Ғылым негіздері бойынша ұлттық мектептерге арналған терминологиялық сөздік



Pdf көрінісі
бет6/10
Дата07.04.2017
өлшемі1,03 Mb.
#11214
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

М 

33 

 

маржандық 



аралдар 

коралловые 

острова 

маржон 


ороллари 

мажанлиқ арал 

coral islands 

масштаб 


масштаб 

масштаб 


масштаб 

scale 


материктік 

аралдар 


материковые 

острова 


материк 

ороллари 

материкилиқ  

араллар 


mainland 

islands 


материктік 

қайраң 


материковая 

отмель 


материк 

саёзлиги 

материкилиқ 

тартилиш 

mainland bank 

материктік 

беткей 

материковый склон  материк қиялиги  материкилиқ янту 



mainland slope 

мәңгі тоң 

вечная мерзлота 

абадий музлоқ 

ер 

мәңгүлүк тоң 



eternal 

frigidity 

меридиан 

меридиан 

меридиан 

меридиан 

meridian 

муссон 


муссон 

муссон 


муссон 

monsoon 


мұздық 

ледник 


музлик 

ледник 


glacier 

мұзтау 


айсберг 

айсберг 


айсберг 

iceberg 


мұхит 

океан 


океан 

океан 


ocean 

мұхит 


ағыстары 

океанические 

течения 

океан оқими 

океанлиқ еқимлири 

ocean flows 

мүйіс 

мыс 


бурун 

тумшуқ 


cape 

О 

ойпат, ойыс 

впадина 

ботиқ, чўнқир 

ойпат 

cavity 


орман 

лес 


ўрмон 

орман 


forest 

орманды дала  лесостепь 

ўрмон-дашт 

орманлиқ дала 

forest-steppe 

орманды 


тундра 

лесотундра 

ўрмон-тундра 

орманлиқ тундра 

forest-tundra 

Ө 

өзен 


река 

дарё 


дәрия 

river 


өзен ағыны 

речной сток 

дарёнинг оқими  дәрия еқими 

river flow 

өзен жүйесі 

речная система 

дарё тизими 

дәрия системиси 

river system 

өзеннің сағасы  устье реки 

дарёнинг  

қуйилиш жойи 

дәрия тармақлири 

mouth of the 

river 

өзен торы 



речная сеть 

дарё тармоғи 

дәрия тори 

river network 

өзеннің 

қоректенуі 

питание реки 

дарёнинг 

тўйиниши 

дәрияниң 

озуқлиниши 

feed of the 

river 

П 

пайдалы 


қазбалар 

полезные 

ископаемые 

фойдали 


қазилмалар 

пайдилиқ 

қезилмилар 

minerals 

пампа 

пампа 


пампа 

пампа 


pampa 

параллель 

параллель 

параллель 

параллель 

parallel 

пассат 

пассат 


пассат 

пассат 


trade 

wind 


план 

план 


режа 

план 


plan 

платформа 

платформа 

платформа 

платформа 

platform 

полярлық белдеу  полярный пояс 

қутб минтақаси 

полярлиқ бәлбағ 

arctic 


belt 

прерий 


прерий 

прерий 


прерий 

prairies 

промилле 

промилле 

промилле 

промилле 

promile 

Р 

рифт 


рифт 

рифт 


рифт 

rift 


С 

саванна 


саванна 

саванна 


саванна 

savanna 


салыстырмалы  относительная 

нисбий 


нисбий 

relative 



34 

 

биіктік 



высота 

баландлик 

егизлик 

height 


сала 

приток 


оқим 

тармақ 


inflow 

сан масштаб 

численный 

масштаб 


сонли масштаб 

санлиқ 


масштаб 

numeral scale 

сарқырама 

водопад 


шаршара 

шақиратма 

waterfall 

сейсмикалық 

зона 

сейсмическая зона  сейсмик зона 



сейсмикилиқ 

зона 


seismic zone 

сельва 


сельва 

сельва 


сельва 

selva 


сызықтық 

масштаб 


линейный масштаб  чизиқли 

масштаб 


сизиқлиқ 

масштаб 


linear scale 

суайрық 


водораздел 

сув айирғич 

суайриғуч 

watershed 

су айналымы 

круговорот воды 

сувнинг 

айланиши 

суниң 

айрилиши 



rotation of 

water 


су жинау алабы  водосборный 

бассейн 


сув тўплайдиган 

ҳавза 


тосмилар 

catchment 

basin 

су иірімі 



водоворот 

гирдоб 


су айлиниш 

whirlpool 

су массалары 

водные массы 

сув массаси 

су массилири  the water 

masses 

су ресурстары 



водные ресурсы 

сув манбалари 

су ресурслири  water 

resources 

судың 

тұздылығы 



соленость воды 

сувнинг 


шўрлиги 

суниң 


тузлуқлиғи 

salinity of 

water 

Т 

табиғат кешені  природный 

комплекс 

табиат 


мажмуаси 

тәбиәт 


комплекси 

natural 


complex 

табиғат 


компоненттері 

природные 

компоненты 

табиат таркибий 

қисмлари 

тәбиәт 


компонентлир

и 

natural 



components 

тайга 


тайга 

тайга 


тайга 

taiga 


тайфун 

тайфун 


тайфун 

тайфун 


typhoon 

тасты шөлдер 

каменистые 

пустыни 


тошли саҳролар  ташлиқ 

чөлләр 


stony deserts 

тау 


гора 

тоғ 


тағ 

mountain 

тау жасалу 

горообразование 

тоғнинг пайдо 

бўлиши 


тағ ясилиш 

orogeny 


тау жыныстары  горные породы 

тоғ жинслари 

тағ 

жинислири 



mountain 

breeds 


тау жүйесі 

горная система 

тоғ тизими 

тағ системиси  mountain 

system 

таулы үстірт 



плоскогорье 

ясси тоғлик 

пака тағлиқ 

tableland 

тегіс жазық 

плоская равнина 

ясси текислик 

түзләңләр 

flat plain 

теңіз 


море 

денгиз 


деңиз   

sea 


теңіздік климат  морской климат 

денгиз иқлими 

деңиз 

климати 


marine climate 

толқын 


волны 

тўлқин 


долқун 

waves 


толысу 

прилив 


сув сатҳининг 

кўтариши 

өрләш 

flowing 


топырақ 

почва 


тупроқ 

топа 


soil 

топырақтың 

тұздануы 

засоление почв 

шўр турпоқ 

тузлуқ топа 

of soils 

тропосфера 

тропосфера 

тропосфера 

тропосфера 

troposphere 

тундра 

тундра 


тундра 

тундра 


tundra 

35 

 

тұман 



туман 

туман 


туман 

fog 


түбек 

полуостров 

ярим орол 

йерим арал 

peninsula 

У 

уәд 


вади 

вади 


язда қурған 

қирғақ 


 

ураган 


ураган 

довул 


ураган 

hurricane 



Ұ 

ұсақ құм 

дресва 

йирик қум, 



майда шағал 

ушшақ қум 

gruss 

ұсақ шоқылы 



мелкосопочник 

мелкосопочник  ушшақ 

чоқилар 

shallow 


Ү 

үстірт 


плато 

устюрт, ясси 

тоғ 

пака тағлиқ 



plateau 

үңгір 


пещера 

ғор 


өңкүр 

cave 


Ц 

цунами 


цунами 

цунами 


цунами 

tsunami 


Ш 

шартты белгілер  условные знаки  шартли белгилар 

шәртлик 

бәлгүләр 

conventional 

signs 


шатқал 

каньон 


дара 

чатқал 


canyon 

шаш гигрометрі  волосяной 

гигрометр 

қилдан иборат 

гигрометр 

чач 


гигрометри 

hair 


hygrometer 

шеткі теңіздер 

окраиные моря 

четки денгизлар 

ташқи 

деңизлар 



seas 

шөл 


пустыня 

чўл 


чөл 

desert 


шөлейт 

полупустыня 

чала чўл 

йерим чөл 

near desert 

шың 


пик 

чўққи 


чоқа 

peak 


шұғыл 

континенттік 

резко 

континентальны



й 

кескин 


континентал 

кәскин 


континентал

ьлиқ 


sharply 

continental 

шұңғыма 

котлавина 

чўкма 

чоңқури 


 

шұрат 


оазис 

оазис 


оазис 

oasis 


шығанақ 

залив 


қўлтиқ 

қлтуқ 


inundating 

Ы 

ылғалдылық 

влажность 

намлик 


нәмлик 

humidity 

ызғар 

изморозь 



совуқ нам ҳаво 

қыру 


hoarfrost 

ыстық бұлақтар  горячие 

источники 

иссиқ булоқлар 

иссиқ 

булақлар 



thermal springs 

І 

ішкі сулар 

внутренние воды  ички сувлар 

ички сулар 

internal waters 

ішкі теңіз 

внутреннее море  ички денгизлар 

ички деңизлар  internal sea 

ішкі тұйық 

алап 


внуренний 

бессточный 

бассейн 

ички оқмас ҳавза  ички туюқ 

бассейин 

internal inland 

basin 

Э 

экватор 


экватор 

экватор 


экватор 

equator 


экваторлық 

белдеу 


экваториальный 

пояс 


кваториал 

минтақа 

кваторлиқ 



бәлбағ 

equatorial belt 

экономика 

экономика 

иқтисодиёт 

ихтисат 


economy 

экспорт 


экспорт 

экспорт 


экспорт 

export 


 

36 

 

 



2.6  

Биология 

 

Қазақ  


Орыс 

Өзбек 


Ұйғыр  

Ағылшын  

авитаминоз 

авитаминоз 

авитаминоз 

авитаминоз 

avitaminosi

агробиоценоз 



агробиоценоз 

агробиоценоз 

агробиоценоз 

agrocoenosi

аденозин 



аденозин 

аденозин 

аденозин 

adenosine 

an  

аденозин екі-



фосфат (АЕФ) 

аденозин 

ди-

фосфат (АДФ) 



аденозин 

ди-


фосфат (АДФ) 

аденозин  ди-

фосфат  (АДФ)  

adenosine is 

ди-


фосфат(АД

Ф) 


адреналин 

адреналин 

адреналин 

адреналин  

adrenalin 

айна 


зеркало 

әйнәк 


кўзгу 

mirror 


аксон-рефлекс 

аксон-рефлекс 

аксон-рефлекс 

рефлекс-аксони  akson-

refleks 

ақ дегелек 

аист чёрный 

қара ләгләк 

қора лайлак 

stork black 

ақ дельфин 

белуха 


ақ дельфин 

оқ дельфин  

white whale 

ақ көбелек 

белянка 

ақ кепинәк 

оқ капалак  

white 


butterfly 

ақ қайын 

берёза 

ақ қейин 



оқ қайин 

birch 


алақоржын 

акация песчанная  чөл акацияси 

акацияси 

hamster 


алан 

барсёнок 

илпиз күчүги 

 

қоплонча                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        



ounce 

алмастырылатын 

амин 

қышқылдары 



аминокислоты 

заменимые 

алмаштурилидиғ

ан 


амин 

кислоталири 

алмаштириш 

мумкин  бўлган 

аминокислотал

ар  


amino acids 

replaceable 

амёба 

амёба 


амёба 

амёба  


amoeba 

амин тобы 

аминогруппа 

амин топи 

аминогуруҳ 

group 


amino 

анафаза 


анафаза 

анафаза 


анафаза  

anaphase 

анаэробтар 

анаэробы 

анаэроблар 

анаэроблар 

anaerobes 

анкилозаврлар 

 

анкилозавры 



анкилозаврлар 

анкилозаврлар  ankilozvrlar 

антиденелер 

антитела 

антитәнчиләр 

антителалар                                               

antibodies 

антропогенез 

антропогенез 

антропогенез 

антропогенез 

anthropogen

esis 

анчоус (балық) 



анчоус 

анчоус 


анчоус 

anchovy 


ассимиляция 

ассимиляция 

ассимиляция 

ассимиляция  

assimilation 

 

аталық гормондар  андрогены 



атилиқ 

гормонлар 

андрогенлар  

androgens 

ауасыз тіршілік 

анаэробиоз 

һавасиз һаятлиқ  анаэробиоз  

anaerobiosis 

ауытқушылық 

аномалия 

чәтнәш 

аномалия 



anomaly 

әсерге бейімделу  аккомодация 

тәсиргә 

маслишиш 

аккомодация 

accommoda

tion 

Б 

бактерия 

бактерия 

бактерия 

бактерия 

bacterium 

бактерия 

жойғыштық, 

бактерицидность  бактерия  

бактерияцид 

bactericidal

ness 


37 

 

бактерицидтік 



бақшан көз, 

базедов дерті 

базедова болезнь 

базед ағриғи 

базедов 

касаллиги 

exophthalmi

c goitre 

балқаңбақ 

верблюдка 

шувоқ 


tick-seed 

барқытша көбелек  бархатница 

мәхмәл кепинәк  бахмал капалак  on velvet 

butterfly 

бассүйексіздер 

бесчерепные 

баш 

устихансизлар 



бошсуяксизлар  acranial 

басымтүр таралу 

аймағы 

ареал доминанта 



доминантниң 

тарилиш 


даириси 

доминантнинг 

ареали 

edge 


distribution 

беже 


айва 

айва 


беҳи 

quince 


безді гипофиз 

аденогипофиз 

бәзлик гипофиз 

аденогипофиз 

adenohypop

hysis 


бейорганикалық 

қосылыстар 

неорганические 

соединения 

анорганикилиқ 

бирикмиләр 

анорганик 

бирикмалар 

inorganic 

connections 

бейімделу 

адаптация 

маслишиш 

мослашув 

adaptation 

бейімділік 

адаптивность 

маслишишчанли

қ 

мослашувчанли



к 

adaptivity 

белоктар 

белки 


ақсил, белок 

оқсил 


squirrel 

биожүйелеу 

биосистематика 

биосистематика  биосистематик

а 

biosystemat



ization 

биологиялық 

түзіліс, биосинтез 

биосинтез 

биосинтез 

биосинтез 

biosynthesis 

биіктау 


өсімдіктері 

акрофиты 

егиз 

та

ғ 



өсүмлүклири 

акрофитлар, 

тоғ 

ўсимликлари 



higher 

plants 


бота, көшек, 

божығай 


верблюжонок 

бота 


бўталоқ 

camel 


 

буаздық, жүктілік, 

екіқабаттық 

беременность 

һамилдарлиқ 

ҳомиладорлик   pregnancy 

бүйрек безі 

аппарат 


интерренальный 

бөрәк бези 

интерреналь 

аппарати 

a bud is a 

gland 


бүркіт 

беркут 


бүркүт 

бургут 


golden 

eagle 


В 

вестибулалық  

мүше, сағалық 

мүше  


аппарат 

вестибулярный 

вестибулярлиқ 

аппарат 


вестибуляр 

аппарати 

vehicle 

vestibular 

вирустардың 

құрылысы  

строение вирусов  вирусларниң 

түзүлүши 

вирусларнинг 

тузилиши 

structure of 

viruses 


Г 

генетикалық код 

генетический код  генетикилиқ код  генетик код 

genetic 


pseudocode 

Гольджи 


аппараты  

аппарат Гольджи  Гольджи 

аппарати 

Гольжи 


аппарати 

goldzhi  is a 

vehicle 

Гольджи 


жиынтығы 

комплекс 

Гольджи 

Гольджи 


аппарати 

Гольжи 


комплекси 

goldzhi  is a 

sum 

гүлдену, 



тозаңдану 

экологиясы 

антэкология 

гүллиниш, 

чаңлиниш 

экологияси 

антэкологияси  to blossom, 

ecology of 

what 

collects dust 



38 

 

гүлдер жаралымы  антогенез 



гүлләрниң келип 

чиқиши 


антогенез 

anthogenesi

 

гүлекіре 



василёк 

 

бўтакўз 



corn-flower 

Д 

даму 


развитие 

риважлиниш 

ривожланиш  

developmen

дегелек 


аист 

ләгләк 


лайлак 

stork 


дем алу, тыныс 

алу 


вдох 

нәпәс елиш 

нафас олиш 

to breathe, 

breathing 

takes 


естен тану 

амнезия 


әс йоқитиш 

амнезия 


amnesia 

Ж 

жақсыздар 

бесчелюстные 

иңәк 


устихансизлар 

жағсизлар 

agnatha 

жантақ 


верблюжья 

колючка 


янтақ тикән 

ёнтоқ 


camel thorn 

жасанды 


бейімділік, 

акклимация 

акклимация 

акклимация, 

сүнъий 

маслишиш 



акклимация, 

сунъий 


мослашиш 

acclimation 

 

жасуша 


клетка 

һүжәйрә 


ҳужайра 

cage 


жасушалық 

қосындылар 

клеточные 

включения 

һүжәйрилик 

қошумчилар 

ҳужайра 

қўшимчалари 

endocytes 

 

жауап-әрекет 



акт рефлекторный  рефлеторлиқ акт  рефлекторлик 

акт 


act reflex 

жержаңғақ 

арахис 

йәр яңиғи 



ерёнғоқ 

peanut 


 

жұлдызгүл 

астра 

қәшқәргүл 



(астра) 

қашқар гул 

aster 

жыныссыздық 



агамия 

жиниссизлиқ 

агамия 

sexless 


жыныстық 

қатынас 


акт половой 

жинислиқ 

қатинаш 

жинсий алоқа 

act sexual 

З 

заттық үстелше 

предметный 

столик 


нәрсә үстәлчиси  буюм столчаси  objective 

table 


заттық шыны 

предметное 

стекло 

нәрсә әйниги 



буюм ойначаси  subject 

glass 


зәр тоқтау, анурия  анурия 

анурия, 


з

әр 


тохташ 

анурия(сийдик

нинг тўхташи) 

anury 


И 

ителгі 


балобан 

ителги 


лочин 

harrier 


К 

кәдімгі дельфин 

белобочка 

аддий дельфин 

оқ 

биқинли 


дельфин  

ordinary 

dolphin 

кесел, келес, 

алабажақ кесіртке 

варан серый 

сур кәсләнчүк 

кулранг 


эчкемар  

varan grey 

 

кит акуласы 



акула китовая 

кит акулиси 

китсимон акула   shark a 

whale 


киік 

антилопа 

кейик 

кийик 


antelope 

клетка ішіндік 

тосқауыл 

барьер 


внутриклеточный 

һүжәйрә  ичилик 

барьер 

ҳужайранинг 



ички тўсиғи 

barrier 


көбелек 

бабочка 


кепинәк 

капалак 


butterfly 

39 

 

көнгіру, 



жерсіндіру 

акклиматизация 

акклиматизация 

(организмниң 

йеңи муһит 

шараитиға 

маслишиши) 

акклиматизаци

я 

acclimatizat



ion 

көптік аллельдер 

аллели 

множественные  



көплүк 

аллельлар 

аллельлар 

тўплами 


a great 

number 


көпіршік, 

альвеола 

альвеола 

альвеола  

альвеола 

alveolus 

 

көру анализаторы, 



көру талдағышы 

анализатор 

зрительный 

көрүш 


анализатори 

кўриш 


анализатори 

analyzer 

visual 

күлте 


венчик 

гүлтажә 


йопурмақчә 

гултожибарг 

halo 

күлтесіздер 



безлепестные 

гүлтажисизлар 

(

һәмрасиз гүләр) 



гултожибаргси

з 

apetolous 



кілегейлі 

бактериялар 

бактерии  

слизистые 

шилимлиқ 

бактерияләр 

шиллиқ 

бактерялар 



bacteria  are 

mucous 


membranes 

кірпікшелер мен 

талшықтар 

реснички 

и 

жгутики 


кирпикчиләр вә 

талчиқлар 

киприкчалар  ва 

хивчинлар 

eye-lashes 

and plaits 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет