2. Мәдениет ұғымы және оның мәні



Pdf көрінісі
бет60/82
Дата15.12.2023
өлшемі2,11 Mb.
#138005
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   82
Байланысты:
sihymbaev madeniettanu

Гуманизм 
адамды ақыл-ойы сарқылмас күшiн, күш - қуатын, 
адамгершiлiк қасиеттерiн жоғары бағалады. Л.да Винчи 
(Мона Лиза), Рафаэль (Сикст Мадонна), Микеланджело (Сикс 
капелласы, Давид мүсіні) живопись, сәулет өнерi, әдебиет 
ғылымдарын еркiн меңгердi. 
Рухани еркiндiк құштарлықтың шектен шығуына әкеп 
соқтырды. 
Адамның iшкi қуатын бiр кезде жоққа шығарудың 
салдары болды. бәсеке тағы басқа қасиеттер гуманизм 
құлдырауына әкеп соқтырды. 
Қайта өрлеу дәуiрi iшкi дүние танымы өнерде iз 
қалдырды. 
Дученто, Д. Алигерьи, (Құдiреттi комедия), Мозаччо – 
ренессанс бейнелеу өнер негiзiн қалады (кеңiстiк, уақыт, 
пейзаж). Боттичелли (Көктем, Венера Тугри). Ренессанс - 
адамның рухани әлемін суреттедi. 
2.Италиядағы қайта өрлеу дағдарысқа ұшырығанда, 
Солтүстiк Европада Реформация гүлдене дамыды. (Германия,
Солт. Франция, Англия). Реформация терминi латынша - 
қайта құру (преобразования), Орталық және Батыс Европада 
күштi дiни қозғалыс, католик шiркеуiне, феодалдардың
шексiз билiктерiне қарсы бағытталған едi.
Солтүстіктік қайта өрлеу немесе Реформация 
қозғалысының кезеңдерi:


135 
1.
ХV ғ. 20 –30 ж.ж.
2.
ХVI ғ. – Реформация қозғалысы гүлдендi.
Орта ғасырлық моральге қарсы адам өз бақыты үшiн 
күресе алады. 
Реформация гуманизмнiң бағыттары : табиғат, қоғам 
және тұлға, християндық және этика, ақыл және бiлiм беру, 
ұлттық мәдениет, ұлттық тiл. Эразм Роттердамский 
Нидерландыда, Жан Кальвин Швейцарияда, Германияда – 
Мартин Лютер болды реформация қоғалыстарын басқарды. 
Олар христиан дәстүрлерiн жаңғыртуды мақсат еттi.
Жалпы 
қайта 
өрлеу 
мәдениетiнiң 
құлдырауына 
манерьизм(ренессанс дәстүрін жоққа шығару)
бағытының 
қалыптасуы ықпал еттi. (Корреджо). Солтүстiктiк қайта 
өрлеуде Ян Ван Эйк, Альбрехт Дюрер портрет, пейзаж, 
тұрмыстық жанрда шығармалар жазды. 
1.
Тарихи масштабта өркениет типтерiнiң өтпелi кезеңi, 
яғни космогендiк, дәстүрлiктен – жаңа техногендiк 
өркениетке қадам басуы болды. 
2.
Италиядағы 
ренессанс 
Солтүстiк 
Еуропадағы
Реформацияға негiз салды (сурет 2). 


136 
Реформация дәуірі мәдениетіне жалпы сипаттама
Қайта жаңғыру мәдениеті
Титанизм
Индивидуализм
Универсализм
Ағартушылық
Реформация
Діни индивидуализм
Католицизмді сынау
Шіркеуге қарсы
күрес
Шіркеу
Папасына оппозиция
Гуманизм
Сурет 2 
Италияда қайта өрлеу жаңа қалалық буржуазиялық 
мәдениеттi қалыптастырса, реформация протестантизмдi
жасай отырып, Еуропада капитализмнiң қарқынды дамуына 
ықпал еттi.
3.
Ағарту және жалпы замандағы дәуiрiне жалпы 
сипаттама. ХIХ ғасырдағы мәдениетте дүниенi көру 
картинасы. 
Жаңа заман мәдениетiндетi, өнерiндегi көркемдiк 
стильдер. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   82




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет