Билет №1 Қозғыш тіндер
Бірінші және екінші сигналдық жүйелердің доминанттық түрін пиктограммалар әдісімен анықтау
жүктеу/скачать 245,42 Kb.
|
| Бірінші және екінші сигналдық жүйелердің доминанттық түрін пиктограммалар әдісімен анықтау.
БИЛЕТ №28 Эндокриндік жүйенің функционалды ұйымдастырылуы.Эндокриндік бездердің жалпы сипаттамасы. Гормондардың жалпы қасиеттері мен функциялары. Эндокриндік жүйе ішкі органдардың қызметін реттейді. Бұл реттеу эндокриндік жасушалардан тікелей қанға бөлінетін немесе жасуша мембранасы арқылы көрші жасушаларға тасымалданатын гормондар арқылы жүзеге асырылады. Бұл процестердің барлығын эндокринология зерттейді. Эндокриндік бездер организмнің ішкі ортасына арнаулы биологиягық белсенді заттарды бөліп шығарады. Ішкі сөлініс бездері жасап шығаратын заттар-гормондар деп аталады. Эндокринді бездердің сөлін шығаратын өзегі жоқ,без жасушалары қан және лимфа капиллярларымен өте жиі торланған. Сондықтан без өнімдері тікелей осы тамырларға өтеді. Ішкі сөлініс бездеріне гипофиз, эпифиз, қалқанша, қалқансерік бездері, айырша без, бүйрекүсті, ұйқы және жыныс бездері жатады. Гипофиз сүйек денесінің гипофиз фоссасында яғни шұңқыршасында орналасқан. Ол екі бөліктен тұрады — алдыңғы және артқы. Алдыңғы гипофиз безі (аденогипофиз) барлық басқа эндокриндік бездердің секрециясын реттейтін гормондар шығарады. - Өсу гормоны (соматотропты гормон) дененің өсуін реттейді. -Адренокортикотропты гормон бүйрекүсті безінің қабығының рөлін және кортизол секрециясын қамтамасыз етеді. - Гонадотропты гормондар: -Фолликулалардың жұмысын күшейтетін аналық бездің фолликулаларының дамуын бастайды, сонымен қатар ұрықта сперматозоидтардың пайда болуына ықпал етеді. -Лютеинизация гормоны аналық бездегі эстроген мен прогестерон секрециясын және аналық бездегі тестостеронды бақылайды. - Лютеотропты гормон (пролактин) сүт секрециясын реттейді және жүктіліктің сары денесін сақтауға көмектеседі. Гипофиздің артқы бөлігінде (нейрогипофизде): бүйрек арқылы өтетін сұйықтықтың мөлшерін реттейтін антидиуретикалық гормон, сондай-ақ босану кезінде жатырдың жиырылуын күшейтетін және емшек сүтінің пайда болуына ықпал ететін окситоцин шығарылады. Гипофиздің аралық бөлігі пигмент алмасуын реттейтін және иммунитет процестеріне қатысатын гормон – интромедин шығарады. Қалқаншабезі. Ол трахеяның екі жағында орналасқан және оның екі бөлігі бар. Ірі бездердің бірі. Мойын аймағында кеңірдектің алдында орналасқан ірі без. Қалқанша безі тироксин, триодотиронин, тирокальцитонин деген гормондарды шығарады. Алғашқы екі гормон негізгі метаболизмді, соңғысы кальций мен фосфор алмасуын реттейді. Қалқанша безінің гормондары қан ағымына тікелей немесе лимфа жүйесі арқылы енеді. Ұйқыбезі. Аралас функциясы бар бездерге жатады. Ұйқы безінің эндокриндік бөлігі-бұл негізінен бездің құйрығында орналасқан. Ұйқы безінің негізгі гормондары: инсулин, глюкогон Инсулин - қандағы қант концентрациясын төмендетеді, бауыр мен бұлшықеттердегі глюкозадан гликоген синтезін күшейтеді. Глюкагон - қандағы қант деңгейін жоғарылатады, гликогеннің глюкозаға дейін ыдырауына ықпал етеді Гормондар – бұл ішкі секреция бездерінің (эндокриндікбездердің) мамандандырылған жасушаларында түзілетін, қанға енетін, мақсатты жасушалардың рецепторларымен байланысатын және метаболизмге реттеуші әсерететін органикалық табиғаттағы биологиялық белсенді заттар. Жалпы гормондарға бірқатар физиологиялық функциялар мен қасиеттер тән. Гормондардың негізгі функциялары: ағзаның ішкі ортасын сақтау; метаболизм процестеріне қатысу; ағзаның өсуі мен дамуын реттеу. Гормондардың физиологиялық қасиеттері: Гормондар алыстан әсер етеді - гормон әсер ететін мүшелер мен жүйелер оның пайда болу орнынан алыс орналасады; Гормондардың өзіне тән арнайы әсері бар. Сол себебті, белгілі бір гормон жетіспесе оның орнын екінші гормон алмастыра алмайды; Гормондар биологиялық белсенді болып келеді; Гормондар гумаральдық реттеуде аралық қызмет атқарады; Гормондардың әсер етуі өте тез әрі қысқа. жүктеу/скачать 245,42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|