Ақуыздар «Жасушалық метаболизм» коммитиі
жүктеу/скачать 6,98 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақуыздардың құрылымдық ұйымдастырылу деңгейлері
- Ғылыми әдебиеттерде аминқышқылдарын белгілеу үшін бір немесе үш әріптен тұратын қысқартулар қолданылады.
| Ақуыздар
Ақуыздар Ақуыздардың қарапайым құрамы туралы алғашқы деректерді голландиялық химик және дәрігер Г.Я. Мульдер алды. Ақуыз молекуласында 50-54% көміртегі, 6,5-7,3% сутегі, 21-23% оттегі, 16% азот, 0,3-2,5% күкірт, 0-10% фосфор бар. 1902 жылы неміс ғалымы химик Э.Фишер ақуыздар пептидтік байланыс арқылы бір-бірімен байланысқан аминқышқылдарынан тұрады деп ұсынды. Ақуыздарды ретке келтіру арқылы алғашқы ақуыз - инсулиннің аминқышқылдарының тізбегін анықтау үшін Фредерик Сенгерге 1958 жылы химия саласындағы Нобель сыйлығын берді. Макс Перуц пен Джон Кендрю 1950 жылдардың соңында гемоглобин мен миоглобин ақуыздарының алғашқы үш өлшемді құрылымдары рентгендік дифракция әдісімен алынды, 1962 жылы олар химия саласындағы Нобель сыйлығын алды. Ақуыздар Рентген сәулелерінің дифракциясы (рентгендік құрылымдық талдау) арқылы алынған ақуыздардың алғашқы кеңістіктік құрылымдары 1950 жылдардың аяғы мен 1960 жылдардың басында белгілі болды, ал ядролық магниттік резонанс арқылы ашылған құрылымдар 1980 жылдары пайда болды. 2012 жылы ақуыздар туралы мәліметтер Банкінде (Protein Data Bank) шамамен 87000 ақуыз құрылымы болды. XXI ғасырда ақуыздарды зерттеу тек жеке тазартылған ақуыздар ғана емес, сонымен бірге жеке жасушалар, ұлпалар немесе тұтас организмдер ақуыздарының көп санының трансляциядан кейінгі модификациялары мен санының бір мезгілде өзгеруі зерттелген кезде сапалы жаңа деңгейге өтті. Биохимияның бұл саласы протеомика деп аталады. Биоинформатика әдістерін қолдана отырып, рентгендік құрылымды талдау деректерін өңдеп қана қоймай, сонымен қатар оның аминқышқылдарының тізбегіне негізделген ақуыз құрылымын болжауға болады. Ақуыздардың құрылымдық ұйымдастырылу деңгейлері
жүктеу/скачать 6,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|