Оларды тек талдау мүддесіне карай ғана бөледі.
Бірінші кезең - сезімдерді топтау жэне ажырату. Әр түрлі заттарды
кадағачау барысында адам біркатар сезімдер мен сезімдік бейнелерді
сіңіре отырып, олардың белгілі бір касиетін, мысалы, бояуын немесе
геометриялык фигурасын бөліп айкындайды.
Қалған қасиеттері
ысырьшып тасталынады, абстракцияланады. Заттар, өздерінің барлык
айырмашылыктарына қарамастан, бөлініп алынған бір қасиеті бойынша
бір топқа біріктіріледі және калғандарынан ажыратылады. Бөлініп
алынған заттар касиеттері ортак топты күрайды. Мысалы, шие, кан,
раушан гүлі өздерінің түстері бойынша бір ортак топқа біріктірілген.
Алма, футбол добы, бильярд шары жэне т.с.с. формасы бойынша
біріктіріледі.
Екінші
кезең
-
салыстыру,
басты
касиетін
біріктіру.
Топтастырылган заттардыц бѳлініп алынған қасиеті түрлі каркьшда
ангарьшады, кѳрінісіндегі барша айырмашылыктар жойылады да, мейлі
ол саналы немесе бейсаналы түрде болсын, эр түрлі заттардағы осы
көрінудің өзі бір-біріне теңестіріліп, біріктіріледі (кызыл түс, домалак
форма).
Үшінші кезең екіншісімен тығыз байланысты идеалдандыру немесе
біржола айкындалу шегі болып табылады. «Қызыл түс» жэне «домалак»
сияқты абстракцияларды қалыптастыра отырып, біз объективті өмірде
беткабаты дэйім жэне барлық жағдайда тек бір гана энергиямен, түсі
166
жаіынан да бірдей сезім тудыратын тербеліспен, жиілікпен жарык
шағылыстыратын заттар болмайтынын естен шығарамыз. Дәл сол
сиякты, беткейіндегі барлык нүктесі кашан да кадағаланар нүктеден,
Достарыңызбен бөлісу: |
