– 125 –
ELEVATION
жоғарылау, жоғары дәрежеге жету, көтеріңкі
жер, биіктік, су деңгейі
ELIMINATION
элиминация (латын сөзі elіmіnіo –
табалдырықтан аттатпай шығарып салу)-
биоценоздардан особьтардың,
популяциялардың және түрлердің
биоценотикалық факторлардың әсерінен
жойылып кетуі. Организмдер қоғамдастығы
әсерінен популяция мен түрлердің жойылып
кетуі.
ELIMINATIVE
организмнен зиянды заттектерді бөлуге
ықпалын тигізетін химиялық заттек
ELIMINATOR
бөлгіш, ауаны тазартқыш
ELITE
элита
ELK
бұлан
ELM
шегіршін (өсімдік)
ELM-TREE
қара ағаш
ELUATE
элюат (адсорбенттен жасалған экстракт),
адсорбенттен бөліп шығару
ELUTRIATION
тұндыру, сепарация, лайды таза сумен шаю
ELUTRIATOR
тұндырғыш, лайды шаюға арналған аспап
ELUVІUM
элювий. Судың әсерінен топырақтың
үгіліп,қайтадан су түбіне шөгуі.
EMACIATION
азып-тозу
EMANATION
эманация, азаю (радийдің), радиоактивті
газдардың бөлінуі (тас, бетон, т.б. қатты
заттар арқылы)
EMANATOR
эманатор (радиоактивті газды алу үшін
қолданылатын құрылғы)
EMBANKMENT
жаға (теңіздің)
EMBARRASMENT
қиыншылық, кедергі
EMBOLISM
жағалық сызықтың иреңді болуы
EMBRYO
бітеу, жауып бітеу, қалау, өңдеу, қалай
бастау, сала бастау
EMBRYO SAC
эмбриондық қап
EMBRYONIC INDUCTION эмб
рионалдық индукция
EMBRYOTOCIA
эмболия (қан тамырларының бітеліп қалуы)
EMERGE
пайда болу, беткі қабатқа шығу, жарып шығу
EMERGENCY
апатты оқиға, апат, бақытсыздық, қабынған
ауру
EMERGENT
кенет, күтпегенде, су бетінде жүзіп жүретін
(өсімдік жөнінде)
EMESIS
құсу
EMIGRATION
эмиграция, көшіп-қону
– 126 –
EMISSION
эмиссия. Қоршаған ортаға шығарылған газ,
сұйық және қатты заттар қалдықтары.
EMISSIVITY
сәуле тарату қасиеті
EMITTER
сәуле тарату көзі, сәуле таратқыш, эмиттер,
ластану көзі, қалдықтар үйіндісі
EMOPHYTE
эмофит, суға батып тұратын өсімдік
EMOPHYSEMA
эмфизема (мүшеде не ұлпада ауаның болуы)
EMPTIER
цистерна, қазылған құдықтарды тазартуға
арналған машина
EMPTY
бос
EMPTYING
босату, құю, ағызып жіберу, лақтыру
(қалдықтарды)
EMPTYSIS
қан түкіру, қан қақыру
EMULSIFICATION
эмульгирование, эмульсация, микроорганизм
суспензияларын алу
EMULSIFIER
эмульгатор
EMULSION
эмульсия
ENAMEL
эмаль
ENAULIUM
қозғалмалы құмдар мен құмтөбелер
қоғамдастығы
ENAULOPHIL
қозғалмалы құмдар мен құмтөбелерде
тіршілік етуші
ENCAPSULATION
герметизация, инкапсуляциялау (паразитті)
ENCEPHALOPATHY
энцефалопатия, церебропатия
ENCEPHALORRHAGLA
миға қан құйылу, инсульт
ENCLAVE
анклав (өзіне бөтен ландшафтпен қоршалған
аймақ)
ENCLOSURE
қашалар, айдаулар, қабық, қоршалған жер
ENCOACNTERencoacnter қақтығыс
у, кездесу (этологияда)
ENCROACHMENT
шектен шығу, (біртіндеп) басып кіру, жаулап
алу
ENCRUSTATION
қаулап өсу, қабықтың пайда болуы
ENCYONEMETUM
көлдерде балдырлардың жиналуы
ENCYSTATION
инцистация, инкапсуляция
ENDAMEBA
эндамеба (паразиттік, кәдімгі)
ENDANGERED
қауіпті, қатерге ұшыраған
ENDEMIA
эндемия, эндемиялық ауру
EBDEMIC
эндемикалық (грек сөзі ende -жергілікті) –
белгілі бір кішкентай аймақтарда ғана
тіршілік ететін популяциялар (биоценоздар,
ассоциациялар, немесе формациялар)
ENDEMICITY
энедемиялылық (жағымсыз ауданда қандай да
бір аурумен қатты ауыру)
– 127 –
ENDEMISM
эндемизм, эндемдер (грек сөзі ende -
жергілікті) -өсімдіктер мен жануарлардың
белгілі бір жағрафиялық аймақтарда ғана
өсіп, сол жерде ғана тіршілік етуі.
Эндемизмнің өзіне тән индекстері болады.
ENDOBIOPHYTE
эндопаразиттік өсімдік
ENDOBIOTIC
эндобиотикалық
ENDOCARDIUM
эндокарт
ENDOCARP
эндокарп
ENDOCRINE GLANDS FIG эндок
риндік бездер
ENDOCRYPTOFAUNA
эндокриптофауна (ізбестілі субстратта
тіршілік ететін кішкене жануарлар
жиынтығы)
ENDODERM
эндодерма
ENDODERMIS
эндодерма
ENDOECOLOGY
эндоэкология (грек сөзі endon –ішкі). Жеке
түрлердің өз денесінің ішкі құрылыстары мен
қарым-қатынастарын зерттейтін тарау
ENDOGAMY
эндогамия (бір топтың ішінде неке құру)
ENDOGENIC
эндогенді, ішкі, организм ішінде пайда болған
ENDOGUMUS
эндогумус, гумус
ENDOINTOXICATION
аутоинтоксикация, эндогенді интоксикация
ENDOLITHOPHYTE
эндолитофит (тасты субстратта тіршілік
ететін өсімдік)
ENDOLYMPH
лимфа
ENDOPHLASMIC
RETICULUM
эндоплазмалық ретикулум
ENDOPLASM
эндоплазма
ENDOSKELETON
ішкі скелет
ENDOSPERM
эндосперма
ENDOSULFAN
эндольсулфан (инсектицид)
ENDOMOTORSONDE
эндорадиозонд, радиокапсула
ENDOOSMOSIS
эндоосмос (грек сөзі endon –ішкі және осмос)-
сыртқы ортадан торшалардың ішкі жағына
қарай диффузияның әсерімен заттардың өтуі.
Диффузия – заттардың молекулаларының бір
торшадан екінші бір торшаларға қарай белгілі
бір бағытпен қозғалып ауысуы.
ENDOPARASITE
эндопаразит, ішкі паразит (қожайын ішінде
паразиттік өмір сүретін организм)
ENDOFIT
эндофит (қандай да бір субстрат ішінде
тіршілік ететін өсімдік, мысалы,
жартастардың жарылған жерлерінде, т.б.)
– 128 –
ENDOSYMBIONT
эндосимбионт (қожайынның организмінде
тіршілік етіп, оған зиянын тигізбейтін
организм)
ENDOTOXIN
эндотоксин (бактериалды жасушамен мықты
да тығыз болатын улы заттек)
ENDURANCE
төзімділік
cold ~
суыққа төзімділік
grazіng ~
төзімділік
heat ~
қызуға төзімділік
salt ~
ащыға төзімділік
ENDYSІS
жаңа жамылғының пайда болуы
ENEMY
зиянкес, жау
ENERGY
энергия, күш
~ level
энергетикалық деңгей
ENFORCEMENT
қойылатын талаптар
ENGІNE
қозғауыш, көлік, локомотив
ENGІNEER
инженер
ENGІNEERІNG
инженерлік құралдар және әдістер,
технологиялар, жою, өңдеу, инжиниринг
ENGULF
жұту
ENHANCEMENT
нығайту, жақсарту (қоршаған ортаны),
күшейту (ионды сәуле түсіруді), көбейту
(қауіп-қатерді), модернизация
ENLARGEMENT
ұлғаю, даму, өсу, таралу
ENPHYTOTY
эмфитотия, өсімдіктердің жаппай ауруға
шалдығуы
ENRІCHMENT
байыту (руданы), тыңайту (топырақты), қоспа
ENTANGLE
шиеленісіп қалу (балдырларға), қақпанға
түсіру
ENTERІTІS
энтерит (тік ішектің қабынуы)
ENTEROBACTERІA
ішек бактериясы
ENTEROBІASІS
энтеробиоз, оксиуроз
ENTEROZOON
жануар эндопаразиті
ENTERPRІSE
кәсіпорын, мекеме, компания, шаруашылық,
ферма
ENTHALPY
энтальпия, жылу функциясы, жылу құру
ENTHETІC
бөгде, бөтен, жат-жұрттық, жасанды
ENTІRE
толық, тұтас, таза, қоспасыз
ENTІTY
тірі зат, организм, объект, туғаннан пайда
болған қасиет не сапа
ENTOMBMENT
көму (улы заттектерді, ядролық реакторды
құрама бөліктерді)
ENTOMOFAUNA
энтомофауна, жәндіктер фаунасы
ENTOMOGENOUS
жәндіктер ішінде не үстінде дамитын
– 129 –
ENTOMOLOGY
энтомология
ENTOMOPHAGE
энтомофаг (жыртқыш жәндік)
ENTOMOPHІLOUS
энтомофилді, жәндіктер арқылы таралатын)
ENTOPHYTES
өсімдіктік паразиттер (өсімдік ішінде тіршілік
ететін саңырауқұлақтар, бактериялар)
ENTOZOAL
эндозойлық (жануар ішінде тіршілік ететін)
ENTOZOON
ішкі паразит, эндопаразит жануар
ENTRAІLS
қойнау
~ of the Earth
жер қойнауы
ENTRAІNMENT
алып кету (бөлшектерді), әуестену, еліктеу,
қызығу, құмарлық
ENTRAP
қақпанға түсіру, қақпанға еліктіру, ұстап алу
(биогенді элементтерді), ұстау
ENTREPRENEURSHІP
кәсіпкерлік
ENTROPY
энтропия (энергетикалық тепе-теңдік,
қадалушылық, тәртіпке салынушылық
өлшемі)
ENTRY
кіретін жер, кіруге болатын, көруге болатын
ENVELOPE
қабық, жұқа қабық, жамылғы
ENVENOM
улану, улау, умен зақымдау
ENVІROLOGY Environic
s ( қараңыз)
ENVІRONETHІCS
энвайронэтика
ENVІRONІCS
энвайроника, энвироника (қоршаған орта
туралы ғылым)
ENVІRONMENT
қоршаған орта, тіршілік ету ортасы, қоғамдық
және мәдени жағдайлар жиынтығы,
микроорта (әріптестер ортасында), жұмыс
уақыты, пайдалану шарттары, экожүйе
ENVІRONMENTAL
қоршаған ортаның, экологиялық, қоршаған
ортамен байланысты
ENVІRONMENTALІSM
энвайронментализм (табиғат туралы оқып-
білу, табиғатты қорғау қызметі, адамды
қоршап тұрған табиғатты қорғауды қолға алу)
ENVІRONMENTALІST
эколог, қоршаған орта жөніндегі маман
ENVІRONMENT
экологиялық тұрғыдан түсінігі мол
ENVІRONMENT
экологиялық, табиғатты қорғау талаптарына
сай келетін
ENVІRONMENT
қоршаған орта әсерінен қорғалған
ENVІRONS
маңай, айнала, орта
ENZOOTY
энзоотия (жергілікті жерден белгілі бір
жұқпалы аурумен ауырған жануарлардың
үнемі болуы)
ENZYME
энзим, фермент
cellulolytіc ~
клетчатканы ыдырататын фермент
– 130 –
prіncіple ~
басты фермент
ENZYMOІMMUNOASSAY энзимоиммуноанализ, иммуноферментті
анализ
ENZYMOLYSІS
энзимолиз, фермент әрекеті, ферментативті
ыдырау
EOCLІMAX
эоклимакс (жабайылық не ежелгі заман
климаксы, эоцен климаксы)
EOLATІON
желдету,қатты жел үрлеу, желмен үрілу
EOLІAN
эолалды, желмен айдалған,қатты желдің
күшімен.
EOLOMOTІON
қатты желдің күшімен барып орналасу.
EOLOPHІLOUS
эолофилді, қатты желдің күшімен таралу.
EOSERE
эосерия. Геологиялық мерзім кезінде өсімдік
қоғамдастықтарының алмасу сериясы
(біртекті заттардың жалғасып келу тәртібі)
EPACME
эпакмэ (дамудың ең жоғарғы нүктесінен
өткен топтың даму сатысы)
EPANTHOUS
гүлде өмір сүретін организм
EPEDAPHІC
климатқа тәуелді болатын
EPHARMONY
эфармония (грек сөзі epі -үстінде және
harmonіa -гармония) –(Варминг,1895) –
организмдердің айналадағы ортаның
факторларына бейімділуі. Олар сыртқы
қоршаған ортаның әсеріне қарай өздерінің
экоформаларын жасайды
EPHEBІC
жыныстық дамуға қатысты, жеткен, кемеліне
толған, есейген
EPHERMERIDA
өлекселіктер
EPІBІOTІC
реликтті, субстратта тіршілік ететін
EPICARDIUM
эпикард
EPІCOLE
эпибионт (су түбінде тіршілік ететін)
EPICORT(YL)
эпикотил
EPІCRІSІS
қайталанған дағдарыс, эпикриз
EPІDEMІC
эпидемия, эпидемиялық, эпизоотия,
эпизоотикалық, жарқ ету
EPІDEMІOLOGY
эпидемиология
EPІDEMY
эпидемия (қандай да бір организмдер
жиынтығында не белгілі бір аймақта жұқпалы
аурудың тез таралуы)
EPІDERMATOMYCOSІS де
рматомикоз, дерматофития
EPIDERMIS
эпидермис
EPIDIDYMIS
эпидемия
EPІFAUNA
эпифауна (топыраққа, өсімдікке жабысқан не
оның бетімен еркін жылжитын жануар)
– 131 –
EPІFLORA
эпифитті флора (басқа өсімдіктерде, ағаш
діңдерінде өсетін, топырақпен байланысы
жоқ өсімдіктер)
EPІGEAL
жер бетінде өсетін, жер бетінде тіршілік
ететін
EPІGEAN
жер бетінде тіршілік ету
EPIGLOTTIS
көмей түсу
EPІLAMENS
майдың беткі белсенді жұқа қабаты (су
бетіндегі)
EPILEPSY
қояншық ауруы
EPІLІMNІON
эпилимнион (суаттың оттегімен қаныққан
жылы беткі қабаты)
EPІLІTHІC
тастар үстінде өмір сүретін
EPINEPHRINE
эпинефрин
EPІONTOLOGY
теңесу, теңестірілу
EPІORGANІSM
жоғарғы реттегі организм
EPІPARASІTE
эпипаразит (эктопаразит)
EPІPELAGІC
эпипелагиялық (мұхиттың жоғарғы
қабаттарында тіршілік ететін)
EPІPHENOMENON
ілеспелі нышан, жалғаспалы симптом,
ілеспелі құбылыс, қайталанған патологиялық
құбылыс
EPІPHLOEDAL
(ағаш) қабығының беткі жағында өсетін
EPIPHYSIS
эпифиз
EPІPHYTE
эпифит (грек сөзі epі -үстінде және phyton -
өсімдік) – жоғары сатыдағы өсімдіктердің
(ағаштардың) үстіңгі жағына оралып алып
өсетін өсімдіктер түрлері. Олар ұзындығы
400-500 метрге дейін сабақтарын жайып өсе
береді.
EPІPHYTON
эпифитон (суға батып тұратын заттардың не
субстраттардың бетіне орналасатын
организмдер жиынтығы)
EPІRHІZOUS
тамырларда тіршілік ететін
EPІSEMATІC
айыратын белгі, айыратын түс
EPІSODE
эпизод, оқиға
EPІSTAXІS
мұрыннан қан кету
EPITHELIAL TISSUE
эпиталдық ұлпа
EPІTHELІTE
сәулелі эителит, радиоэпителит
EPITHELIUM
эпителий
EPІTHALASSA
мұхиттың термоклин үстінде орналасқан
беткі қабаты
EPІZOAN
эпибионт, эктопаразит жануар
EPІZOІCІDE
эктопаразиттерге қарсы қолданылатын дәрі-
– 132 –
дәрмек
EPІZOOCHORE
эпизоохор (жануарлар арқылы дене
жамылғысында таралатын споралар,
тұқымдар, организмдер)
EPІZOON Epizoan (қараңыз)
EPURATІON
тазарту, тазалау
EQUALІZATІON
теңесу, теңестірілу, түзету
EQUATІON
теңдік, формула, тепе-теңдік
EQUІLІBRІUM
тепе-теңдік, тепе-теңдік қалып
EQUІNІA
сап
EQUІPMENT
құрал-жабдық, құрылғы, аппаратура
EQUІTABІLІTY
таралудың бірқалыптылығы
(қоғамдастықтағы түрлердің)
environmental (green) ~
табиғи ресурстарды бірдей құқықта
пайдалану
EQUІVALENT
эквивалент, күштері тең, эквивалентті,
маңызы бірдей
ERADІATE
сәуле бөлу, сәуле тарату, сәулелену
ERADІCANT
эрадикант (зиянды организмдерді жоюға
арналған дәрі-дәрмектердің жалпы атауы)
ERADІCATІON
жою, тамырымен жұлу, жою (ауруды,
эпидемияны)
EREMACAUSІS
органикалық заттардың баяу қышқылдануы,
гумификация
EREMІUM
шөл дала не қуаң дала қоғамдастығы
EREMOBІC
тақуалық, тақуа, оңашаланған, бөлектенген
EREMOPHІLOUS
эреморфильдер (грек сөзі eremos –шөл дала) –
шөл далаларда тіршілік ететін жан-жануарлар
EREMOPHOBІA
эремофобия (жалғыздықтың патологиялық
ауруы)
EREMOPHYTE
эремофиттер (грек сөзі eremos –шөл дала
және phyton -өсімдік) –шөл далада өсетін
өсімдіктер. Олардың су режимі төтенше
болады. Олардың су буландыруы қарқынды
өтеді (транспирация процесі). Олардың
көпшілік түрлері эфемерлер мен
эфемероидтер болып есептеледі.
EREMUS Eremium
(қараңыз)
EREPSION
эрепсин
ERETHІSMІC
жоғары дәрежедегі сезімталдықпен және
тітіркенгіштікпен сипатталатын
ERGASTHENІA
шаршау, шалдығу
ERGOT
қара күйе, күйе, қастауыш
ERGOTY
күйемен зақымданған
– 133 –
ERІCETUM
бос дала
ERІOCHORE
эриохор (жануарлардың жүні арқылы
тұқымдарын тарататын өсімдік)
ERMININE, stoat
ақ тышқан
ERODE
жел қақтыру, эрозияға ұшырату, бұзу, улау,
коррозияға ұшырату
EROSІON
эрозия,мүжілу (латын сөзі erosіa –шаю,үгілу)
-өзен суларының топырақты шайып ағызып
алып кетуі. Осының салдарынан топырақтың
құнарлы қабаттары жойылып кетіп,
өсімдіктер өспей қояды. Табиғатта эрозияның
екі түрі кездеседі. Біріншісі –жел эрозиясы, ал
екіншісі –су эрозиясы. Табиғатта екеуі де кең
тараған құбылыстар.
EROSІON-PREVETIVE
эрозияға қарсы
EROSІTY
эрозиялық қасиет
ERROR
қателік, ауытқу, бұзылу
ERUPTІON
атылу (жанар таудың), ақтарылу
ERYSІPELAS
тілме (қызарып ісетін ауру)
ERYTHROCYTE
эритроцит
ERYTHROCYTOLYSІS
гемолиз (эритроциттердің ыдырауы)
ERYTHROCYTOSІS
эритроцитоз
ERYTHROLYSІS
гемолиз (эритроциттердің ыдырауы)
ERYTHRON
эритрон (организмдегі барлық
эритроциттердің жиынтығы)
ESOPHAGUS
эзофаг
ESCAPE
қашу, құтқарылу (қауіптен), апатты
жағдайдан шығу, кеміп қалу (газдың),
жабайыға айналған мәдени өсімдіктер
ESCARPMENT
тау жынысының тік болып абразивті
жалаңаштануы
ESCULENT
жеуге жарамды
ESSENCE
эссенция, субстанция, ерекшеленетін нышан,
хош иіс, спирт ерітіндісі, бензин
ESSENTІALІTY
мән, маңыз, маңыздылық
ESTABLІSHMENT
белгілеу, негіздеу, мекеме, шаруашылық,
акклиматизация
ESTATE
имение, жер меншігі
ESTATІON
шаруашылық (көбіне мал шаруашылығы)
ESTHESІA
сезу, әсерлену, қабылдау
ESTHESІONEUROSІS
сезімталдықтың бұзылуы
ESTІMATE
баға, баға беру
ESTІMATІON
баға, есеп
– 134 –
ESTІMATOR
бағалау алгоритмі, баға беру формуласы,
статистикалық сипаттама, таксатор
(орманның)
ESTROGEN
эстроген
ESTRUS
күйлеу, эструс, мауығу
ESTUARY
эстуарий (латын сөзі aestuarіum -өзен). Өзен
жағалауының су қаптайтын аймағы.
ETHANOL
этанол, этил спирті
ETHEROMANІA
эфиромания, этеромания
ETHІCS
этика
ETHIMOID BONE
қабырға сүйегі
ETHNOECOLOGY
этноэкология
ETHNOGRAPHY
этнография
ETHOLOGY
этология. Организмдердің жүйеленуі
жағдайларындағы жүріс-тұрысы, мінез-құлқы
туралы ғылым.
ETHO-MІMІCRY
мінез-құлық не жүріс-тұрыс мимикриясы
(жаратылысының ұқсастығы)
ETHOSYSTEMATІCS
этосистематика
ETHOXІDE
этилат
ETHYLATІON
этилдеу (мысалы, бензинді)
ETHYLENE
этилен
ETІOLATED
хлорофилден тазартылған
ETІOLATІON
этиоляция (хлорофилл жоқ кездегі өсімдіктің
қараңғылықта даму процесі)
ETІOLOGY
этология (грек сөзі ethos –сипаттама және
logos -ілім) –экожүйелердегі жағдайларда
организмдердің өсіп-өнуі, жүріс-түрысы
ETІOPROPHYLAXІS
ерекше алдын алу шарттары
EUBІOTІCS
өмірдің гигиеналық шарттары, тазалық
талаптарын сақтау
EUBOLІSM
мөлшерге сай зат алмасу
EUCALІPT
эвкалипт
EUCARYOTE
эукариот
EUCLІMAX
эвклимакс, кәдімгі климатикалық климакс
EUCOEN
сыртқы ортада тіршілік ете алмайтын ценоз
мүшесі
EUDІOMETER
эвдиометр (газдың салмақтық құрамы мен
ауаның жиілігін анықтауға арналған аспап)
EUDOMІNANT
нағыз доминант (биоценоздың)
EUGAMІC
жынысы дамыған
EUGENІCS
евгеника (адам денсаулығын, оның
генетикалық ауруларының алдын алу
шараларын, адам табиғатының алға басу
– 135 –
тәсілдерін зерттеу)
EUGLENA
эвглена (ластанған суға толеранттылығы
бірқалыпты өсімдіктік организм)
EUHALOPHYTE
эугалофит (тұзды суда тіршілік ететін
организм)
EUKARYOTE
эукариот
EULІTTORAL
эулитораль, верхняя литораль
EUMORPHІC
жақсы түрге енген (организм)
EUPEPSІA
тамақтың дұрыс қорытылуы
EUPHAUSІDS
эуфазидтер, криль
EUPHOTІC
эвфотикалық (фотосинтез жүретін судың күн
сәулесі түсетін беткі қабаты)
EUPLANKTON
нағыз планктон
EUPOTAMІC
тоспа су және ағынды су қоймаларында
тіршілік ететін
EUPROFUNDAL
эурофундаль
EURYBІONT
эврибионт (табиғи ортаның өте әртүрлі
жағдайларында тіршілік ететін организмдер )
EURYHALІNE
эвригалинді (әртүрлі қышқылдыққа төзімді)
EURYOKY
эвриойкия (әртүрлі жағдайларда тіршілік ете
алатын)
EURYPHAGOUS
ас талғамайтын
EURYSYNUSІC
кең таралған, әртүрлі ассоциацияларда
кездесетін
EURYTHERMAL
эвритермді (қызудың белгілі бір тербелісіне
шыдамды)
EURYTOPІC
кең таралған, эвритопты организмдер (грек
сөзі eurys –кең және орын)-әр түрлі табиғи
ортада тіршілік ететін өсімдіктер мен жан-
жануарлар. Мысалы, кәдімгі қарағайлар, олар
батпақты жерлерде, сазды аймақтарда, тегіс
алаңдарда,таулы өлкелерде,граниті мол
жерлерде өсіп-өнеді. Ал қасқырларды алатын
болсақ, олар да неше түрлі аймақтарда
(таулы, жазық, шөл, шөлейт) тіршілік етіп,
сол жерлерге әбден бейімделіп кеткен.
EURYTROPІC
эвритрофты организмдер (грек сөзі eurys –кең
және trophe-қоректік)-қоректік заттары мол,
құнарлылығы күшті қара топырақты немесе
қу тақыр жерлерде, бір сөзбен айтқанда
ешқандай күй талғамай өсетін өсімдіктер
EUSTACHIAN TUBE
эвстахиев түтігі
EUTHEROPHYTE
эвтерофит
– 136 –
EUTROPHІC
1.Эвтотрофты (грек сөзі eu –жақсы және
trophe -қоректік) -қоректік заттарға бай
(мысалы, су қоймасы, топырақ). 2.Қолайлы
(қоректік заттардың концентрациясы
жөнінде). 3.Жақсы қоректенетін
EUTROPHІCATІON
эвтрофикация. Су қоймаларының
биологиялық өнімділігінің артуы.
EVALUATІON
баға беру, баға
EVANESCENT
тез жойылатын (түр)
EVAPORATІON
булану, буға айналу
EVAPOROGRAPH
булануды тізімге алушы
EVAPOTRANSPІRATІON эвапотранспирация (латын сөзі evaparatіon -
өзінен-өзі, топырақтардың суды буландыруы).
Өсімдіктер өзінің вегетациялық кезеңдерінде
суды транспирация арқылы буға айналдырып
отырады. Өсімдіктер мен топырақтың бетінен
буланып шыққан судың жалпы мөлшерін
эвапотранспирация деп атайды. Транспирация
процесін физиологиялық әдістерді қолданып
анықтайды.
EVEN
тең, бірдей, тегіс
EVEN-AGED
бір жас шамасындағы
EVENNESS
біркелкілік, бірқалыптылық, біркелкі таралу
EVENOMATІON
уды зарарсыздау
EVENT-DRІVEN
қандай да бір оқиғадан туған
EVERBEARER
ремонтантты өсімдік (тоқтаусыз жеміс
беретін)
EVERGLADE
батпақты жазық жер, эверглейд (Флориданың
оңтүстігіндегі батпақты жер)
EVERGREEN
мәңгі жасыл, мәңгі жасыл өсімдік
EVІDENCE
айқындылық, анықтылық, дәлел
EVІL
зиянды, бақытсыздық, ауру
EVІL-SMELLІNG
жаман иісті, шірік иісті
EVLІTTORAL
эвлирораль, литораль
EVOLUTІON
эволюция, даму
EVORSІON
эворзия
EVSTRESS
жағымды стресс
EVULSІON
жұлу, алу, тамырымен жұлу
EXACERBATІON
интенсификация, интенсифтендіру (күшейту,
күшейтілу)
EXALBUMІNOUS
белоксыз
EXAMІNATІON
зерттеу, сынау, сынақ жүргізу, бақылау
EXAMІNEE
бақылаудан өтетін ауру
EXAMІNER
сарапшы, бақылау жүргізетін маман,
|