Емтихан сұрақтары Философия пәнінің бағыттары мен әдістері
жүктеу/скачать 246,66 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шіркеу
- 70. Діннің алғашқы формалары. (88)
| Діни сана-бұл адам мен қоғамның табиғаттан тыс, басқа әлемнің нақты өміріне қатынасын білдіретін идеялар, көзқарастар, идеялар, көңіл-күйлер, эмоциялар жиынтығы. Діни сана сенім, сезімтал көріну, қиял арқылы жасалған бейнелер, шындықтың көрінісін иллюзиялармен байланыстыру, күшті эмоционалдылық, арнайы діни лексикамен сипатталады.
Діни санадан басқа, барлық діндерге діни табыну тән — қалыптасқан рәсімдер, рәсімдер жүйесі, сенімнің сыртқы көрінісі (мысалы, крест белгісі, садақалар, крест жорығы, шомылдыру рәсімі, дұғалар, ғибадат, діни мерекелер және т.б.). Діннің ұйымдастырушылық формалары-шіркеу мен секталар. Шіркеу-бұл діни сенім мен діни табынушылықтың ортақтығына негізделген діни қызметкерлер мен діндарлардың діни ұйымы. Секталар-бұл белгілі бір діни бағытқа тән, бірақ одан діни ілім мен табынудың кейбір ерекшеліктерімен ерекшеленетін діни сенім негіздерін сақтаған діни топтар, қауымдастықтар. Дін анықтамаларының келесі топтары бар: теологиялық-дін - бұл адамның құдаймен шынымен байланысы, ол Құдайдың Аянынан туындайды, оны Құдай адамға бір рет және мәңгілікке береді философиялық; психологиялық. Философия тарихындағы дін мен қоғамның арақатынасы туралы ең ерекше көзқарасты и.Кант білдірді. Ол адам еркін тіршілік иесі ретінде категориялық императивті, яғни Моральдық заңды ұстануы керек деп есептеді. Бұл заң "біз үшін заттар әлемінде" қол жетімді емес моральдық ізгіліктің толықтығын талап етеді, сондықтан бұл жоғары ізгілікке тек перспективада қол жеткізуге болады, яғни жан өлмейтін және Құдай осы өлместіктің кепілі және болмыстың моральдық негізі. Кант моральдық және мүсіндік діндерді ажыратады. Моральдық діндер "таза ақыл" сеніміне негізделген, ал Мүсіндік діндер тарихи дәстүрге негізделген. Марксистік философия дінді табиғаттан тыс сенім ретінде анықтайды. Дін-бұл шынайы өмірде үстемдік ететін сыртқы күштердің адамдарының басындағы керемет көрініс. Марксизм қоғамның дамуындағы діннің өзгеру себептерін көреді.. Марксизм діннің негізі адамдардың табиғат пен қоғам заңдылықтарын білмеуі деп тұжырымдады. Олардың өмір сүру және даму заңдары ашылғаннан кейін дінге деген қажеттілік жоғалады. Неміс философы және әлеуметтанушысы, дін әлеуметтануының негізін қалаушылардың бірі М.Вебер дін әлем мен адам өмірінің иррационалды тәжірибесінен шығады деп сенді. Дін-бұл әлеуметтік іс-әрекеттің мағынасын беру тәсілі; дін әлемді түсіндіруге және күнделікті мінез-құлыққа ұтымдылық береді. Вебер протестантизмнің Батыс Еуропада капитализмнің дамуын қалай ынталандырғанын зерттеді. Философия-бұл жалпы және дерексіз білім. Ол барлық ғылымдардың негізі немесе ғылымның өзіндік санасы деп атауға болады. Философия көптеген өмірлік маңызды сұрақтарға жауап береді, шындықты зерттеуге аса мән береді. Философиялық білімнің бөлімдеріне мынадар жатады: Онтология-бұл сөздің ең жалпы мағынасында болмыс туралы философияның бір саласы (грек тілінен. болмыс, logos - ілім).. Онтологияда философияның негізгі мәселесі шешіледі және осыған сүйене отырып, барлық құрылған философиялық тұжырымдама байланысты болады. Осылайша алғашқы онтологиялық ұғымдар ежелгі философтардың - Платон, Аристотель, Гераклит және т. б. еңбектерінде жасалды. Гносеология (грек тіл. gnosis-таным және logos-ілім) - таным процесін, таным әдістері мен тәсілдерін зерттейтін философия саласы. Кез-келген философиялық тұжырымдамада шынайы білімнің қайнар көзі туралы идеялар бар. Ағылшын эмпиризмінің өкілдері сенсорлық тәжірибе білімнің негізгі көзі деп санайды. Рационализм өкілдері ақыл мен логикалық тұжырымдарды ғылыми танымның негізгі бөлігі деп санады. Аксиология (грек тіл. aksio - - құндылық) - бұл адам өміріндегі құндылықтар туралы философиялық білімнің бір саласы. Этика-Бұл мораль мен адамның мінез-құлқы, жақсылық пен жамандықтың мәні, адамның іс-әрекетін ынталандыру, адам өмірінің мәні және адам іс-әрекетінің мақсаты мәселелерін зерттейтін философия саласы. Эстетика-бұл философияның көркем шығармашылықтағы, табиғаттағы және өмірдегі, өнер туралы Әлеуметтік сананың ерекше формасы ретіндегі мәні мен формалары туралы бөлімі. Әлеуметтік философия-бұл қоғам құрылымының принциптері мен заңдылықтарын және әлеуметтік процестердің ағымын зерттейтін философия саласы. Бұл қоғамның әлеуметтік-саяси құрылымының тұжырымдамаларын жасайтын әлеуметтік философия. Тарих философиясы-бұл тарихи процестердің дамуының ең жалпы принциптері мен заңдылықтарын зерттейтін философия саласы. Философияның бұл бөлімі алғаш рет қайта өрлеу дәуірінде дами бастады. Тарих философиясының ең танымал тұжырымдамасын к. Маркс жасаған. Ғылым философиясы-ғылымның даму принциптерін, заңдылықтарын зерттейтін философия саласы. Позитивистердің ілімінде ғылым философиясына ерекше орын берілді. 70. Діннің алғашқы формалары. (88) Дін тарихында ілгерілеу немесе кері кету жоқ, бұл тарих нағыз мозайка, мүлде ретсіз қозғалыс; секуляризация және діншілдіктің пайда болуы, пұтқа табынушылық пен теизм арасындағы күрестегі әртүрлі табыстар, діндердің интернационалдануы және олардың этникалық шекараларға бекітілуі, діндердің жойылуы және олардың қайта жандануы, салтанат құруы және кенеттен жойылуы - осы процестердің барлығы үнемі бірге жүреді. бір-біріне ешбір қатаң реттіліксіз Діннің пайда болу мәселесі даулы. Шіркеу дін адаммен бірге пайда болады, бастапқыда бар деп үйретеді. Материалистік ілімдер дінді адам санасының дамуының жемісі ретінде қарастырады. Алғашқы адамдар жануарға жақын өмір сүрді, осылайша ішкі қайшылықтар дамып, наным-сенімдердің, тіпті ең қарабайырлардың да қалыптасып, айқындалуы мүмкін болды. Діннің ерте формалары немесе күрделі діни жүйелерге дейінгі нанымдар туралы айтқанда, фетишизм, анимизм, тотемизм, культтер мен мифтер. Шаманизм, сиқыр, болжау, геоманизм және т. б. осы ерте формалармен байланысты. жүктеу/скачать 246,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|