Ең көне ең қарапайым эмоциялар

Адам эмоцияларының формалары (эмоциялық процестер):

• Аффект
• Эмоция
• Сезім
• Көңіл-күй
• Стресс

Аффект

• Өте күшті, қарқынды, қысқа мерзімді эмоциялық күй.
• Мысалы, өте қатты ашу-ыза, қорқыныш, қайғы, қуаныш
• Аффект кезінде өте қарқынды эмоциялық қозу туындайды.
• Барлық психикалық функциялардың жұмысы күрт өзгереді, әсіресе зейін. Зейіннің ауыспалылығы төмендейді, адам тек бастан кешіріп жатқан эмоциясына қатысты нәрселерді ғана қабылдай алады.
• Ойлау өзгереді – адам өзінің әрекеттерінің салдарын болжай алмайды.

Эмоция

• Аффектпен салыстырғанда ұзағырақ, сонымен қатар, тек осы мезетте болып жатқан жағдайларға ғана емес, есімізге түскен немесе қиялдаған жағдайларға да реакция болып табылады.
• Түрлері:
• Жағымды (қуаныш, сүйсіну, махаббат, ырзашылық)- жағымсыз(ашу, ыза, жиіркеніш, көңіл қалу, жабырқау)
• Стеникалық – іс-әрекетті белсендіреді, энергия береді (адам «тау қопаруға» дайын болады);
• Астеникалық – керісінше, пассивтілік, енжарлық тудыратын эмоциялар.
• Төменгі (қарапайым қажеттіліктер мен инстинктерді қанағаттандыруға бағытталған – тәтті тағамнан немесе демалудан алатын рахаттану ) – жоғарғы (жоғары қажеттіліктерді қанағаттандыру сезімдері – балаңның жетістігі үшін мақтану)
• Қарапайым – күрделі
• Рационалды және иррационалды

• Рационалды (шынайы) эмоциялар – шынайы нәрсе туралы хабар береді: биіктен қорқу, басқа біреуге зиян келтіргендегі кінәлілік сезімі, бізге біреу зиян келтіргенде ашулану.
• Иррационалды (жалған) эмоциялар – ойдан шығарылған нәрселер туралы ақпарат береді: биіктік фобиясы, ешқандай жамандық жасамаса да өзін кінәлі сезіну, басқа біреудің заты менікі емес деп ренжу.
• Иррацоналды эмоциялар – жалған эмоция деген сөз емес, эмоция шынайы, оның себебі жалған.