1. Әлем. Галактика. Метагалактика. Жұлдыздар


Құрлық пен дүниежүзілік мұхит арасындағы ылғал айналымының диаграммасын сызу. Әр мұхит бойынша тұздылықтың таралуына сипаттама беріңіз?



бет20/26
Дата24.04.2022
өлшемі70,23 Kb.
#32039
түріҚұрамы
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   26
82.Құрлық пен дүниежүзілік мұхит арасындағы ылғал айналымының диаграммасын сызу. Әр мұхит бойынша тұздылықтың таралуына сипаттама беріңіз?

Табиғатта үнемі үздіксіз мұхит пен құрлық арасында үлкен, дүниежүзілік су айналымы жүріп отырады. Бұл үдеріс кезінде мұхиттан құрлыққа ылғал тасымалданады. Яғни, мұхит бетінен буланған ауа құрлыққа жаңбыр не қар күйінде түсіп, ылғалды қажет ететін заттар мен организмдерге тіршілікті одан әрі мен жалғастыруға мүмкіндік сыйлайды. Егер олай болмағанда , жер беті ылғал жетіспегендіктен тіршіліктің бәрі қурап, шөл мен шөлейтке айналатын еді. Ал ондай жерде адамның өмір сүруі мүмкін еместігі айтпаса да түсінікті. Негізінен, су айналымы кезінде ылғалдан бөлек ,неше түрлі минералды заттар да алмасады. Соның көп бөлігі ол тұз. Жалпы, мұхит суының тұзды, яғни ащы болатындығы бәріне мәлім және оны ішу мүмкін емес. Себебі оның әрбір литрінде орташа мөлшермен алғанда отыз бес граммдай тұз болады. География өлшеумен 35‰ және бұл тұздылық барлық мұхит бөліктерінде бірдей емес, әртүрлі. Нақтырақ айтсақ, экваторда-34, тропикте-36, ал поляр маңы мен қоңыржай белдеулерде-35‰. Әр мұхиттағы тұздылық осы көрсеткіштегідеи. Яғни, мұхиттың ортаңғы экваторлық бөліктері шамамен орта есептегендей болса, тропиктік белдеу шамасындағы бөлігі: булану жоғары, жауын-шашын аз, т.б сол сияқты себептерден тұздылығы басқа бөліктермен салыстырғанда басымырақ. Жалпы, жер бетіндегі ең тұзды су – ол Қызыл теңізде.



83.Дүниежүзілік мұхит бойынша жылудың таралуына тән ортақ заңдылықты анықтау, мұхит суы беткі қабатының температурасы жоғары және төмен бөлігін анықтай отырып, заңдылықтарын түсіндіріңіз? Жалпы , судың өзіндік қасиеттері бар. Соның бірі оның жылулығы, яғни температурасы.  Біз  білеміз мұхит суы - баяу жылынады  ж/е баяу суиды. Су t- сы  тереңдеген сайын төмендей береді. Негізінен,  мұхит суының  t-сы ендікке тікелей  байланысты. Яғни, ендік бойынша өзгеріп отырады.  Ендік  көрсеткіш бойынша  жылу полюске қарағанда экваторға тіке және молынан түседі. Міне , сол себептен ең жоғарғы  мұхит суы  температуралары экватор маңында. Ал төменгі поляр аймақтарында.  Ең жоғарғы: +28,+30С, ең төменгі: -1,-2С. ( мұхит суы -2 градуста қатады).



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   26




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет