Емтихан сұрақтары Философия пәнінің бағыттары мен әдістері
жүктеу/скачать 246,66 Kb.
|
Философия сессия 2022-1
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.Философияның қызметтері.
- 3.Философияның зерттеу салалары.
|
Емтихан сұрақтары 1. Философия пәнінің бағыттары мен әдістері. 2. Философияның қызметтері. 3. Философияның зерттеу салалары. 4. Философияның негізгі мәселелері. (онтологиялық және гносеологиялық) 5. Философияның адам және қоғам өміріндегі алатын орны 6. Дүниеге көзақарас және оның тарихи түрлері. 7. Философиядағы рух, жан және тән мәселесі 8. Ортағасыр дәстүріндегі рух пен жанның теологиялық түсінігі. 9. Сана және бейсаналылық мәселелері 10. З.Фрейд іліміндегі сана және бейсаналылық мәселелері 11. Дж.Локк сенсуализмі 12. Р.Декарттың рационализімі. 13. И.Канттың таным теориясы 14. Бэконның эмпиризімі. 15. Философия тарихындағы болмыс ұғымы. 16. Болмыстың түрлері 17. Материя және оның өмір сүру формалары. 18. Таным философиялық мәселе ретінде 19. Ақиқат және оның критерийлері. 20. Философиядағы рационалдық және эмпирикалық дәстүр. 21. Ғылыми таным әдістері 22. Ғылым аспектілері 23. Ғылымдардың классификациясы: Аристотель, Аль-Фараби, Ф. Гегель,О. Конт тұжырымдамалары 24. Қазіргі замандағы ғылымдардың классификациясы 25. Сциентизм және антисциентизм. 26. Постпозитивизм 27. Философиядағы адам мәселесі. 28. Ежелгі Шығыс философиясындағы адам мәселесі. 29. Антикалық философия тарихындағы адам бейнелері. 30. Орта ғасыр философиясындағы адам мәселесі 31. Ренессанс дәуіріндегі адам мәселесі. 32. Жаңа заманның механистикалық антропологиясы 33. Фейербахтың антропологиялық материализмі 34. Иррационализмдегі адам мәселесі. 35. Адам, индивид, тұлға, пенде, азамат, кісі ұғымдарына сипаттама. 36. Философиялық ойлар тарихындағы өмірдің мәні мәселесі: фатализм, гедонизм, волюнтаризм, функционализм. 37. С. Кьеркегордың философиясы. 38. Экзистенциализм философиясы 39. Махаббат философиясы. Махаббаттың түрлері 40. Фәлсафа дәстүріндегі Қожа Ахмет Яссауидің мистикалық дүниетанымы. 41. Этикалық ілімдердің тарихи типтері. 42. Этиканың категориялары 43. Адамгершілік ережелері және құқық ережелері. Адамгершіліктің бастауларын түсінудің негізгі тәсілдері. 44. Адамгершіліктің алтын қағидасы (Конфуций) 45. Бұлжымас императив (И.Кант). 46. Философия тарихындағы еркіндік ұғымы. 47. Ф.Ницщенің «Асқақ адам» тұжырымдамасы 48. С.Кьеркегор философиясы. 49. Еркіндік және жауапкершілік. (Ж-П. Сартр) 50. Еркіндік және абсурд(А.Камю) 51. Эстетиканың негізгі мәселелері және катергориялары 52. Әлеуметтік философияның негізгі мәселелері 53. Қоғам философиялық ұғым ретінде. 54. Қоғамдық сана және оның формалары 55. Антикалық философиясындағы әлеуметтік ой. 56. Қайта өрлеу дәуіріндегі утопиялық теория: Т.Мор және Т.Кампанелла. 57. Н.Макиавеллидің әлеуметтік-саяси теориясы. 58. Т.Гоббстың әлеуметтік философиясы. 59. К.Маркс: таптық қоғам. 60. К.Поппер «Ашық қоғам» 61. Қоғамның түрлері. 62. Постиндустриальды қоғам 63. Философия тарихындағы мәдениет теориялары 64. Қазақтардың ұлттық мәдениетінің ерекшеліктері 65. Қазақ философиясының қалыптасып дамуының тарихи кезеңдері 66. 19-20 ғасырлардағы қазақ философиясы 67. Абай философиясындағы құдай және адам мәселелері 68. Тауелсіздік кезең философиясы 69. Дін анықтамалары. Дін және философиялық білім. 70. Діннің алғашқы формалары. 71. Орта ғасыр философиясындағы діни дүниетаным 72. Христиан дінінің пайда болу тарихы және негізгі формалары 73. Ислам дінінің пайда болу тарихы және негізгі формалары 74. Жаhанданудың философиялық мәселелері 75. Мәңгілік ел идеясы Философия пәнінің бағыттары мен әдістері. Философия-бұл адамның әлеммен және өзімен қарым-қатынасы зерттелетін, бағаланатын және негізделетін ұтымды және сыни дүниетанымның бір түрі. Бағыттары.Материализмнің өкілдері Гераклит, Демокрит, Ф.Бэкон, Т. Гоббс, Д. Дидро, Л. Фейербах, Ф. Энгельс болды. Ол материалдық негізге негізделген. Материалдық принцип дегеніміз-ауа, от, су, атом, материал, және жалпы табиғат. Ол субстанция мен атрибуттылықпен, сананың болуымен сипатталады. Заттардың негізі рухани құбылыстар емес, материалдық болып табылады. Адамның санасы оның болмысын анықтайды, ал ойлау өмір салтының әсерінен дамиды. Идеализм бағытын жақтаушылар Платон, Д. Юм, Дж. Беркли, И. Фихтенің, И. Кант, Г. Гегель, А. Шопенгауэр, Вл. Соловьев, Н. Бердяев, П. Флоренский. Әлемнің негізі-рухани бастама-әлемдік ерік, Құдай, идея, рух. Бүкіл объективті әлем объективті (әлемдік Рух, Құдай) немесе субъективті (адам) рухтан, ақылдан, санадан, сезімнен басталады. Адамның өмір салты оның ойлауына байланысты. . Дуализм өкілдеріне Р. Декарт, Т. Рибо, В.Вундт, Х. Липпс жатады. Дуализм-тұрақты философиялық бағыт. Универсумның негізі екі тәуелсіз принциптерден тұрады: рухани және материалдық, сана және материя. Олардың болуы бір мезгілде, параллель және бір-бірінен тәуелсіздікпен сипатталады. Мидың және психиканың жүйке процестері мидың және сананың субстратымен қатар жүреді. Философиялық білімнің негізгі әдісі-адамның жиынтық тәжірибесіне, тұтастай алғанда барлық ғылымдар мен мәдениетке қол жеткізуге негізделген теориялық ойлау. Философиялық білім жүзеге асырылатын негізгі әдістер: - Диалектика-әлемді өзгерту және дамыту процесінде болатын философиялық зерттеу әдісінің бірі. Оның негізінде заттар сыни тұрғыдан қарастырылады. олардың ішкі қарама-қайшылықтарын, ерекшеліктерін,өзгерістерін және дамуын ескере отырып, дәйекті түрде қарастыратын әдіс. Метафизика – диалектикаға қарсы әдіс болып табылады.Объектілер бөлек, статикалық, біржақты қарастырылады. Бұл әдіспен әлемнің тұрақтылығы абсолюттенеді, оның даму көздері көлеңкеде қалады. Эклектизм негізін Потамон, У.Джеймс сияқты ойшылдар көрсетеді. Эклектизм бойынша ғалам мен адам тұрақты және өзгермелі, олар салыстырмалы және абсолютті болады, сондықтан объектінің, жүйенің күйі туралы нақты ештеңе айтуға болмайды. Гностицизм Гностиктер объективті дүниені тану мүмкіндігін, адам санасының шынайы дүниені адекватты түрде бейнелеу қабілетін мойындаған философтар болды. Бұл өкілдер Платон, Демокрит, Ф.Бэкон, Д.Дидро, Г.Гегель, К.Маркс болды. Агностицизм Д.Юм, И.Кант, Э.Мах агностиктер болды. Олар адамның дүниені тану мүмкіндігін жоққа шығарды. Олар адам санасының дүниені адекватты түрде көрсете алатынына күмәнданды. Скептицизм Скептиктер С. Эмпирикус пен Д.Юм «дүниенің танылуы туралы» сұраққа бірыңғай жауап жоқ деп дәлелдеді. Бұл сұраққа жауаптың болуы жоққа шығарылды, өйткені бұрыннан белгілі құбылыстар бар, ал әлі белгісіз құбылыстар бар, тылсым, жұмбақ құбылыстар бар, «әлемдік құпиялар» бар. Демек, дүние бір уақытта танылатын және танылмайтын болуы мүмкін. Философтардың бұл тобы екеуіне де үнемі күмән келтіреді. 2.Философияның қызметтері. Философияның негізгі және маңызды қызметінің бірі-дүниетаным. Философия адамдардың әлем және оның құрылымы, адам және қоғам туралы, сыртқы әлеммен қарым-қатынас принциптері және ондағы адамның орны туралы идеяларын туындатып, осылайша оның дүниетанымын қалыптастырады. Философияның әдіснамалық функциясы танымдық әрекеттің жалпы принциптері мен нормаларын қалыптастырумен сипатталады, сонымен қатар ғылыми білімнің өсуіне және ғылыми жаңалықтардың алғышарттарын жасауға ықпал етеді. Философияның гносеологиялық қызметі адамның ойлауын қоршаған дүниені тануға және шындықты іздеуге итермелейді. Философиялық таным теориясы көмегімен табиғат және қоғамдық құбылыстардың заңдылықтары анықталып, адам ойлауы ақиқатқа бағытталып ілгерілеу формалары, оған жету жолдары мен құралдары, басқа ғылымдардың нәтижелері жалпыланады. Философияның логикалық қызметі тұлғааралық және әлеуметтік-мәдени қарым-қатынаста адамның белгілі бір позициясын қалыптастыруда көрінеді, сонымен қатар адамның ойлау мәдениетін анықтайды. Философияның тәрбиелік қызметі адам бойында адамгершілік, этикалық және мәдени құндылықтарды қалыптастыруға, өзін-өзі жетілдіруге, өмірлік басымдықтарды құруға және іздеуге бағытталған. Философияның аксиологиялық қызметі адамдардың таңдауын, олардың іс-әрекеттерін, идеалдарын, мінез-құлық нормаларын анықтайтын әртүрлі құндылықтар тұрғысынан қоршаған шындықтың құбылыстарын бейнелеу болып табылады. Философияның интегративті қызметінің мәні адамдардың практикалық, танымдық және құнды өмірлік тәжірибесін біріктіру болып табылады. Философия сонымен бірге ескі идеалдар мен көзқарастарды жоюға, қабылданған догмалар мен стереотиптерге күмәнмен және сынмен ұштасатын жаңа дүниетанымды қалыптастыруға ұмтылатын сыни қызмет атқарады. Философия реттеуші функцияның көмегімен философиялық дүниетаным көмегімен анықталған жалпы принциптер мен мақсаттарды түсіну негізінде адам өмірінің нақты әрекеттері мен бағыттарының өзара бірізділігіне әсер етеді. Философияның болжамдық қызметі қоршаған шындық туралы қалыптасқан білім жүйесіне сүйене отырып, болашақ объектілердің, процестердің, құбылыстардың, материяның, сананың, адам мен қоғамның даму формалары мен бағыттарын болжауға негізделген. 3.Философияның зерттеу салалары. Философияның негізгі зерттеу салалары: Сонымен, онтология болмыстың жалпы формаларын зерттейді. Мысалы, материалдық және идеалды, нақты және табиғаттан тыс, болмыс пен болмыс емес қарастырылады.Онтология сонымен қатар болмыстың әртүрлі салаларының жалпы заңдылықтарын зерттейтін бірқатар бөлімдерді қамтиды: табиғат, адам және қоғам. Онтология еуропалық философияның ежелгі мәселелеріне қатысты болады. Гносеология-таным дегенді білдіреді.Таным аспектілері және жалпы таным мүмкіндігін зерттейді. Онда таным процесінің мәні, оның мазмұны, танымдық іс-әрекеттің субъектісі мен объектілері арасындағы байланыс, адамның бір нәрсені білу мүмкіндігінің шектеулі болуы туралы сұрақтар қойылады. Онтология сияқты, гносеология-философиялық білімнің үлкен саласы. Оған тағы екі бөлім кіреді – эпистемология – білім туралы тікелей ілім, онда процестің субъективті жағы ескерілмейді, ал ғылымтану – ғылымдарды дамытудың теориялық мәселелерін, олардың бір-бірімен және басқа да әлеуметтік институттармен байланысын қарастыратын бағыт. Философиялық Антропология Философияның келесі бөлімі-антропология - 16 ғасырда дамыған адам туралы ілім. Сондай-ақ, антропологияны 20 ғасырдағы философиялық мектеп деп түсінуге болады, негізінен неміс, Дилтеус пен Гуссерль идеялары ұсынған. .Аксиология-зерттеу пәні құндылықтар болып табылатын философия пәндерінің бірі. Аксиологияға сәйкес, бұл біздің болмысымыздың негізін құрайтын құндылықтар, олар адам өміріндегі негізгі қозғаушы күш болып табылады. Аксиологияның міндеттеріне құндылықтар жүйесінің құрылымын, сипаттамаларын және иерархиялық құрылысын зерттеу, сонымен қатар оның табиғаты мен ғылыми ерекшеліктерін білу жатады. .Диалектика-үнемі қозғалатын және өзгеретін жүйелердің дамуын зерттейтін философиялық ілім. Мұндай жүйелердегі үздіксіз қозғалыстың ішкі көзі олардағы қарама-қайшылықтардың өзара әрекеттесуі болып табылады. Сондай-ақ, диалектика осы ілімге негізделген әлемді білуге деген көзқарас деп аталады .ЛОГИКА - интеллектуалдық (ақыл-ой) танымдық іс-әрекеттің заңдылықтары, формалары мен әдістері туралы ғылым. Интеллект жұмысы әрдайым тілдік түрде жүзеге асырылатындықтан, логика саласындағы зерттеулер белгілі бір танымдық функцияларды орындау тұрғысынан әртүрлі тілдік құрылымдарды зерттеумен тікелей байланысты. жүктеу/скачать 246,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|