Шығын (ұсыныс) инфляциясы

• 
  еңбек өнімділігінің өсуін азайту және өндірістің құлдырауы;
  
• 
  көрсетілетін қызметтің маңызының артуы;
  
• 
  бір өнім бірлігіне жұмсалатын шығынның өсуінің жеделдетілуі, әсіресе жалақының өсуі;
  
• 
  энергетикалық дағдарыс.
  

• 
  алтынға;
  
• 
  тауар;
  
• 
  шетел валютасына.
  

1. 
   Инфляциялық үдерістің сипатына қарай:
   
   • 
     ашық инфляция, яғни, бағаға ешқандай да кедергі болмайды, оның еркін өсуі байқалады;
     
   • 
     Басыңқы инфляция, яғни тауар тапшылығы жағдайында бағаға мемлекет қатан бақылау жасап отырады; Басыңқы инфляция жағдайында бағаны мемлекет реттейді, бұл КСРО – да орын алған. Сондықтан тауарға сұраныстың өсуінде баға көтерілмейді (бұл нарық шартына сәйкес) және тепе – теңдіктен төмен болады. Содан дефицит пайда болады. Дефицит көлеңкелі экономиканы тудырады. Қажет тауарда іздеуді сатып алушы сатушыға қажетінен көп төлеп бұдан ақша өндірісті айналып өтіп, саудада шоғырланады. Сосын өндірушілерде тауар өндіруге ынта болмайды. Соңында сұраныс пен ұсыныс арасында дисбаланс күшейеді.
     
     
     
2. 
   Таралу орнына қарай:
   
   • 
     локальдық инфляция, яғни баға бір ғана елдің шекарасында өседі;
     
   • 
     дуниежүзілік инфляция, яғни кейбір елдер топтарын немесе барлық ғаламдық экономиканы түгелдей дерлік қамтиды.
     
3. 
   Бағаның өсу қарқынына қарай:
   
   • 
     баяу инфляция — баға баяу қарқынмен біртіндеп жылына 10%-ға өседі;
     
   • 
     орташа инфляция — баға тез қарқында жылына 20-дан 200 %-ға дейін өседі, мұндай баға қарқыны ауыр экономикалық және әлеуметтік зардаптарға шалдықтырады;
     
   • 
     ұшқыр инфляция — баға жылына 500-ден 1000 %-ға дейін және одан жоғары қарқынмен өседі. Ұшқыр инфляция ақша жүйесінің құлдырауына әкеліп соғады. Мұндай жағдайда ақша өзінің атқаратын қызметтерін жоғалта бастайды.
     

Инфляцияның зардаптары:

• 
  елдің ұлттық табысы мен байлығы қоғамның әртүрлі топтарының арасында бөліске түседі;
  
• 
  инфляцияның жоғары қарқынмен өсуі ұзақ мерзімге жоспар жасауды қиын жолға қояды, кәсіпкердердің тәуекелін өсіреді;
  
• 
  қоғамның саяси тұрақтылығы бұзылады, әлеуметтік шиленісті күшейте түседі;
  
• 
  ұлттық тауарлардың бәсеке қабілеттілігі төмендейді, экспорт азаяды, жұмыссыздық өседі;
  
• 
  шетелдің тұрақты валютасына сұраныс өседі, ол- капиталдың шет елге ауысуына әкеледі.
  

4. Кесте Қазақстан Республикасындағы инфляция деңгейі (%)

2015 жылдың қаңтар-қараша айында Қазақстандағы инфляция деңгейі 12,3%-ды құрады, деп хабарлайды.