Ф. Ш. Оразбаева Гылыми редакторлар


Summary K.S. Kalybaeva. Dialects kazakh language present stage



Pdf көрінісі
бет10/47
Дата15.03.2017
өлшемі6,55 Mb.
#9494
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   47

Summary
K.S. Kalybaeva. Dialects kazakh language present stage
In  the  50s  of the  last  century  still  discussions  about  Kazakh  language  dialects.  Even  in  those  years,  scientists, 
linguists  have  not  found  a  strong  case  in  favor  of the  Kazakh  language  dialects.  In  the  modern  Kazakh  language 
virtually  no  division into dialects.  Allocate  only three:  the  north-east,  south and west.  Between dialects there  are  some 
differences in vocabulary, intonation, due to the duration of residence in different regions, but no difference in principle 
and any carrier Kazakh language to  understand others as territorial  differences of the Kazakh language  in general and 
----------------------------------------------------------------------  54  ----------------------------------------------------------------------

Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцXабаршысы,  «Филология гылымдары» сериясы, №  2  (52),  2015 ж.
small carriers felt weak, in contrast, the Uzbek, Tatar, Chinese, German, Italian, English and other languages.  It should 
also  be  borne  in  mind  that  over  the  past  decade,  universal  education  and  the  media  leveled  those  possible  minor 
language differences that may have occurred in the 30-50- years.  In this regard, this article examines the contemporary 
issues of rethinking some scientific views of eminent scientists in the history of the Kazakh dialectology.
Э О Ж  378.016:811.111
С Т У Д Е Н Т Т Е Р Д Щ  С 0 Й Л Е У  Д А Г Д Ы С Ы Н  Д А М Ы Т У Д Ь Щ  К О М М У Н И К А ТИ В Т1К
Т Е Х Н О Л О Г И Я Л А Р Ы
Н Д . М олбаева -  
Абай ат. К,аз¥ПУ-дыц  2 курс магистранты
Ацдатпа. Макалада тындау, сейлеу, жазу жэне оку даFдыларын калыптастыруда студенттщ тiлдi ауызша да, 
жазбаша  да  жаксы  менгеруiне  тжелей  эсер  ететiндiгi  туралы  карастырылады.  Студент  тiлдi  жаксы  менгеру 
Yшiн  осы  терт  даFдынын  негiзi  берiк  калануы  керек.  Коммуникативтiлiктiн  кандай  жаFдайда  нэтижелi 
болатынына  окытушынын  тигiзер  ыкпалы  зор  жэне  окыту  барысындаFы  бiлiм  сапасына да  муFалiмнiн  Yнемi 
кенiл белш отыруы аса манызды.  Заман талабына сай казiргi жоFарFы оку  орындарында бiлiм мазмунын онын 
курылымдык  жуйесш  жанарту  бiлiм  реформасынын  басты  талабы.  Осы  талапка  сэйкес  белсендiлiгi  мен 
танымдык  iс-эрекеттерi  аркылы,  студенттердiн  сейлеу  даFдысын  дамыту,  кажеттi  жаFдайларда  шешiм 
кабылдайтын  жеке  тулFаны  калыптастыру,  окытудын  жана  технологияларын  енгiзе  отырып,  бш м   беру 
жолдары  карастырылады.  Окытушы  коммуникативп  жаFдаят  тудырып,  студенттермен  карым-катынаска 
тYCкенде  онын  максатына  жетсе  нэтижесiнде  сейлеу  даFдысы  дамиды.  Сонымен  макала  коммуникативтж 
технологияларды  окыту  аркылы  студенттердiн  сейлеу  даFдысын  дамыту  жолдарынын  калыптасуына 
баFыгталFан.
ТYЙiн  сездер:  коммуникативтiк окыту  технологиясы,  коммуникативтi  жаFдаят,  коммуникативтiк турFыдан 
окыту, функционалдык, лексикалык фразеология.
XXI 
Fасыр  табалдырыFын  б ш м   мен  Fылымды  инновациялык  технология  баFытымен  дамыту 
максатымен  аттауымыз  Yлкен  Yмiгтiн  басты  нышаны  болып  табылады.  Жас  урпакка  саналы,  мэн- 
маFыналы,  енегел1  тэрбие  мен  б ш м   беру  бYгiнгi  кYннiн талабы.  Сондай-ак халыкаралык  катынастар 
аясында болып жаткан  элеуметпк-экономикалык,  саяси жэне  мэдени  езгерютердщ  эсерш ен  коFамда 
аFылшын  т ш н щ   рел1  езгердь  Ол  карапайым  оку  пэншен  заманауи  б ш м   беру  жYЙесiнiн  н е п зп  
элементше  айналды.  ОсыFан  орай  каз1рп  заманFа  сай  аFылшын  т ш н   тшмд1  YЙретуге  мYмкiндiк 
беретш  кептеген  эдютер  пайда  болды.  Сондыктан,  эр  окытушы  езш щ   шыFармашылыFын  дамыта 
отырып  озык  ю-тэж1рибелерд1  пайдалана  б1лу1  тшс.  Сонымен,  ел1м1здщ  жоFары  оку  орындарынын 
оку  YPДiсi  тYбегейлi  езгерш   окытудын  жана  турлер1,  эдютер1,  жана  баFыгтаFы  инновациялык 
педагогикалык  технологиялар  пайда  болып,  олар  б ш м   мазмунынын  толыFымен  жанаруына  себепш1 
болуда.  Каз1рп кезде тшд1 коммуникативтш окыту мэселесше  ерекше  назар аударуда.  АFылшын т ш н  
окытудын 
жана 
технологиясы 
т1лдщ 
коммуникативтш 
кызметш  
ескере 
отырып, 
оны 
коммуникативтш танымдык жаFынан менгертуд1 кездейдь  Катынастык эдю XIX 
f

60-70 жылдарында 
аFылшын  т ш   халыкаралык  катынастык  тш  статусын  алFан  кезде  Британияда  пайда  болды.  БYгiнгi 
тэуелс1з  мемлекет1м1зде  б ш м ге   деген  кезкарас  тYбегейлi  езгерш,  окытудын  жана  турлер1,  эдютер1, 
жана  баFыттаFы  технологиялар  пайда  болып,  олар  б ш м   мазмунынын  толы^ымен  тYбегейлi 
жанаруына себепш1 болуда.
Окыту  эдютемес1ндеп  заман  талабына  сай  эдютердщ  б1р1  коммуникативтш  окыту  технологиясы. 
Осы  мэселе  жешнде,  яFни  аFылшын  т ш н   окытудаFы  ком муникативт  б ш к т ш к   денгейд1 
Германиянын оку баFдарламасын жасаFан немю Fалымдары Г.Нойнер,  Г ^ у н ф е л ь д  былай тYсiндiредi: 
коммуникация тш жэне  ю-кимыл  (кYлу,  дауыс  ырFаFы  сиякты)  эрекеттер  аркылы  болады  [1,  8  б.].  Ол 
алдын-ала  жоспарлаш ан,  дайындалFан  болуы  немесе  жоспарланбаFан  болуы  мYмкiн.  Сабак  Yстiнде 
эдетте дайындалFан, жоспарлы сейлеу коммуникациясына кеп кещ л белш едь
Студенттердщ  сабакта айтылFан хабарлардын  маFынасын тYсiнуi,  олардын тYпкi  максатын  танып 
б1лу1  жэне  езш щ   жеке  максатын  юке  асыруы  ете  манызды  ю.  Осы  б ш к т ш к   коммуникативтш 
б ш к т ш к  деп аталады.
-------------------------------------------------------------------------   55  -------------------------------------------------------------------------

Вестник КазНПУ им.Абая,  серия «Филологические науки», №  2  (52),  2015 г.
Коммуникативтш  ощыту  технологиясы  дегешм1з  п ш р   алысуга  непзделген  эдютеме.  Ал,  адамдар 
тшд!  сeйлем  т у р в д е   щолданганда  гана  б1рш-б1р1  тусш ш ,  п т р л е с е   алады.  Студенттерд!  б е л гш   б!р 
дэрежеде  агылшын  тш н д е   сeйлеуге,  eз  ойын  басщага  жетюзе  алатын,  б!реудщ  сeйлеген  сeзiн, 
жазганын  тусше  алатын  дэрежеге  жетюзу  ушш,  агылшын  т ш   алгашщы  сабащтан  бастап  сeйлем 
туршде  уйретшу!  тшс.  Себеб!,  жеке  атау  тулгалы  сeздер  де,  грамматикалыщ  формалар  да  eзара  б!р- 
б!р!мен байланысып, сeйлем щурамына енгенде гана тутас аящталган ойды бшд1ре алады.
Ш ет т ш н   игеруде  студенттер  линвистикалыщ тусшштерд!  жащсы  тусш ед!  филологиялыщ  ой-epici 
кецейедь  Ш ет т ш н  ощытуда психиканыц дамуына эсер!  бар,  мектеп ощушысында абстрактылы  ойлау 
дамиды.
Л.С.  Выготский  бойынша  «Шет  т ш   баланыц  ойын  нащты  тшдш  формалар  мен  щубылыстардан 
босатады».  Ком м уникативт  ощыту  технологиясы  студенттердщ  салыстыру,  анализ  жэне  синтез 
сиящты  ой  операцияларын,  елестетуд!  жэне  шыгармашылыщ  щабшеттерш  дамытады,  фонемалыщ, 
интонациялыщ есту! жащсарады.
В.А.  Бухбиндер:  «коммуникативт  жагдаят  -   бул  потенциалды  эрш тесш   щарым-щатынасща 
шащыратын жагдайлардыц, шарттардыц жэне щарым-щатынастардыц жиынтыгы» деп айтщан екен.
Ком м уникативтш ктщ  щандай жагдайда нэтижел! болатынына мугал!мнщ типзер ыщпалы зор жэне 
ощыту барысындагы б ш м  сапасына да мугал!мнщ унем! кeцiл бeлiп отыруы аса мацызды.
Сондыщтан,  агылшын  тш дерш  ощытуда  коммуникативтш  ощыту  эдютемесш  щолдану  -  
ощушылардыц  сeздердi  грамматикалыщ  тургыдан  б!р-б!р!мен  дурыс  байланыстырып,  еркш  сeйлей 
бшуше мумюндш беред!, бул эдютемеш жш щолдану eз нэтижесш  бередг
Тшд!  щарым -  щатынас арщылы  ощыту устанымы  мен щатар  функционалдыщ тургыдан ощыту да тш 
уйренуш!  уш ш  мацызды.  Сeйлеу эрекетш щ  лексикалыщ,  грамматикалыщ,  фонетикалыщ жагы  болады. 
Бул  ушеу!  сeйлеу  удер!сшде  eзара  тыгыз  байланысты.  Будан  шыгатын  щорытынды  -   сeздi  eзiнiц 
щолданылу  формасынан бeлек  игеруге  болмайды.  Функционалдыщ устанымына сэйкес  сeздер  де,  сол 
тэр1зд1  грамматикалыщ  формалар  да  сeйлеу  эр е к е т  устшде  мецгершедг  Дэстурл!  аударма- 
грамматикалыщ  эдюте  лингвистикалыщ  н еп з  б!ршш!  кезекке  шыгып,  тш  уйрету  тшд!  жуйел!  жэне 
щурылымдыщ  непзш е  суйене  отырып  ощыту  арщылы  жузеге  асырылатын  болса,  щатысымдыщ  багытта 
ощыту  тш  б1рлштер1  функционалды  непзде  б е л гш   б!р  сeйлеу  мащсатында  щолданылуына  щарай 
!р!ктеледг
В.С.Коростелев  шет  тш дщ   лексикасын  функционалдыщ  тургыдан  ощыту  мэселесш   арнайы 
зерттеген:  “Функционалдыщ -   ауызша жэне жазбаша коммуникация  процешнде  не  щызмет етсе,  соны 
жэне  щалай  щызмет  етсе  солай  мецгеру  деген  сeз”,  -  дей  келш:  “Ш ет  тшде  щарым-щатынас  жасауга 
уйретудщ коммуникативтш эдюшде функционалдыщ принцип жетекш! рeл атщарады”,  - деп гарсетед! 
[2, б.248].
1980  жылдан  бастап  т!лд!  коммуникативтш  тургыдан  ощыту  (ТКО)  (Communicative  Language 
Teaching)  э д ю  басымдылыщща ие болды.
Тшд! коммуникативтш тургыдан ощытудыц б!рнеше принциптер! бар:

Т
ш
 уйренушшер тшд! ауызею сeйлеуде щолдану уш ш  уйренедц

Тшд1 еркш, жетш мецгеру мащсатында уйренедц

Тшд! к э а б и  тургыда мецгеру мащсатында уйренедц

Турл! т л д ш  щурылымдарды уйрену мащсатында уйренедц

Аудентикалыщ  жэне  мацызды  байланыс  аудиториядагы  басты  мащсат  болуы  керек;  Аталган 
принциптер  турл!  тшдш  дагдылар  жиынтыгын  щурайды  жэне  ощыту  шыгармашылыщ  удер!стен 
турады.
Тшд!  коммуникативтш тургыдан ощыту  (ТКО)  -   нащты  мащсат щоя  отырып ощу,  б!рлесе  ощу болып 
табылады.  ТКО-да тш  уйренуш!  тшд!  ощуда уйренген  материалдарын  (тыцдалым,  ощылым,  жазылым 
материалдары)  eндiрiсте  (тшд1  к э а б и   тургыда  мецгеру  мащсатында  уйренушшер),  кунделш т 
турмыста (тшд!  ауызею  сeйлеуде  щолдану уш ш  уйренушшер,  тшд!  еркш,  жетш,  мецгеру  мащсатында 
уйренушшер),  турл!  ортада  щолдана  алуы  керек  [3,  б.58].  Демек,  теорияны  практикамен  уштастыра 
алуы тшс,  ощу удерюшде  алган б ш м ш   eндiрiсте  щолдана алуы  щажет.  Б!з  кeп жагдайда осы  мащсатща 
жете алмай жататынымыз шындыщ.
Тшд1  коммуникативтш  тургыдан  ощытуда  Америка  Курама  Ш таттары  Гаваи  университетшщ 
щурметп профессоры Теодор  С.Роджерс б!рнеше тэсшдерд! усынады:
---------------------------------------------------------------------- 
56
  ----------------------------------------------------------------------

Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцXабаршысы,  «Филология гылымдары» сериясы, №  2  (52),  2015 ж.
1.  Окытушы  -   студент  оку  YДерiсiндегi  эрштес.  Окытушы  окыту  кез1ндеп  басшы  релш ен  эрштес 
релш е  ауысады.  Окытушынын  тiл  YЙретуде  баскарушы,  доминант релiнен  эрiптес  релiне  ауысуы  ез 
кезегiнде тiл YЙренуде жаFымды жаFдай калыптастырады.
2.  Пэндiк  эдю.  Бiркелкi  окыту  баFдарламасымен  окыту  барысында  эртYрлi  эдiстер  элеменгтерiнiн 
жиынтыFын пайдалану.
3.  Окыту  материалдарын  басты  назарFа  алу.  Кейбiр  накты  езектi  мэселелерге  назар  аудару.  Тiлдi 
окыту  барысында  тандалFан  тiлдiк  материалдар  тiлдi  YЙретуде  тиiмдi,  тiл  YЙренушiнiн  кажеттш ш  
мен  кызыFушылыFына  сай  болуы  керек.  Окытушы  тшдш  материалды  тандау  барысында  мэтш 
мазмуны  кандай,  ондаFы  акпараттар  каншалыкты дэрежеде,  мэтiн белгiленген аудиторияFа сэйкес  пе 
деген манызды сурактарды Yнемi жадынан шыFармаFаны абзал.
4.  Мульти  интеллект.  Тiлдi  окытуда  Xовард  Гарднер  (1983)  усы ш ан  адам  санасынын  тYрлi 
ерекшелiктерiн басты назарFа алу жэне окытуда тиiмдi пайдалана бiлу.
5.  Тiлдi  окытуда  дискурстын  жана  тYрлерiн,  прагматика  мен  функционалдык  грамматиканы 
колдану.
6.  Тш YЙренудiн басты  стратегиясы  «Уйрену Yшiн окимыз» болуы тиiс.  Мундай стратегия базалык 
денгейде  есте  сактау  кабiлетiн  дамытса,  жоFары  денгейде  окытудын  когнитивтш,  метакогнитивтiк 
стратегиясын, ой корыту, жоспарлау,  езiн-езi бакылау даFдыларын калыптастырады.
7.  Лексикалык  фразеология.  Жиi  колданыска  ие  лексикалык  фразеологизмдердiн  мэнiн  бшу  тiл 
YЙренушiнiн сездiк корын дамытады.
8.  Коммуникативтiк. Адам катынасынын тшдш белiгi жалпы катынастын бiр  Fана белiгiн курайды. 
Дегенмен тiл  YЙренуде  ритм,  сейлеу жылдамдыFы,  дауыс  ырFаFы,  ым,  ишарат  белгiлерi  де  манызды 
орын алады.
АталFан  эдiстемелер  бYгiнгi  танда  аFылшын  тiлiн  YЙретуде  де  кещнен  орын  алып  отырFаны  аян. 
Тш  YЙренушiнiн  тiлге  деген  кызыFушылыFын  арттыру  оны  тiлдi  CYЮге,  курметтеуге  алып  келедi. 
Тiлдi  CYЮ  ез  кезегшде  аталFан  тiлдi  тез  кедерггаз,  кулшыныспен  YЙренуге  итермелейдi.  АFылшын 
тш ш  окыту барысында студентке тiл байлы^ын арттыру максатында берiлетiн тапсырмалардын алуан 
тYрлi  болуы  да  манызды  рел  аткарады.  0сiресе,  ой  ербiтуге,  ой  жалFастыруFа  арналFан тапсырмалар 
студенгтердiн  iзденiмпаздыFын  арттыра  отырып,  оларды  шыFармашылык  белсендш кке  шакырады. 
М ундай  тапсырмалар  катарына  сейлемдi  аяктау,  диалогты,  елендi,  мэтiндi  аяктау,  окиFа  желiсiн 
жалFастыру тапсырмалары жатады.
Сабакта осы максагтарFа кол жетюзу Yшiн кажегтi бiлiм беру мшдеттерк
Окушыларда  ауызша  жэне  жазбаша  сейлеуде  езгенщ   ойын  тYсiну  жэне  езш щ   ойын  еркiн 
жеткiзуде бiлiк, даFдысын калыптастыру;
Сездiк корын эрдайым толыктырып пайдалануды калыптастыру;
Oзiнiн сездiк корын эрдайым толыктыру кажегтiлiгiн калыптастыру;
Сейлеуде  окытылFан грамматикалык конструкцияларды колдана бiлудi дамыту;
Студенттерге  (орфографиялык,  лексикалык,  грамматикалык)  нормаларды  игеру  камтамасыз  етiлу 
керек;
Оз ойын баFалау жэне  конструкциялауды дамыту;
Ком м уникативт  технология  окытудын  кызметiн  карастырады  (окушынын  iс-эрекетiн):окушы 
сурайды,  ойды  беютед^  сурактар  аркылы  сухбаттасушыны  iC-эрекетке  оятады,  карама-карсы 
бекiтулер  жэне  т.б.,  ^ м э н д а р ы н   айтып  жэне  сол  бойынша  грамматикалык  нормаларды 
езектiлендiредi.  Сонымен катар ситуациянын жаналыFы камтамасыз етiлу керек:  жана сейлеу мшдет!, 
жана  сухбаттанушы,  жана  сухбат  пэнi.  Коммуникативтi  технологияны  игерудщ  ен  басты  амалы  iC- 
эрекетте пайда болатын тYрлi iC-эрекет тYрлерi:
карым-катынастын к а ж е т т ш т н  сезiну;
сейлеудiн колданылуын пайдалану;
сейлеудiн тэртiбiн елестетудi калыптастыру;
Коммуникативтш  технология  жYзеге  асатын  iC  эрекет оку,  ойын,  енбек,  тетральды  болуы  мYмкiн. 
Коммуникативтiк  технологияны  колданатын  оку  YPДiсiнiн  ен  манызды  бiрлiгi  уйымдастыру  жэне 
уйыткысы  коммуникативтi  ситуация  болып  табылады  [4,  б.154].  Коммуникативтш  ситуацияны  куру 
кемегiмен:
карым-катынаска тYCкендердiн езара катынас жYЙесi орныFады; 
----------------------------------------------------------------------  57  ----------------------------------------------------------------------

ВестникКазНПУ им.Абая,  серия «Филологические науки», №  2  (52),  2015 г.
карым-катынас мотивтендiрiледi;
сейлеу материалы усынылады (тарту етшед^;
сейлеу дагдылары калыптасады;
балалардыц белсендiлiгi жэне  ездiк карым-катынасы дамиды;
окушылардыц коммуникативтi дагдылары беютедц
Коммуникативтi  технологияны  колданып  окытудыц  тш м д ш гш щ   6!
р
!  косарланган  мэтш   анализi. 
Сабакта  мэтiндер  дамытушылык  жэне  тэрбиелiк  жагдай  тугызады.  Мэтiнмен  жумыс  сабакта 
полилогка  айналу  керек  жэне 
эр
6!
р
  окушы  оныц  белсендi  катысушысы  болады.  Сабакта 
шыгармашылык 
жумыстыц 
мэтiнмен 
жагдайын 
куру 
окушыларга 
ездерiнiц 
мэтiндерiн 
конструкциялауга, нускаулык анализдi игеруге кемектеседi.  Э
р
6!
р
 сабактыц ойластырылган мэтiнмен 
жYЙелi  жумысы  дамушы  сейлеу  ортасын  куруга  пайдалы,  дамыган 
тшд
!  сезiну  калыптасуын 
камтамасыз  ететш  жагдайлар  бул  максатка  багытталган  мэтсндер  мен  тапсырмаларды  iрiктеу. 
Тулганыц  эстетикалык  жэне  адамгершiлiк  тургыдан  дамуына  с е п т т н   тигiзетiн,  балада  рефлексияга 
кабiлетiн ашатын жэне оны колдануга мэтiндердi анализдеу ете мацызды.
Агылшын  т ш н   жогаргы  оку  орындарында  жYЙелi  окыту  YPДiсi  мен  курылымын  калыптастыру 
студенттердiц  б ш м   сапасын  жаксартатыны  нактыланып  керсетiлдi.  Жогары  оку  орындарында  жаца 
акпараттык  инновациялык коммуникативтiк технологиялар  аркылы  окытудыц  мазмунын айкындауга 
усынылатын 
негiзгi 
дидактикалык 
кагидалардыц 
жYЙеленуi, 
тшдш 
б ш м  
беруде 
жаца 
технологияларды  колданудыц мэнш  ашып керсетедi жэне  оку материалдарын,  окыту тYрлерiн дурыс 
тацдауга  жол  ашады.  М акаланыц  максатына  жету  барысында  -   жогары  оку  орындарында  агылшын 
т ш  пэнш  окыту барысында акпараттык инновациялык, коммуникативтш технологияларды пайдалана 
отырып, агылшын тш н д е  сейлей алатын, тыцдап тYсiнетiн, жазатын тулганы калыптастыруга каж етп 
дагды  мен б ш к п   студенттiц  бойына и щ ру,  соган тэрбиелеу.  Ол Yшiн агылшын т ш н  окытудыц эдю- 
тэсiлдерiн, сабак жYЙесiн эзiрлеу мен колданудыц технологиялык болмысын жYЙелеу.
Студенттердiц  бойында  агылшын  тш н д е   карым-катынас  барысында  плд1  пайдалана  алуы  мен 
ауызекi  сейлеу  дагдысын  калыптастыру,  агылшын  т ш н   мецгертш  сейлеуiне  жагдай  тудыру.  Бул 
орайда агылшын т ш н   окытудыц  озык  технологияларын  мецгерту  Yлкен  ютщ  бастамасы.  Жумыстыц 
накты 
мiндеттерiнiц  катарындагы 
эдiстемелiк  эдебиеттердi 
пайдаланып, 
ау ы зек  
сейлеудi 
калыптастыруга  байланысты  талдаулар  жYргiзiлдi.  Студенттердiц  агылшын  т ш   сабагында  ау ы зек 
сейлеу  дагдыларын  жаца  технологиялар 
н е п з в д е  
мецгерту  барысында  калыптастырудыц 
технологиялык ерекшелiктерi аныкталды.
Нэтижесiнде  коммуникативтi  технология  туралы  жинастырылган  материалдардан  берiлген 
аныктамалар  бойынша  галым  зерттеушiлердiц  тужырымдары  негiзiнде  жан-жакты  карастырып, 
талдау жасадык.
Корыта  келгенде,  студенттердщ  сейлеу  дагдысын  дамытуда  коммуникативтш  технологияларды 
окыту  аркылы  -   студенттердщ  танымдылык  кабiлеттерi,  танымдык  процестерi  дамып,  сездiк  коры 
молаяды,  окытуда  жагымды  эрекет  калыптасады.  Осыныц  6
эр
!  дамыганнан  кейiн  студенттiц  киялы 
мен  ойлауы,  есi  мен  кабылдауы,  зейiнi  дамып  калыптасады.  Танымдык  кабшеттер,  танымдык 
процестер  эрб1р  технология  барысында дамиды.  Ал  к аж е тт ш к п   канагаттандыру  эр  тYрлi  элеум етпк 
жагдайларда багыт - багдарды жогалтпау,  адамдардыц эмоционалдык жагдайлары мен жеке тулганыц 
ерекшелштерш  аныктау,  олармен  карым-катынастыц  тецбе-тец  тYрлерiн  тацдау,  езара  iC-эрекет 
процесiнде  сол  тYрлерiн  iске  асыру,  зейiндерiн  кадагалау  жэне  айкындау,  к е п ш ш к   алдындагы 
жагдайларда iC-кимылын бшу,  езш е  зейiн аударту,  психологиялык катынас  орнату,  сейлеу м эден и ет 
дамиды.  Ал  сездш   корыныц  дамуы  мэтiнмен  жумыс  ютегенде,  белгiлi  6!
р
  мэселенi  шешкенде 
дамиды. 
Осы  технологияныц  элементтерiн  агылшын  т ш   сабактарында  колдану  кептеген 
жетiстiктерге  экелетшше кезiм жетуде.
1. 
Беляева В.А.,  Гребенкина Л.К.  Технология  обучения  основам  педагогики  высшей  школы / /  Педагогические 
технологии в высшей школе.  Рязань,  1995.  Вып.2.  8-10б.
2  Н.Д.  Гальскова.  Современная  методика  обучения  иностранным языка:  учеб.  пособие  /  Н.Д.  Гальскова.  - 
М.: АРКТИ,  2000 - 372 б.
3. 
Концепция образования по иностранным языкам в  12-летней  школе.  / /  Иностранные языки  в школе.  2000. 
№4 -  72б.
----------------------------------------------------------------------  
58
  ----------------------------------------------------------------------

Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцХабаршысы,  «Филология гылымдары» сериясы, №  2  (52),  2015 ж.
4. 
Я.М.  Колкер.  Практическая методика  обучению  иностранному языку: учеб.  пособие / Я.М.  Колкер,  Е.С. 
Устинова,  Т.М.  Еналиева.  - М.: Академия,  2001  - 253  б.
Резюме
Н.К. Молбаева.  Коммуникативные технологии в развитии речевых умений студентов
В  статье  рассматривается  об  усвоении  языка  устно  и  письменно  у  студентов  с  помощью  формирования 
умения  аудирования,  говорения,  письмо,  чтения.  Студент  чтобы  хорошо  владел  языком  должна  быть  основа 
четырех  умений.  Результативность  коммуникативности  в  любом  случае  зависит  от  преподавателя  и  особо 
важно ее внимания на качества знаний в процессе обучения.  Данное время главное требование образовательной 
реформы  обновления  структурной  системы  знания  и  его  содержания  в  высших  учебных  заведениях. 
Соответственно  требованию  рассматривается  пути  образования  внедрения  новых  технология  обучения, 
формирования  личности  который  умеет  принимать  решения  в  необходимых  ситуациях,  развитие  умения  у 
студентов  с  помощью  активности  и  познавательные  деятельности.  Преподаватель  в  общении  со  студентами 
создавая коммуникативную ситуацию, достигает ее цели тогда в результате развивается речевые умения. Таким 
образом,  статья  направлена  на  определения  пути  формирования  коммуникативной  технологии  в  развитии 
речевых умений у студентов.
Ключевые  слова: 
обучение  коммуникативной  технологии,  коммуникативная  ситуация,  обучение 
коммуникативного подхода, функциональность, лексическая фразеология.
Summary
N.K. Molbaeva.  Communicative technologies on development of speech abilities of students
Influencing on students'  fluent mastering of the language in written and oral form in formation of listening, writing 
and reading skills is considered in the article. The basis of these four skills must be build in order to master the language 
very well.  Teacher's attention is very important to the quality of knowledge in the process of teaching and to the result 
of  communicativeness.  The  basic  requirement  of  educational  reform  is  the  development  of  structural  system  of 
knowledge  and its  contents  in higher educational institutions according to  the  modern requirements.  According to this 
requirement,  the  ways  of  education  have  been  considered  including  new  technologies  of  teaching,  formation  of 
personality that having made  decision in necessary  situations,  development of student's  speaking skill through activity 
and cognitive  activities.  If the  teacher creates  a  communicative  situation to  the  students,  as  a  result the  speaking skill 
will be developed. Thus, an article is oriented on formation of ways of development of students'  speaking skill with the 
help of communicative technologies.
Key words: 
teaching of communicative technology, communicative  situation, teaching of communicative approach, 
functionality, lexical phraseology.
Э 0 Ж  81,373;001.4
ЦАЗАЦ Ж Э Н Е  0 З Б Е К  Т1ЛДЕР1НДЕГ1 Ы Д Ы С -А Я Ц  А Т А У Л А Р Ы Н Ы Ц  ТТЛД1К
НЕГ1ЗДЕР1Н С А Л Ы С Т Ы Р У
М.А.  Н урбек -  
Абай атындагы Крзац улттыц педагогикалыщ университетшщ  3-курс
PhD докторанты 
^ .С . ^ а л ы б а е в а  -  
гылыми жетекш^а,  ф.г.д.,  профессор

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   47




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет