Этнопедагогикалық ойлардың тарихын жіктеңіз
Психология пәні мен оның ерекшеліктері
жүктеу/скачать 222,82 Kb.
|
| Психология пәні мен оның ерекшеліктері
Психология - психикалык кубылыстардын пайда болуын, даму және калыптасу зандылыктарын зерттейтін ғылым. Психикалык кубылыстар бізді коршап турган сырткы дуние заттары мен кубылыстарының мидағы әр турлі бейнелері болы табылады. Психологиялык кубылыс (туйсік, елес, ой, сезім, ерік, кабілет, мінез, әдет, т.б.) копшілігімізге оз тәжірибемізден жаксы малім, кунделікті тілімізде жиі кездесетін угымдар. Онын дуниеге тунтыш келген жері - ежелгі Грекия. "Психология" гректін екі созінен турады: онын біріншісі – “псюхе" (жан), екіншісі – “логос" (сөз, ілім). Сойтіп бул созді жан туралы гылым деп тусінген жон. Адам баласы бурын болган окигаларды есте сактайды, келешек туралы ойлайды. Бул жагдай ес пен киялдын аркасында болады. Коп жагдайлар адамдарда куану, не ренжу сезімін тугызады. Адам бір нерсеге умтылады, сол максатка жету ушін еркін корсетеді. Біздін туйсіктеріміз, кабылдауымыз, ес, ойлау, сейлеу, киял, еркіміз психикалык процестер деп аталады. Кейде психикалык процестер негурлым курделеніп кетсе, онда адам белгілі бір толкуды басынан кешіреді, бул психикалык қалып деп аталады. Мәселен, окушынын, сабакка деген зейінділігі немесе селсоктыгы, адамда болатын шаттану не ренжу осындай жагдайлар, т.б. Әрбір адамда озіне тән кейбір ерекшеліктері болады. Мәселен, бір адам кітап окуда ыкыласы кушті болады, екінші бір адам математикага кабілетті болып келеді, енді біреулері кызба болып келеді, мундай адамды темпераментті адам дейді, екінші біреулері байсалды, мундай адамды мінезге бай адам дейміз. Кабілет, темперамент, мінез - бул адамнын, психикалык касиеттері. Психикалык процестер, психикалык жагдай және психикалык каспеттер бір-бірімен тыгыз байланысты, булардын жиынтығы психика болып саналады. Осы айтылып кеткен психикалык процестер, жагдайлар, касиеттер бір кальта турмай, адамнын, іс-ерекетін-де дамып, озгеріп отырады. Адамнын, психикасын, онын, психикалык іс-ерекеті-нін зандылыктарын зерттейтін гылымды психология деп атайды. Жан туралы гылыми тусінік ежелгі грек гальмы Аристотель (б.з.д. 384-322 ж.) есімімен байланысты. Екі жарым мын жылга созылган осынау кезенде психология баска гылымдармен (философия, медицина, адебиет, жаратылыстану, т.б.) араласа, астарласа дамы келді. XIX гасырдын екінші жартысынан былай карай галымдар жан кубылыстарын (туйсік, ес, ойлау, киял, т.б.) эксперимент (тәжірибе) жузінде әр турлі курал-жабдык аспаптардын комегімен зерттей бастады. Осы кезден бастап психология өз алдына дербес отау тігіп, тәжірибелік гылым ретінде дами бастады. Ғылымнын осы саласына экспериментті тунгыш енгізген неміс гуламасы В. Вундт (1838-1920 ж.ж.) болды. жүктеу/скачать 222,82 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|