мэл!м.  Эс!ресе  бул  жогаргы  оку  орындарында  болашак  кэс!би  маман  даярлауда  шетел  т ш н   окытуга

Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцХабаршысы,  «Филология гылымдары» сериясы, №  2  (52),  2015 ж.
Сонымен щатар  студен тац  де  рeлi  eзгередi,  пассивт! тыцдаушыдан жеке тулгалыщ щабшеттерш бар 
ащпаратты  алуда  eз  ой-п!к!р!н,  эсер!н,  талгамын  барынша  кeрсетуге  умтылып  тырысады.  Студенггiц 
жобалыщ  жумысын  уйымдастыру  децгейлер!н  щарастырайыщ.  Жобаны  бастаудыц  б!р!нш!  децгей!  -  
мэселенд!ру.  Жумыстыц  алгашщы  бастамасы  щызыщтырудыц  туртк!  болатыны  мэселен!ц  щойылуы. 
Б!р  айта  кететш  нэрсе  кез-келген  мэселе  адамды  жумыс  !стуеге  итермелей  бермейд!.  Бул  кезецде 
ощытушы  студентке  кeмектесе  отырып  мэселен!  айщындауга  оныц  ары  щарай  щызыушылыгын 
артыруга кeмектесу.
Келес!  кезец  -   мащсаттандыру.  Мэселен!  аныщтап  алганнан  кей!н  студентте  оны  шешу  жолыныц 
мащсаттары туындайды.  Жобаныц алгашщы  мащсаттары  мен мэселелер!  айщын болгандыщтан енд!  оны 
жузеге  асыру  эрекет! жолдарын жоспарлау  керек.  Жоспарлау эрекет!  гаш етен   студенттерге  щиындыщ 
тугызатын  болгандыщтан  ощытушы  тарапынан  гамек  керек  етет!н!  сeзсiз.Э рине  с!з  студент  уш!н 
жоспарлаудыц  щажет!  жощ,  ец  бастысы  жоспарлау  алгоритмш  кeрсету  керек.  Бул  децгейде  жобаны 
уащытында  орындап  щоймай  сонымен  щатар  сауатты  турде  орындай  б!лу  уш ш   зерттеу  жумысыныц 
нег!зг!  сатыларын аныщтап айта кеткен жeн:
Ащпараггыщ -  «не  ютеу керек?»
Жоспарлыщ -   «буган щалайша жетуге  болады?»
Шеш!м щабылдау -   «юке асырудыц жолдары мен щуралдарын аныщтау»
Орындау -  «жузеге асыру»
Бащылау -  «тапсырма дурыс  орындалды  ма?»
Багалау -  «келес! жолы  неш дэл!рек ютеген жeн?»
Жобалыщ  эд!ст!  щолданудагы  кутшетш  нэтиже:  жеке  тулгага,  тэж!рибеге  багытталган,  узд!кс!з 
б!л!м беру щагидаларына непзделген танымдыщ ic- эрек ета уйымдастыру  формаларын,  эдютемелерш, 
ощу багдарламаларын,  авторлыщ зерттеулерд! жасащтау.
ХХ1 гасырда элемд!к б ш м   беру ж уйесш щ  дамудагы  нег!зг!  басымдыщтарыныц  б!р1  -  жогаргы  ощу 
орнындагы  б!л!м!н  жацарту.  Ол  студенггердiц  негурлым  eз  бет!нше  б!л!м  алып,  оны  ic  жуз!нде 
щолдана б!лу щажеттшгш тэрбиелеуге багытталган.
Студенггердiц  зерттеу жумысын  уйымдастыру жэне  ж оба жумысын жасауга мащсатты,  эр!  жуйел! 
турде  багыттау  керек  екен!  -   буг!нг!  кун талабы.  Сондыщтан да жобалау технологиясыныц ти!мд!л!г! 
куннен-кунге  артуда.
Уащыт  eте  келе  еркш  тэрбиелеу  ойынан  туындаган  жобалау  эдютемес!  б!рт!ндеп  «тэрт!пке 
багынып»,  б!л!м беру эдютемес!  щурамына табыспен  ен!п  отыр.  Б!ращ оныц нег!зг!,  тупк!  мащсаты  щай 
кезде  болса  да  щала  бермек  -   студен та  б!л!м  алуга  жэне  сол  б!л!м!н  жогары  ощу  орнын  б т р г е н н е н  
кей!н нащты мэселелерд! шеше  б!луде  щолдануга уйрету.
1.  Болонская  декларация,  Зона  европейского  высшего  бразования.  Совместное  заявление  европейских 
министров  образования.  Боллония. 
19  июня  1999  г. 
URL:http://www.evro-vector.narod.ru/  Declaratsiya 
EvroEdu.htm.
2.  Петрова  Г.Б.  Современные  технологии  в  обучении  литературе:  учеб.-метод.  пособие  к  пецкурсу.  - 
Магнитогорск,  2006.  67 б.
3.  Полат Е.С.  Проектная методика обучения иностранному языку //ИЯШ.  2000,  №1-6.  10-12 б.
4.  Мильруд  Р.  П.,  Максимова  И.  Р.  Современные  концептуальные  принципы  коммуникативного  обучения 
иностранным языкам / / Иностр. языки в школе.  - 2000.  - 4,5 с..  137б
5.  Новые  педагогические  и  информационные  технологии  в  системе  образования:  Учеб.  пособие  для  студ. 
пед.  вузов и системы повыш.  квалиф.  пед.  кадров: Под. ред.  Е.С.  Полат.  -  М.:  «Академия»,  2007 -  104 б.
Резюме
Л.М. Алиярова, А.Р. Халенова, Л.М. Махажанова. Применение инновационную технология в процессе
обучения иностранного языка
Применение  технологии  личностно  ориентированного  обучения  позволяет  создать  необходимые  условия 
для  реализации  индивидуального, 
дифференцированного 
подхода 
в 
обучении, 
повысить 
уровень 
познавательной  творческой  активности  студентов,  обеспечить  условия  для  всестороннего  развития  личности, 
сформировать потребность  в глубоком овладении знаниями,  в  процессе  формирования ключевых компетенций 
-------------------------------------------------------------------------   16 3 -------------------------------------------------------------------------

Вестник КазНПУ им.Абая,  серия «Филологические науки», №  2  (52),  2015 г.
в изучении иностранного языка.  Сегодня,  не имея знаний о новых технологиях и методах обучения условий для 
практической реализации,  вы  не  можете  быть  грамотным  специалистом.  Формирование  личности  студентов  в 
высших учебных заведениях реализация творческого характера их деятельности требуется в области духовного 
обогащение  мира,  активизировать  свои  усилия, чтобы узнать  о  преобразованиях во  всех  сферах общественной 
жизни  и  интеллектуальных  усилий,  приложения  усилии  интеллектуальных  и  творческих,  познавательных 
деятельности.
Ключевые  слова:  Проектирование  работы,  творчество,  свобода  выбора,  познание,  метод  проектов, 
формирование личности.
Summary
L.M. Aliyarova, A.R. Khalenova, L.M. Makhazhanova. Application of innovative technologies in learning a
foreign language
Application of technology  of personally focused training allows  to  create  necessary conditions for realization of the 
individual,  differentiated  approach  in  training,  to  increase  the  level  of  informative  creative  activity  of  students,  to 
provide  conditions  for all-round  development  of the  personality,  to  create  need  for deep  mastering knowledge,  in the 
course  of  formation  of  key  competences  of  learning  of  foreign  language.  Today,  having  no  knowledge  of  new 
technologies  and  methods  of teaching  conditions  for the  practical  implementation you  can not be  a  literate  specialist. 
The formation of the identity of the students in institutions of higher education, and spiritual enrichment to the world, to 
increase  their  efforts  to  learn  of changes  in all  spheres  of public  life  and  intellectual  efforts,  effect  of intelligent  and 
creative, cognitive thinking activity and the realization of the creative nature of their activities in this field is required.
Key  words:  Projecting  work,  creative  work,  freedom  of  choice,  cognition,  project  technique,  the  formation  of 
personality.
Э О Ж  37.013.46
¥С ТА ЗД Ы Ц  ТАГЛЫ М ДАРЫ  
К.  Э бш касы мова -  педагогика гылымдарыныц кандидаты,  доцент
Ацдатпа.  Макалада  ХХ 
f
. 
басындагы  казак  зиялыларыныц  устаздык  татлымдарыныц  эдебиет  пэш 
мутал1мшщ  ш еберлтн  жет1лд1рудеп  мацызы  карастырылады.  А.  Байтурсынов  езшщ  педагогикалык 
кызмепнде  окытудыц мазмуны  мен  эдютер1мен катар  мутал1мнщ кэаби дайындытына кеп кещл белдг  Fалым 
батдарламага  ауыз  эдебиеп  улгшерш  енпзуге  жэне  олардыц  окушыларта  эстетикалык  жэне  отансуйпштш 
тэрбие берудеп мэнше ерекше назар аударды.
Белгш жазушы  Ж.Аймауытов узак уакыт  бойы эдебиеттен сабак  берд1,  оны окытудыц тылыми-эдютемелш 
непздерш  жасаумен  айналысты.  Соныц  непз1нде  «Тэрбиеге  жетекшЬ>,  «Сабак  берудщ  комплекса  жуйе 
эдютерЬ),  «Психология»  сынды  курдел  оку  куралдарын  жазды.  Осы  ецбектерде  айтылтан  эдебиет  пэншщ 
эдютер1  мен  тэалдер1,  окушылардыц  белсендшпн  арттыру,  сабактарды  б1р1кпру,  дамыту  тапсырмалары, 
окытудыц  психологиялык  непздер1  т.б.  туралы  ойлары  мен  усыныстары  бупн  де  ез  кундылыктарын  жойтан 
жок.  М.  Жумабаевтыц  акындык  шытармашыл^
1
тымен  студенттер  мектеп  жасынан  таныс.  Болашак  мутал1мдер 
ушш  оны  эдебиетп  окытуда жацаша  кырымен  танылтан  тамаша  педагог,  кептеген  эд1стемел1к жумыстардыц, 
сонымен б1рге жотары оку орнына арналган «Педагогика» окулытыныц авторы репнде б1лгендер1 мацызды.
Студенттерд1  ХХ 
f
. 
казак  эдебиеп  жаркын  екшдершщ  педагогикалык  жэне  эдютемелш  мураларымен 
таныстыру болашак мутал1мдердщ кэаби дайындыктарын жет1лд1руге ыкпал етер1 сезаз.
ТYЙiн  сездер:  Кэаби дайындык,  эдютеме,  эдебиет,  енер,  этнопедагогика,  устаз шеберлш,  тэжiрибе,  1здешс, 
керкем сез, окыту удер1а, пэн мазмуны, эдю-тэсшдер.
Жогары  оку  орындарыныц  филология  факультегтерiнде  окитын  студенгтердiц  ертецп  устаздык 
ецбегiнiц  нэтижелi  болуы  олардыц  эдебиеттану  салалары  бойынша  алган  бш мдерш   шэкiргтерге 
калай  игертудiц,  окушыны  ецбекке,  iздемпаздыкка  уйретудiц,  керкем  шыгармага  деген 
кызыгушылыктарын калыптастырудыц эдiс-тэсiлдерiн де  мецгерулерше кеп байланысты.  МуFалiмдiк 
тэжiрибенi уйренудщ бiр жолы деп болашак мамандарды дэрiс, семинар сабактарында эдебиегтiц пэн 
ретшде  окытылуына,  Fылыми-эдiстемелiк  негiзде  муFалiм  даярлау  iсiне  мол  улес  коскан  казак 
-------------------------------------------------------------------------   164-------------------------------------------------------------------------

Абай атындагы Каз¥ПУ-дыцХабаршысы,  «Филология гылымдары» сериясы, №  2  (52),  2015 ж.
зиялыларыныц  ецбектер!мен,  устаздык  тэж!рибелер!мен  таныстырып  отыруды,  осы  багытта 
студенттердщ !здену зерттеу жумыстарын уйымдастырып етюзуд! айту кажет.
Агартушы-педагог,  окыту  юш щ   н еп зш   калаушы  Ы.Алтынсариннен  бастап  казак  акын- 
жазушылары  мен  галымдары  ездерш щ   ецбек жолдарында устаздыкпен  айналысканы  баршага мэл!м. 
С.  К ебеев,  С.  Денентаев,  С.  Торайгыров,  А.Байтурсынов,  М.Дулатов,  Ж.  Аймауытов,  М.Жумабаев, 
Б.Майлин,  I  Ж ансупров,  М .Эуезов  т.б  окыту  саласында  и г ш к п   ецбек  етш,  сол  кезецдеп  заман 
агымында  казак  баласына  б ш м   берш,  оларды  болашакка  кулашын  кец  жаюга  жетелеген.  Эздерш щ  
теориялык  ецбектер!  мен  тэж!рибел!к  !зденютершщ  непзш де  мугал!м  кызметшщ  педагогикалык, 
психологиялык  астарларын  зерделей  келе,  бугш п  кунге  де  мэш  бар  ой-тужырымдарын  усынып 
отырган.
Х Х   гасырдыц  бас  кезшде  А.  Байтурсынов  Ыбырайдыц  педагогикалык  кезкарастарын  жалгастыра 
отырып,  осы  салада халыкка аса кажетп  болган  «Элш би»,  «Тш  куралы»,  «Э дебиет таныткыш» деген 
окулыктарын  жазумен  катар  казак  т ш   мен  эдебиетш   окытудыц  эдютемесш е  катысты  мэселелерге 
токталып  багалы  тужырымдар  усынды,  улкен  шеберлшпен  жасаган  аудармалары  мен  ел ец дер в д е 
халыкка  окып  б ш м   алу  багытында  уг!т-насихат  ж у р п зд !  Fалым  халкыныц  фольклорлык 
мураларыныц  т е р е ц д т н ,  халык  педагогикасымен  байланыстылыгын,  эстетикалык  куатын  жогары 
багалаган,  сол  казынаны  халыктыц  н е п з п   рухани  азыгына айналдыру  юш  казак  мектептершщ  басты 
максаттарыныц  б!р!  деп  белгшеген.  Адамныц  сана  сез!мш,  акыл-ойын  тэрбиелеудщ   куатты  куралы 
керкем сез,  эдебиет е к е н д т  женшде:  «Керкем сез аркылы  адам ойын ешруге,  к е ц ш н  кекке  ерлетуге, 
киялына  канат  б т р у г е   де  болады.  Ж гер ш   жермен-жексен  етш,  кайгы-кашретке  ушыратып, 
дерттенд!руге  болады»  [1,  209],  -  деген  п ш р ш щ   терец  мэш  бар.  Ол  б ш м   мазмунын  сол  кездеп 
талаптарга  лайыкты  етш  жасаудыц  жолдарын  !здеспрш ,  оларды  халык  педагогикасы  мен  дидактика 
зацдылыктарыныц  непз!нде  колдануды  усынады.  Мысалы,  ол  «Казак»  газетшщ  1914  жылгы  62 
санында  «Мектеп  керектерЬ>  деген  такырыпта  басылып  шыккан  макаласында  оку  юше  сол  кезде 
басты  не  керек  деген  мэселеге  токтала  келе:  «Солай  болган  соц,  ец  эуел!  мектепке  кереп  -   бш м д!, 
педагогика,  методикадан хабардар  окыта бшетш мугал!м.  Екшш!  окыту юше  керек куралдар  колайлы 
hэм  сайлы  болуы.  Куралсыз  iC  ютелмейд!  hэм  куралдар  кандай болса,  ютеген iC те  сондай  болмакшы. 
Ушшш!  -   мектепке  кереп  белгшенген  Программа»  [2,438],  -  деп  керсеткен.  Fалымныц  айткан  бул 
п т р ш щ   эс!ресе,  бугш п   кун!  казак  эдебиетш   орта  мектептерде  жацаша  окыту  удерюш   куруда 
аткарылатын  ютердщ  рет!  мен  кадамдарын,  мугал!мге  койылатын  талаптарды  аныктауда  мацызы 
айкын.
А.Байтурсыновтыц  оку  мазмуны  мен  эдю-тэсш дер!,  мугал!мнщ  кэшби  юкерлш ,  !здемпаздыгы 
туралы  айткан  ойларын,  устаз  рет!нде  аткарган  ецбектерш  саралап  ж уйелеу  жумыстары  болашак 
мугал!мге  бугш п  б ш м  берудщ  жаца мазмуны  мен окытудыц жаца кырларын мецгеруге жол ашады.
Ж.  Аймауытов  езш щ  когамдык, жазушылык кызмет!  мен катар мугал!мд!к м!ндетп  аткара жургеш 
мэл!м.  Ол  басында  есюше  окып,  сол  бш м !м ен   жалданып  бала  окытып,  молдалык  ет ед !  К еш нп 
жылдары  Семей  каласындагы  мугал!мдер  семинариясын  окып  б т р г е н .  1920  жылы  Орынборга 
шакыртумен  келш,  оку-агарту  саласыныц халык  комиссары  А.  Байтурсыновтыц орынбасары  болады. 
1922-23  жылдары  Каркаралыда  мугал!мд!к  кызметте,  1924  жылы  Ташкенттеп  Казак  институтында 
окытушы  болып  ютеген.  1927-29  жылдары  Шымкент  каласындагы  педтехникумныц  директоры 
болган.  Агартушы-педагог  езш щ   мол тэж1рибесшщ  непзш де  окыту-тэрбиелеу  юш гылыми тургыдан 
карап  тужырымдауда  нэтижел!  ецбек  етп .  Казак  жер!нде  алгашкылардыц  б!р!  болып  психология, 
педагогика,  эдютеме  мэселелерш  карастырып  «Тэрбиеге  жетекшЬ»  «Сабак  берудщ   комплекст  жуйе 
эдютерЬ>,  «Психология»  сынды  курдел!  оку  куралдарын  жазды.  Оку  ю1мен  катар  Ж.Аймауытов 
жастарды  уй!рме  жумыстарына  тартып,  олардыц  енер,  б ш м ,  когамдагы  езгерютер  туралы 
бшгендерш  кецейтулерше,  бш м дер ш   арттырып,  ой-ерюш ,  сейлеу  т ш н  жан-жакты  дамытуга жагдай 
жасап отырды.
¥стазды ц   осы  багытта  усынган  эдютерш щ   катарындагы  акын-жазушыларды,  эдебиетшшерд! 
шакырып  окушылар  алдында  эдебиеттщ   мэш,  орны  ж еш нде  баяндама  жасату,  пш рлесу,  такырып 
бойынша  б!р-б!рше  сурак  койгызып  уйрету,  олардыц  ездерш е  ой-пш рлерш   айткызып  жаздыру 
сынды  жумыс  турлер!  баланыц  белсенд!  окуына,  еркш  дамуына  эркашан  да  т ш м д ш п   бар.  Баска 
тш деп  кызыкты  шыгармаларды  аударту,  оку  кабы лет  жогары  балаларга  ез  беттер!мен  окыган 
ютаптары  ж енш де  пЫ рш   айткызу,  эдебиет  пен  енер,  оку  мен  б ш м   такырыбында  макала жаздырып 
------------------------------------------------------------------------- 1 6 5 ---------------------------------------------------------------------------

Вестник КазНПУ им.Абая,  серия «Филологические науки», №  2  (52),  2015 г.
жорнал  шыгару,  ел  eмiрiнен  щысщаша  эцпм е,  eлец  жаздыру  эд!стер!  эл!  де  мацызын  жойган  емес, 
керюшше  буг!нг!  мектептердег!  ощушыны  дамыта  ощыту,  шыгармашылыщ  щабшеттерш  жетшд!ру, 
басща  улттарды  рухани  щазынамызбен  таныстырып  отыру,  щазащ  этнопедагогикасыныц  нег!з!нде 
тэрбие  беру  мэселелер!мен  уштасып  келед!.  Ж.Аймауытовтыц  ецбектер!  мен  тэж!рибесш де  буг!нг! 
ощыту  удер!с!не  т!рек  болатын  мына  устанымдар  кец!нен  орын  алды.  Олар:  жаца  сабащта  баланыц 
бурын алган мэл!меттер!мен байланыстыру;  сабащ бойында ощушыныц ынта-ыщласын дамытып отыру 
уш ш   алдын-ала  суращтар  даярлап,  щойып  отыру,  ощушыны  щажет!  жощ  маглуматтардан  сащтандыру, 
баланыц  тащырыпща  щызыгушылыгын  щоздыру,  мугал!мн!ц  уйретет!н  нэрсес!н  eзi  де  жащсы  гару!, 
балага  эсер  бере  ощытуда  кeрнекiлiк  пен  щатар  щажетп  деректерд!  пайдалану,  ощытуда  эд!стерд! 
турленд!рш  отыру.  Ж.Аймауытовтыц  п!к!рлер!не  щарасащ,  мугал!м  балага  да  улкенге  де  eз  басымен 
eнеге  кeрсете  алатын,  терец  бш м д !,  сeзi  жатыщ,  ойы  бер!к,  устамды,  кец  пей!лд!  адам.  Оныц 
ецбектер!нде  баланыц  ащылы,  сез!м!,  щайраты  осы  талаптарга  сай  келет!н  мугал!мшц ж!герл!  ыщпалы 
арщасында жет!лет!нд!г!  д эй ек т   айтылады.  Ж.Аймауытовтыц  улагатты  устаз  ретш деп  тэж!рибес!н!ц, 
педагогика,  психология,  эд!стеме  саласындагы  ецбектер!  мен  ой-п!к!рлер!н!ц  бугш п   студент 
жастардыц кэс!би дайындыгына тиг!зер пайдасы айщын.
Мугал!мн!ц кэс!би шеберл!г! мен гылыми !здеш стерш  уштастыра отырып, халщыныц щажеттшгше 
жарата б!луд!ц улг!с!н М.Дулатовтыц тэж1рибесшен айщын кeремiз.  М.Дулатов ауыл мектебшен б!л!м 
алып,  1897 жылы  Торгайдагы  ек! жылдыщ орыс-щазащ училищесше  тусед!.  1902  жылы  осы училищеш 
узд!к  б!т!рген  ол  eз  бет!мен  б!л!м!н  жет!лд!р!п,  ощу-агарту  саласындагы  ipi  щайраткерлер!н!ц  б!р! 
болды.  Ощуын  б т р г е н   кезден  бастап  М.  Дулатов  жазушылыщ  пен  щатар  мугал!мд!к  щызметпен 
айналысады.  Ол  eзiнiц  eмiрбаянында:  «1897  жылы  мен  2  кластыщ  орыс-щазащ  училищесше  тусп м  
(Торгайдагы).  Оны  б!т!ргеннен  кешн  ощытушылар  курсында ощып,  «ауыл  мугал!мЬ>  деген  мамандыщ 
алдым.  Осымен  менщ  ощу  орындарынан  б!л!м  алуым  аящталды.  1902  жылдан  бастап  ауылда 
мугал!мд!к  щызмет!мд!  атщара жур!п,  бос  уащытымды  б!л!м!мд!  жет!лд!руге  жумсадым»  [3,  470-471],  - 
деп  жазады.  Ерк!нд!г!  жощ  халщыныц  аянышты  хал!н  кeрiп,  eз  eмiрiн  соныц  болашагы  уш!н  куреске 
арнайды.  Казащ  халщын  бащытща  ж етю зудщ   сара  жолы  жастарга  б!л!м  беру,  олардыц  сана-сез!мш 
ояту, рухани азаттыщща ундеу болса,  осы  багыттар жазушыныц эрб!р  мащаласы  мен eлендерiнен орын 
алган.  Ол  Ы.Алтынсарин  дэстур!нде  балаларга  арналган  «Кирагат»  атты  ощу  ютабын  жазды.  Оныц 
мугал!мдерге  арналган  алFысeзiнде:  «Жазушы  элг!  ойларын  щалай  т!зд!,  басщаларга  щалай  сезд!рг!с! 
келед!,  соныц  бэрше  жазушыныц  eз  кeзiмен  щарап,  eз  ойымен  ойларга  керек.  Жазушы  щайгырса 
щайгырып,  кулсе  кулу  керек.  Ощыган  нэрсен!ц  !шк!  магынасымен  б!рге  оныц  сeзiн  hэм  щалауында 
есш де  щалдырарга  керек»  [3,  239],  -  деп  щирагатща,  ягни  баяндап  ощыту  эдюш е  айрыщша  назар 
аударып,  мэтшд!  ощудан  eткiзудiц,  талдаудыц  мацыздылыгын  ескертед!.  Эс!ресе  ощу  к!таптары 
баланыц  ана  т ш н д е  болып,  оны  баяндап,  эсерл!  турде  ощытщанда:  «...балщыган  жас  баланыц  ойына, 
щанына,  суйег!не  улт  рухы  с!ц!с!п,  ана  т!л!н  аныщ  уйренш,  керект!  маглумат  алып  шыгады»  -  деген 
п т р !  баланы ана т ш н д е  ощытудыц жеке тулга щалыптастырудагы мацыздылыгын мецзейд!.
М.Дулатовтыц  ощулыщтары  мен  мащалаларында  айтылган  ойлары  ощыту  тэж!рибес!нде  тексерш п 
педагогика гылымыныц жет!ст!ктер!не,  улттыщ тэрбие  тагылымдарына суйене  жазылган.  Буг!нг!  кун! 
ощыту  саласында  ецбек  ет!п  журген  жастарга  М.  Дулатовтыц  эдеби  шыгармаларын  ощып  б!лумен 
щатар  устаздыщ жолын уйрену,  агартушы-педагог рет!нде  щалдырган  мурасын тану  кэдел!  !ске  айналу 
керек.
М.Жумабаевтыц:  «Казащтыц  щаны  б!р,  жаны  б!р  жолбасшы  -   мугал!м.  Ел!м!зд!ц  аз  гана  жылдыщ 
ояну дэу!рш е  бага беру ушш алты  алаштыц  баласы  бас  щосса,  щад!рл!  орын мугал!мдш »  [4,  97],  - деп 
мугал!мнщ  халыщтыщ  дуниетанымды  щалыптастырудагы,  жас  урпащты  щогам  талабына  сай 
тэрбиелеудег!  рeлiн  ерекше  багалаган.  Эрб!р  мугал!мнщ  eсу,  eрлеу  жолу  эр  щилы  болганымен 
олардыц  бойындагы  ортащ  щасиет  -   халыщтыц  муддесш е  щызмет  ету.  М.Жумабаев  1922  жылы 
педагогика,  психология,  эдютеме  гылымдарыныц  дамуына,  олардыц  жет!ст!ктер!н  орта  мектепте 
ощыту  удерю ш   жандандыруга  щаз!р  де  зор  ыщпалы  бар  «Педагогика»  деген  галемд!  ецбек  жазады. 
Шамалы  уащыт  !ш!нде,  зор  щиыншылыщтарды  басынан  eткiзе  жур!п,  улттыщ  бояумен  жазган  ощу 
щуралыныц  б!р!нш!  бeлiмiнде  тэрбие  мэселесш   дене,  ащыл,  сулулыщ  пен  эдеп  -   щулыщ тэрбиес!  деген 
тeрт  топща  бeлiп,  олардыц  б!р-б!р!мен  табиги  тамырластыгын  дэлелдеп  тус!нд!ред!.  Балага  аталган 
тeрт тэрбиен!  тег!с  берсе,  ол  eмiрде  кездесет!н суыщ,  аштыщ,  жалацаштыщ сиящты  куштерд!  елемейт!н 
мыщты,  бер!к  болады,  тузу  ойлайтын,  дурыс  шешет!н,  дэл  табатын  ащылды  болса,  сулу  сeз,  сищырлы 
-------------------------------------------------------------------------   166-------------------------------------------------------------------------

Абай атындагы Цаз¥ПУ-дыцXабаршысы,  «Филология гылымдары» сериясы, №  2  (52),  2015 ж.
эуендi  тусшш,  лэззэт  алатын,  жамандыктан  жиренш,  жаксылыкты  жаны  тшеп  туратын  ниетi  дурыс 

жүктеу/скачать 6,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: