Емтихан билеті №1 Тәуелсіздік мұраттарының қазақ поэзиясындағы көріністерін сипаттаңыз



бет42/91
Дата13.12.2022
өлшемі249,16 Kb.
#57007
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   91
ЕМТИХАН БИЛЕТІ № ___28____
1. Әдебиеттану ғылымының Тәуелсіздік жылдардағы дамуын сипаттаңыз.Әдебиеттану ғылымының Тәуелсіздік жылдардағы дамуы- Тәуелсіздіктің алғашқы он жылында қазақ әдебиеті өз арнасын жаңа бағытқа бұрады. Жаңа бағыттың дамуына сәйкес оқырмандар көз майын тамызып оқитын проза, беріректе роман жанрындағы шығармалар жазыла бастайды. Олар - Төлен Әбдіковтің «Парасат майданы», Әкім Таразидің «Жаза», Мұхтар Мағауиннің «Мен», Қалихан Ысқақтың «Ақсу – жер жанаты», Шерхан Мұртазаның «Ай мен Айша», Зейнолла Қабдоловтың «Менің Әуезовім», Әбдіжамал Нұрпейісовтың «Соңғы парыз», Рамазан Тоқтаровтың «Абайдың жұмбағы», Қабдеш Жұмаділовтың «Дарабоз», Софы Сматайдың «Жарылғап батыр», Ұзақбай Доспамбетидің «Қызыл Жолбарыс» т.б Аталған шығарманың барлығы тәуелсіздік жылдарында әдебиеттің ерекше қарқынмен дамығанын көрсетеді. Мұнымен қатар, сол заманның шындығын көзге шұқып айтқан әңгіме мен повестер жарық көрген. Тәуелсіздің жылдарында жазылған повестер халық өмірінің кешегі күнін баяндайды. Бұдан өзге махаббат тақырыбы да қамтылған. Махаббатсыз адам өмірі қалай тұл болса, роман да онсыз өмір сүре алмаған.


2. Қазақ поэзиясын биік белеске көтерген- Қ.Мырза-Әлидің шығармашылығы туралы айтыңыз.Қазақ поэзиясын биік белеске көтерген- Қ.Мырза-Әлидің шығармашылығы- Қазақ әдебиетінде алғашында балалар ақыны ретінде кеңінен танылған ақын жырлары қазақ балалар поэзиясына жаңа тақырыптар, тың кейіпкерлер, көркемдік өріс әкелді. Балаларға арнап шығарма жазудың өзіндік ерекшелігі, көптеген қиындықтары бар, себебі балалар ақыны болу үшін автор балалардың мінез-құлқын, психологиясын, қабылдау дәрежесін жете білуі аса қажетАқын балалардың осы ерекшеліктерін әбден зерттеп, біліп, меңгергендігін «Жаңғалақтар» (1960 ж.), «Тақпақ айтып, ән шырқайық» (1961 ж.), «Кішкене Қожанасырлар» (1961 ж.), «Алуан палуан» (1962 ж.), «Омар мен Құмар» (1963 ж.), «Сабақ» (1964 ж.), «Мешін мен адам» (1968 ж.), «Ноян қоян», «Күміс қоңырау» (1970 ж.), «Шымыр жаңғақ» (1984 ж.) т.с.с. кітаптарынан көреміз. Ақынның «Күміс қоңырау» (1985 ж.), «Мәңгі майдан» (1993 ж.), «Үкілі үзінділер» (1996 ж.), «Алаштың арманы» (2001 ж.), «Иірім» (2004 ж.) т.б. кітаптары жарық көрді.Қ.Мырзалиевтің «Сақал саудасы», «Қасқыр қақпан» атты сатиралық комедиясы, Махамбетке арналған «Жаралы жолбарыс» трагедиясы, Ақсақ Темірге арналған «Әмір Темір» поэтикалық драмасы және Төле би либреттосы – ақын қаламынан туған ірі драмалық туындылар болып саналады. Қаламгердің елуден астам поэзиялық, прозалық және әдеби сын кітаптары жарық көрді. Жырлары ойлылығымен, парасат әлемінің кеңдігімен айрықшаланады. Ақынның көптеген өлең жолдары қанатты сөздерге, нақылдарға айналды. Оның «Қазақтарды шетелдік қонақтарға таныстыру», «Бабамыздың шоқ басқан табанымен», «Қазақ пен қонақ» және тағы басқа өлеңдері халқымыздың психологиясын шебер бейнелеп, ұлттық құндылықтарын ұлықтайды. Ана тілінің, ұлттық аспап – домбыраның қасиеті мен құдіреті де ақын қаламынан тыс қалған жоқ.Қадыр ақын – шебер аудармашы. Әлемдік әдебиет өкілдері Ж.Румидің, Г.Гейненің, В.Гюгоның, М.Лермонтовтың, С.Есениннің, Р.Ғамзатовтың, Э.Межелайтистің, Ш.Петефидің т.б. қаламгерлердің жырларын қазақ тіліне аударған. Талантты ақынның өз туындылары да бірнеше тілге аударылып, шетелдіктер тарапынан өте жоғары бағаланды. Оның 200-ден астам өлеңіне Н.Тілендиев, Е.Рахмадиев, Ш.Қалдаяқов, Ә.Бейсеуов, М.Сағатов, М.Маңғытаев, Е.Хасанғалиев т.б. көптеген талантты композиторлар әндер шығарған.Қадыр Мырзалиев – Қазақ КСР Мемлекеттік, Моңғолияның халықаралық «АВЬЯС», тәуелсіз «Тарлан» сыйлықтарының иегері, Қазақстанның халық жазушысы. Ол «Достық», «Парасат» ордендерімен марапатталған. Орал қаласында ақын атында Өнер және мәдениет орталығы, Батыс Қазақстан облысы Сырым ауданында орта мектеп бар.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   91




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет