2. Тақырыбы: Көру талдағыштың физиологиясы



бет7/11
Дата15.11.2022
өлшемі24,86 Mb.
#50231
түріАнализ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

2. Өткізгіш бөлімі:

  • 2. Өткізгіш бөлімі:
  • Дәм баданасынан 2-4 сезгіштік жүйке талшықтары шығып тіл жұтқыншақ (IX), бет (VII) жүйкенің талшығы құрамында (дабыл шегі) сопақша мидың ядросы tractus solitaris (1 нейроны) ми бағанының жалғыз будасына (2 нейрон) келеді. Одан шыққан екінші нейрондар ішкі ілмектің құрамында таламусқа жетеді (3 нейрон).
  • 3. Орталық бөлім:
  • Ми қыртысының артқы орталық қатпарының төменгі жағында - дәм сезу орталығына барады (Сильвий сайы).

3. Дәм рецепцияның теориялары:

  • 1. Ферменттік теория:
  • Дәм рецепторларының құрамындағы ферменттерінің
  • белсенділігіне байланысты.
  • Әртүрлі дәмді заттар ферменттердің белгілі біреуіне
  • ғана әсер етіп, дәм рецепторларын қоздырады
  • 2. Мембраналық теория:
  • Дәм клеткаларының мембраналарында әртүрлі дәмді заттарды таңдамалы түрде сіңіретін (адсорбциялатып) арнайы активті орталықтар бар, олар рецепторлық жасушалардың түктерінде орналасады. Дәмді заттар-рецепторлық клетканың мембранасындағы- рецепторлармен байланысады. Рецепторлық белок тізбегінің арнайы - активті орталығында дәмді заттың молекулалары адсорбцияланады. Байланысу нәтижесінде - белоктың құрылысы өзгереді, мембраналық иондық каналдар ашылады, мембрана деполяризацияланады, рецепторлық потенциал туады.

4. Иіс сезу талдағыш, оның бөлімдері:

  • 1. Шеткі бөлімі - иіс сезім жүйесінің рецепторлары мұрынның жоғарғы кеуілдерінде орналасады – иіс эпителийі.
  • Иіс рецепторлары – биполярлық жасушалар:
  • Жоғарғы жағынан иіс буылтығымен кірпікшелері шығып тұрады;
  • Иіс кірпікшелері арнайы бездер түзетін суықтыққа малынып тұрады;
  • Рецептор жасушалары негізінен миелинсіз аксондар шығады. Рецепторлық аксон талшықтары иіс жүйкесін құрады.

2. Өткізгіш бөлімі:

  • 2. Өткізгіш бөлімі:
  • Иіс жүйке талшықтары торлы сүйекті тесіп өтіп алдыңғы мидың иіс пиязшасына жетеді (2 нейрон) иіс трактысымен (traktus olfactorius) өтіп иіс сезу орталығына жетеді.
  • Иіс сезу жолы бірнеше будадан тұрады және алдыңғы мидың әртүрлі бөлімдеріне бағытталады: препириформды қыртысқа, алдыңғы иіс сезу ядросына, периамигдалярлық қыртысқа, миндальды кешеннің кейбір ядроларына, лимбия жүйесіне, гипоталамустың вегетативті ядроларына, ретикулярлы құрылымға.
  • 3. . Иіс сезу талдағышының орталық бөлімі – самай
  • бөлімінің ішкі беті – гиппокамп.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет