Оқулық Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011


 Бағыныңқы есепке бӛліп есепті шешу әдістері



Pdf көрінісі
бет32/76
Дата15.11.2023
өлшемі2,02 Mb.
#122505
түріОқулық
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   76
5.5. Бағыныңқы есепке бӛліп есепті шешу әдістері 
Есептің ӛзін және оның шешу әдісін түсіну үшін графикалық ұсыныс 
ӛте маңызды.
Жоғарыда кӛрсеткендерге сәйкес, графтар қарапайым болып табылады, 
ӛйткені олар тек заттық саласының объектілер арасындағы ӛзара байланысты 
бейнелейді және іс-әрекеттер арасындағы ӛзара байланысты кӛрсетпейді. 
Басқаша айтқанда, жоғарыда қарастырылған графтарда доғалар (қосылған 
процедуралар) арасында ешқандай қатынастар берілмеген.
Осындай қатынастар болу мүмкін, мысалы, тізбектілік және бір 
уақыттылық қатынастары. 
5.6. Есепті ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ граф тҥрінде ҧсыну 
Бӛлген кезде алынған бағыныңқы есептердің арасында олардың 
шешімдерінің ұйғарушылық (бір уақыттылық) қатынастары («ЖӘНЕ» 
қатынасы), немесе баламалық қатынастары («НЕМЕСЕ» қатынасы) болу 
мүмкін (
5.8-сурет
). 


52 
«ЖӘНЕ» типті қатынастарды граф қабырғаларын байланыстыратын 
доғамен (кейде екілік) белгілейді. Бір қалпына келтіру үшін қосымша 
(жалған) шыңдарды енгізуге болады.
Сонымен, бастапқы есеп баламалы «НЕМЕСЕ»-сипаты бар бағыныңқы 
есептер арқылы беріледі, ал бағыныңқы есептердің ӛзі «ЖӘНЕ» типті 
қатынастармен беріледі. Балама шыңдар («НЕМЕСЕ»-шыңдар деп аталады. 
«ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ» граф үстінде іздестірудің негізгі мақсаты - S
i
шыңның шешілетінін кӛрсету. Шың 
шешілетін
деп аталады, егер келесі 
шарттардың біреуі орындалса: 
1) S
i
шыңы ақырғы (терминалды) болады; 
2) S
i
–дан кейінгі шыңдар «НЕМЕСЕ» типті шыңы болып табылады 
және олардың аз болғанда біреуі шешілетін болады; 
3) S
i
–дан кейінгі шыңдар «ЖӘНЕ» типті шыңы болып табылады және 
олардың барлықтары шешілетін болады. 
5.8-сурет
. «ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ» ағаштың фрагменті 
Шешуші граф
– бұл шешілетін шыңнан тұратын және түбірі бастапқы 
шыңда орналасқан бағыныңқы граф. 
Егер графтың «ЖӘНЕ-НЕМЕСЕ» шыңнан кейін басқа шыңдар 
болмаса, онда осындай шыңы 
шешілмейтін
деп аталады. 
Жаңа шыңдарды тудыру (есептің редукциясы) жалпылама операторды 
(яғни, мүмкін болатын кӛпшіліктен қандай болса да оператор; мысалы былай 
белгілейік g 

G) қолдану арқылы орындалады. Есептің сиппатамасына g 
оператордың қолдануы графтың (редукция графы) барлық «ЖӘНЕ-
НЕМЕСЕ» құрылымын тудырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   76




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет