Өтемісова гүлмира Жеткергенқызы КӨнерген аталымдар


Беденде  бар қызуы тарқағасын, Қайтадан жинап басын қоса  алмайды  (Құлназар).  Өзі де дөңгеленіп біткен, әлі  бәдені



Pdf көрінісі
бет199/393
Дата14.10.2023
өлшемі2,71 Mb.
#114284
1   ...   195   196   197   198   199   200   201   202   ...   393
Байланысты:
жыр әдеби тил

Беденде 
бар қызуы тарқағасын, Қайтадан жинап басын қоса 
алмайды 
(Құлназар). 
Өзі де дөңгеленіп біткен, әлі 
бәдені
бұзылмаған, аздаған 
кербездігі бар сымбатты әйел
(Ғ. Мүсірепов).
Ажар – 
қырықтар шамасындағы, жас өңді, жұмсақ мінезді, 
бәденді 
әйел 
(С. Омаров).
Бедеу ат 

 
1)
 
жүйрік, бәйге аты, жараған жылқы; 2) үйірге түспейтін, 
піштірілген, ақтатылған жылқы.
Бедеу ат
тіркесінің мән-мағынасын іздей 
жүріп және бір қызық фактіні кездестірдік. Жалайыр Қадырғали би жазған 
тарихи еңбекте (ХVІ ғ.) 
ақта//ақта ат
деген тіркесті кездестіреміз. 
Ақта ат
– 


155 
бедеу ат
дегеннің синонимі, яғни ханның, батырдың жорыққа мінетін мықты 
аты. Мысалы: Уа анларны, йақшы 
ахта атларға
міндіріб, йолда йүргіздім 
(Қадырғали би..., 196-б.)
(Сыздықова Р. Сөз. сөй. А., 2004, 28). 
Ойыңа жеткізеді 
қысылшаңда, Түрікпені нағыз тұлпар шын 
бедеу ат.
Жігітке басты туған 
жалғыздық жоқ, Жұмсаса бірі құйрық, бірі қанат
 (Нұртуған). 
Бейбақ 
– қолынан ештеңе келе қоймаған кісіні қомсына айтуда 
қолданылады; бейшара, бақытсыз, сорлы, мүсәпір, кем. 
Мұндағы
бей 
парсы 
тіліндегі (предлог без) болымсыздықты білдіретін префикс 
(ПРС., М., 1960, 
127); бақ – бақыт 
мағынасындағы сөз. Туасылы жүзіңді, Көргенім жоқ қой мен 
бірақ. Сездірмесең сен бұлай, Білемін қайдан мен 
бейбақ
(Нұртуған).
Қази 
душар келген-ді, Өгіз дейтін 
бейбаққа.
Қази жетіп қасына, Өте жақын таянған 
(Нұртуған).
Болыпты ұлдан кемтар Маман 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   195   196   197   198   199   200   201   202   ...   393




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет