14
Дандай ЫСК,АК,¥ЛЫ
Суганерлк адамды курмет кыл,
Аулак боп жш сатып, нэрсе алганнан»20.
«Олещ бар eHepni iHiM
ci3re
Жалынамын мундай сез айтпа бьзге.
0зге тугш езще пайдасы жок,
Есш онер кор болып кетер тузге», - деп, акындарга жалынгандай да болады.
Ал 03i болса:
Жок-барды,
epTeriHi
термек ушш.
KeKiperi
сез1мд1,
т ш
орамды,
Жаздым улп жастарга бермек ушш
Максатым - тш устартып, енер шашпак,
Наданньщ кецш н койып, кезш ашпак»21,
- деп елец жазганда, алдына койган
элеуметпк максатын ашык айтады.
Абайдыц сез
eHepi
жайлы ой концепциясы «елец -
сездщ патшасы, сез сарасы», «Туганда
дуние
eciriH
ашады олец», «Б1реудщ
icicici
елее - каралы ол», «Талай
сез будан бурын кеп
айтканмын», «Базарга карап турсам эрюм барар», «Сепз аяк», «Сэулец болса кеуденде»,
«Адамнын кейб1р кездерЬ, «0зщ е сенбе жас ойшыл», «Мен жазбаймын елегда ермек
ymiH»
сиякты eлeндepiндe мейлшше ашык айтылган.
0 c ip e c e
«0лец - сездщ патшасы, сез сарасы»
казак поэзиясыныц елецмен жазылган теориясы юпеттес. Бул елещц елецнщ теориясын
олецмен жазган атакты Буалоныц «Поэтикасымен» гана салыстыруга болады.
Абай елец туралы токсан ауыз сездщ тобыктай тушнш деп басып, «елец - сездщ патшасы»
деген аньщтама бередь Бул жерде Абай Белинскийдщ ецбектерш окыды ма, окымады ма
бшмейм1з, эйтеу1р оныц орыс сыншысыныц «поэзия - енердщ жогаргы
Teri»
деген niicipiMeH
6ip арнадан шыгып, ундес1п жатканын да айту лазым. Сонымен Абайдыц елец атаулыга бер-
ген аньщтамасы, талгамы, талабы:
«0лец - сездщ патшасы, сез сарасы,
Киыннан киыстырар ер данасы.
Тшге жецш, журекке жылы THin,
Теп-тепс жумар келсш айналасы»22, - деген жыр жолдарда KenicTi кесте салган.
0нер туралы енердщ тш м ен булайша айта бшу кез келген дарынныц колынан келе берер ic
емес елец туралы елецмен сын жазу - Абайдай улы акынныц гана колынан келер киынныц
киыны.
Абайша:
«Бетен сезбен былганса сез сарасы,
Ол акынныц 6miMci3 бейшарасы».
Нагыз елец - «iini алтын сырты KyMic сез жаксысы». Акындык енерге осындай жогары
талаптар койып, оныц максаты мен мэнш терец TyciHreH Абай езше дешнг1 жэне ез кезшдег!
эдебиетке, сез eHepi аркылы калыптаскан кейб1р ой-п1к1рлерге батьш сын айтты.
«Шортанбай, Дулат пенен Буцар жырау,
0лещ 6ipi жамау, 6ipi курау.
Оттец дуние-ай, сез таныр
Достарыңызбен бөлісу: 
