Эмбриология
жүктеу/скачать 74,12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сүйек тінініц жүйкеленуі.
- Түтікшелі сүйектердің өсуі.
| Сүйек тінінің тамырлануы.
Кан тамырлары сүйек үсті кабығынын ішкі кабатында жиі тор күрайды. Осы жерден басталған жіңішке артериалдык тармактар коректендіруші тесіктер аркылы остеондарды канменен камтамасыз етеді, әрі карай сүйек майына дейін жетіп, сол жерде оны коректендіретін кылтамырлар торын түзеуге катысады. Лимфа тамырлары негізінен сүйек үсті кабыктың сырткы кабатында орналасады. Сүйек тінініц жүйкеленуі. Сүйек үсті кабыкта миелинді және миелинсіз жүйкелік талшықтар өрімдер күрайды. Талшыктардын біраз бөлігі кан та- мырларымен бірге жүріп, коректендіруші тесіктер аркылы аттас каналдарға енеді, одан әрі остеоннын каналынан өтіп, сүйек майына дейін жетеді. Талшыктардын екінші бөлігі сүйек үсті кабығында бос жүйкелік тармактармен аякталады, сонымен катар капсуламен капталған денешіктерді кұрауға катысады. Түтікшелі сүйектердің өсуі. Сүйектердің өсуі ұзак жүретін үдеріс. Ол адамда эмбрионалдык даму сатыларында басталып, орташа есеппен 20 жас шамасын- да аякталады. Бүкіл өсу кезеңінде сүйектің ұзындығының да, жалпактығынын да өсуі жүреді. Түтікшелі сүйектің ұзына бойына өсуі, бір-біріне карама- карсы гистогенетикалык үдерістің көрініс табатын жері болып табыла- тын, шеміршектен тұратын метаэпифизарлык өсу табакшасының болуымен камтамасыз етіледі. Біреуі эпифизарлык табакшаның күйретілуі болса, екіншісі — оған карсы үдеріс — шеміршек тінінің жасушаларының жаңалануының аркасында жүретін, шеміршек тінінің токтаусыз толыктырылуы. Бірак, уакыт өткен сай- ын, жасушалардын жойылу үдерісі оның жанадан түзілу үдерісінен басым бола бастайды да, соның салдарынан шеміршек табакшасы жұкарып, кейін жойылады. Сүйектің үзындығының өсуі токтайды. Метаэпифизарлык табакшада шекаралық аймакты, бағаналық жасушалар- дың және көпіршікті жасушалардың аймактарын ажыратады. Эпифизге жакын орналасқан шекаралык аймак дөңгелекше және сопакша жасушалардан және жекелеген біртекті топтардан кұралып, шеміршек табакшасының эпифиздін сүйегімен байланысын іске асырады. Сүйек пен шеміршектің арасындағы куыстарда кан капиллярлары орналасады, олар шеміршек табакшасының терен аймактарынын жасушаларын коректік затпен жабдыктайды. Бағаналы жасушалар аймағы каркынды бөлініп, бағаналар күрап, сүйектің бойлай бағытталған осіне сәйкес жаткан және сүйектің өсуін, үзындығын камтамасыз ететін жасушалардан тұрады. Бағаналардың проксималды шеттері дамып келе жаткан, дифференцияланушы шеміршек жасушаларынан түзелген. Олар- да гликогеннің және сілтілі фосфатазаның мөлшері мол болады. Бүл екі аймактың екеуі де гормондардың және тағы баскадай сүйектену мен сүйектің өсуіне эсер ететін факторлардың ыкпалы жағдайында жоғары реактивтілік танытады. Көпіршікті жасушалар аймағында хондроциттердін гидратациясы және бұзылуы, сәл кешіректе, эндохондралды сүйектенуге жалғасады. Бүл 240 8-Тарау. Дәнекер тіндер аймактың дисталды бөлігі диафизбен шектеседі, одан аймакка кан кылтамыр- лары және остеогенді жасушалар келеді. Бойлай бағытталған эндохондралды сүйек бағандары шын мәнінде сүйек түтікшелері болып табылады, олардын орнына остеондар пайда болады. Акырында диафиз және эпифизде орналаскан сүйектену орталыктары бірігіп кетеді де, сүйектің үзындығыныи өсуі аякталады. Түтікшелі сүйектін жалпактығының немесе енінің өсуі периост есебінен жүреді. Периост жағынан табакшалы сүйек тінінін шеңберленген кабаттары өте ерте басталады. Бұл аппозициялык өсу сүйектін пішінделуі аякталғанша жалғасады. Нәресте туысымен остеондардың саны аса көп емес, бірак 25 жаска дейін кол мен аяктың ұзын сүйектерінде олардың саны айтарлыктай көбейеді. жүктеу/скачать 74,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|