Т о п о н о м І / ik r ЖӘне этимология қазақ тіл білімінің антологиясы а. Әбдірахманов Топономика жэне этимология Павлодар 2010


ЭТИМОЛОГИЯ ЖӘНЕ ТОПОНИМИКА



Pdf көрінісі
бет3/144
Дата19.12.2022
өлшемі7,05 Mb.
#58216
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   144
4


ЭТИМОЛОГИЯ ЖӘНЕ ТОПОНИМИКА
Этимология гректің екі сөзінен жасалған. Этимон - (ақиқат, 
сөздің негізгі мағынасы)+логос (ұғым, ілім). Сөздіктерде этимо­
логия сөзіне мынадай анықтамалар беріліп жүр: «лингв, опре­
деление происхождения слова и его родственных отношений к 
другим словам того же самого или других языков»1.
«Этимология. 1. Салыстырмалы тарихи метод негізінде 
сөздің шығу төркінін, оның бастапқы ақиқат мағынасын 
тексеретін саласы; 2. Сөздердің төркіні. Тіл білімінде этимо- 
логияның народная этимология, яки ложная этимология деп 
аталатын түрі бар, оны роман тілдерінде паронимическая ат­
тракция деп атайды»2 3
.
Шындыгында этимология пэнінің анықтамасы мен атқара- 
тын кызметі бұл келтірілген анықтамалардан әлде қайда кең де 
аумақты.
Сөздердің жасалу тарихы мен дамуына, ягни этимоло- 
гиясына қатысты мэселелер ерте уақыттан-ақ адам баласын 
қызықтырган. Бұл жөнінде итальян ғалымы В. Пизани мен со­
вет ғалымы А. А. Белецкийдің еңбектерінде толық айтылған33. 
Сол себептен де этимология саласы адамзат тарихындагы көне 
заманнан бері көзге түсіп келе жатқан пәннің бірі болып сана- 
лады.
Этимология тарихи тіл білімі саласымен тығыз байланыс- 
ты. Салыстырмалы-тарихи әдістің пайда болуы және индоев- 
ропа тілдерінің салыстырма грамматикаларының жасалуы да 
этимологиялық зерттеулерге негізделген. Салыстырмалы фо­
нетика да этимологиямен тел дамыды. Алайда этимологиялық 
зерттеулердің тарихы және теориясымен шұгылданушы
1 Словарь иностранных слов. М , 1954, стр. 823.

С. Кенесбаев, Т. Жанузаков.
Русско-казахский словарь лингвистических 
терминов. Алма-Ата 1966, стр. 183.

В. Пизани.
Этимология. М., 1956; 
А.А. Белецкий.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   144




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет