Жоғарыда көрсетілген еңбекгерде
этимологияның теория-
лык мәселелері, этимологиялық
зерттеудің принциптері мен
әдістері, этимологиялық сөздіктер жасау жолдары,
көптеген
тілдердегі жеке сөз этимологиялары сияқты проблемалар
маңында пікірлер айтылды.
Біз
солардың кейбіріне ғана,
әсіресе этимологияның
теориялық мәселелері мен әдістеріне
арналған пікірлерге ғана
шолу жасап өтейік.
Грек тілі материалдарының негізінде жасалған проф.
А.А. Белецкийдің «Этимологиялық зерттеу принциптері» деген
еңбегінде11 этимологиялық зерттеулер лексикологиялық жэне
соған қатысты семантикалық зерттеулермен тығыз байланысты
екені жэне мүндай зерттеулердің перспектив (көнеден жаңаға
карай) жэне ретроспектив (жаңадан көнеге қарай) методикала-
ры бар екені айтылады12.
Автор эрбір этимологиялық
туынды арнаулы зерттеудің
нэтижесі болуы керек деп көрсетеді.
Зерттеу үстінде кейбір сөз этимологиясы сенімді де дәл бо
луы мүмкін, кейде түрлі себептермен дүдамал да болуы мүмкін.
Соңғы жағдайда зерттеуші бүл этимология болжалды (предва
рительные) деп көрсетуі кажет13.
Ең алғашқы этимологиялық зерттеу сатысы туралы А.А. Бе
лецкий былай деп жазды:
«На первой ступени этимологического исследования, при
сближении определенных форм, решающим моментом является
сочетания фонетических критериев с семантическим»14.
Бүдан кейін автор сөз магыналарының кеңеюі мен таралуына
көңіл
аудару қажет екенін, мүнда бастапқы мағына мен кейінгі
пА.А. Белецкий.
Достарыңызбен бөлісу: