Х
хабарлама
сообщение
хабар, ахборот
хәвәрлимә
zobgenie
халық
народ
халқ, аҳоли
хәлиқ
narod
Ц
ценз
ценз
ценз
ценз
zenz
Э
эгоизм
эгоизм
худбинлик
эгоизм
sgoizm
экология
экология
экология
экология
ekologia
эмпиризм
эмпиризм
эмпиризм
эмпиризм
emprism
этнология
этнология
этнология
этнология
etnologia
этнос
этнос
этнос
этнос
etnos
эшелон
эшелон
эшелон
эшелон
ewolon
59
4
Эстетикалық-технологиялық
циклі
бойынша
қысқаша
терминологиялық сөздік / Краткий терминологический словарь по
предмету «Технология»
4.1 Технология
Қазақ
Орыс
Өзбек
Ұйғыр
Ағылшын
А
ағартқыш
отбеливатель
оқартиргич
ақартқуч
bleach
ағаш
древесина
ёғоч
яғач
wood
ажарлау, өндеу
шлифование
жилвирлаш
силиқдаш
filling
айналдырық
шпиндель
шпиндель
айландурғуч
spindle
айналмалы
дөңгелек
маховое колесо бош ғилдирак
айнидилиған
чақ
fly-wheel
айналым,
орамөлшем
обхват
айланаси
мәйдә орими circumference
айылбас
пряжка
эшилган ип
тоқума
buckle
акведук (су
құбыры)
акведук
(водопровод)
осма қувур
су амбири
aqueduct
акрил
акрил
акрил
акрил
acryl
аксессуар
аксессуар
аксессуар
аксессуар
accessory
ақау
дефект
нуқсон
дефект
defect
ақ жайма
простыня
чойшаб
простыня
sheet
ақжелкен
петрушка
петрушка
петрушка
pairsley
ақжелкек
хрен
ерқалампир
хрен
horse-radish
аққалпақ
акколпак
оқ қолпақ
аққалпақ
akkalpak
ақуыз
белок
оқсил
белок
protein
алжапқыш,
белдемше
фартук,
передник
фартук
фартук
apron
ампир
ампир
ампир
ампир
empire style
антропогендік
ландшафт
ландшафт
антропогенный
манзара
антропоген
антропоген
ландшафти
landscape
арқаужіп, арқау уток
арқоқ
түгүн жип
weft, woof
арнайы киім
спецодежда
махсус кийим
мәхсус кийим overalls
артефакт
артефакт
артефакт
артефакт
artefact
артқы бой
спинка
орт бўлак
артқи бой
back
ас, тамақ
пища
овқат
аш, тамақ
food
ас мәзірі
меню
таомнома
меню
menu
асқабақ
тыква
ошқовоқ
кава
pumpkin
ассортимент
ассортимент
ассортимент
ассортимент
assortment
астар
подкладка
астар
әстәр
lining
атауыз
плоскогубцы
ясси жагли омбур плоскогубцы pliers
ашытқы
дрожжи
хамиртуруш
ечитқу
yeast
аяқ жетегіндегі
тігін машинасы
ножная
швейная
машина
оёқ юритмали
тикув машинаси
аяқ билән
ишләйдиған
тикинчилик
машина
foot-operated
sewing machine
Ә
әсемдеу
декор
декор
нәқишләш
decor
Б
балташы (ағаш
плотник
дурадгор
плотник
carpenter
60
ұстасы)
бамбук матасы
бамбуковая
ткань
бамбук газлама
бамбук рәхти bamboo fabric
барқыт
бархат
духоба
бәрқут
velvet
баспасуретті
мата
набивная ткань қопловчи газлама кәштиләнгән
рәхт
printed fabric
батырма
тиснение
қисув
бастуруш
stamping
бау
шнур
боғич
жип
cord
бәтес
батист
батис
батист
cambric, lawn
бедер
рельеф
рельеф
рельеф
relief
бедерлеме
(нақыш
қондыру)
чеканка
чеканка
оюш,
нәқишләш
stamping
белдікұстағыш
шлевка
камартутқич
бәлликни
тутқуч
bolt loop
бойлық, бойлай продольный
бўйлама
тоғра йоллуқ lengthwise
бөз
бязь
хомсуруп
бөз
calico
бөрене
бревно
хода
көтәк
beam
бөрік
борик
бўрик
бәккәм
borik
бра
бра
девор чироғи
бра
lamp-bracket
бұдандастыру
гибридизация
чатиштириш
гибридизация hybridization
бұйымды тігу
пошив изделия буюм тикиш
буюм тикиш
sewing
manufactured
article
бұрауыш
отвертка
отвертка
отвертка
screwdriver
бұрғы
сверло
парма
бурға
drill, perforator
бұрғылау станогі сверлильный
станок
пармалайдиган
дастгоҳ
бурға станоги driller,
perforator
бүкпе, қымтаулы
тігіс
вытачка
витачка
пүкмә
tuck
бүкпесін
защипы
кичик тахлама
қистурма
tucks
бүктеме
сгиб
букланган жой
әгиш
bend
бүктеу
фальцовка
буклаш
қатлаш
seaming
бүрдік
буфы
буфлар
жиғиш
puffs
бүрме, бүктесін складка
тахлама
қатлима
fold
бүртік
букле
букле
пүкмә
ratine
білезік
браслет
билакузук
биләйүзүк
bracelet
бір буда, шоқ
пучок
боғлам
ғужмәк
bunch
В
вегетативтік
(
өсіп-өнуі)
вегетативный
вегетатив
вегнетативлиқ vegetative
верстак
(шебердің
жұмыс үстелі)
верстак
дастгоҳ
верстак
workbench
Д
дәмдеуіш
специя
зиравор
қошулма,
арилашма
spice
Е
егеу
напильник
эгов
екәк
file
елтірі
мерлушка
қўзи тери
өлчүгү
lambskin
ер тоқым
седло
эгар
егәр тоқум
saddle
61
етек
подол
этак
етәк
hem (of a skirt)
Ж
жаға
воротник
ёқа
яқа
collar
жалбыз
мята
ялпис
ялпуз
mint
жалпақ белбеу
корсет
белдамча
ялпақ бәл- бағ corset
жамау
заплатка
ямоқ
ямаш
patch
жартылай
өлшем,
жартылай
айналым
полуобхват
ярим айланаси
йерим өлчәм
,
йерим
айлиниш
half of the
circumference
жасымық
чечевица
ясмиқ
чечевица
lentils
жейде
рубашка
кўйлак
әр көйниги
chemise
желбіреуіш
рюшь
икиёқлама қўйма
бурма
йәлпүгүч
ruche
желбіршек,
бүрме
оборка
бурма
жиғилма
пүкмә
frill
жең
рукав
енг
йәң
sleeve
жеңіл тамақ
закуска
газак
йеник тамақ
snack
жиек
кайма, кант,
кромка
хошия,кант,чет
кайма,
парчә,кант
border
жиһаз
мебель
жихоз
жиһаз
furniture
жоба
проект
лойиҳа
лайиһә
project, design
жону
строгание
рандалаш
рәндәш
chipping
жүн
шерсть
жун
жуң
wool
жылы реңк
теплый оттенок илиқ ранг
иссиқ рәң
warm colour
жібек
шелк
ипак
ипәк
silk
жібек иіру
өндірісі
шелкопрядильн
ое производство
ипак ишлаб
чиқарувчи
корхона
ипәк егириш
мәһсулати
silk-spinning
manufacture
жіп түйіні
подплетина
ип ўрами
жип орими
knotting
З
зәйтүн жемісі
маслины
зайтун меваси
зәйтүн
йемиши
olives
зәйтүн майы
оливковое
масло
зайтун мойи
зәйтүн мейи
olive oil
зенкер, ұңғуыш зенкер
зенкер
зәңгар
spotfacer
зергер
ювелир
заргар
зәргәр
jeweler
зире
тмин
зира
сиядан
tumin
зығыр майы
льняное масло зиғир мойи
зиғир мейи
linseed-oil
зімпара қағазы
шлифовальная
шкурка
жилвир,қум қоғоз силиғданлиға
н терә
abrasive paper
И
илем
прокат
ижарага бериш
прокат,ялға
rolling
интерьер
интерьер
бинонинг ички
қиёфаси
интерьер
interior
итжейде
распашонка
яхтакча
ич көйнәк
baby’s loose
jacket
иық
плечо
елка
мүрә
shoulder
К
кашемир
кашемир
кашмири
кашемир
cashmere
кәдесый
сувенир
эсталик совға
сувенир
souvenir
кәді
кабачок
кабачок
кабак
vegetable
62
marrow
кебіс
кебис
кебис
кебис
kebis
кемер (белдік)
кемер (ремень) камар
бәл бах
cemer (belt)
кенеп
холст
канопдан
тўқилган мато
дөң
canvas
кепсер
шумовка
капгир
шиңилдиғуч perforated spoon
кергіш
пяльцы
чамбарак
керигүч
tambour
кернер
кернер
кернер
кернер
punch
кескіш
зубило
зубило
кәскүч
point-tool
кеуде
торс
гавда
гәвдә
torso
кеудеше
безрукавка
нимча
пинжәк
sleeveless top
киіз
войлок
намат
кигиз
felt
киянка
киянка
ёгоч
болға,тўқмоқ
киянка
mallet
колорит
колорит
колорит
колорит
colouring
коррозия, тат
коррозия
занглаш
дат
corrosion
көкрекше
лиф
кўкрак қисим
мәйдә
bodice
көркем,
көркемдік
художественны
й
баъдий
рәсмий
artistic
көшет
рассада
кўчат
көчәт
sprout
күпі
купи
куви
сетип елиш
kupi
Қ
қайшы
ножницы
қайчи
қайча
scissors
қақпақ
клапан
клапан
клапан
valve
қалақ
лопатка
курак
гүжәк
shovel
қалпақ
колпак
қалпоқ
қалпақ
kalpak
қалыптау
штамповка
қолиплаш
қелиплаш
stamping
қамзол
камзол
камзол
камзол
camisole
қаңқа
каркас
каркас
каркас
frame
қаңылтыр
жесть
тунука
қәләй
tin
қаттама,
қабаттап
жасалған
слоеный
қатламланган
қатлима
puff
қатырма
дублирин
дублирин
қатурма
dublirin
қауіпсіздік
техникасы
техника
безопасности
хавфсизлик
техникаси
техника
бехатәрлиги
safety measure
қашау
долото,
стамеска
искана
стамеска
chisel
қиыстыру, қосу,
құрамдастыру
комбинировать ўзаро кўшилган
қураш туруш arrange
қиял, елес
фантазия
фантазия
әләсләш
imagination
қоқан тон
кокан тон
пилла туси
қопаллиқ
kokan ton
қолара
ножовка
қўларра
пичақ
hack-saw
қол бұрғы
дрель
пармадаста
бурға
drill
қол ине
игла для
ручного шитья
қўл нина
жиңнә
needle for arm-
sewing
қолтық
ойындысы
пройма
енг ўмизи
қолтуқ ойуғи slit
қосетек
волан
қўйма бурма
қош етәк
shuttlecock
қуыру шкафы
шкаф жарочный духовка
қоруш шкафи cupboard for
fry-up
құлпынай
клубника
қулупнай
бөлжургән
strawberry
63
құмыра
кувшин
кўза
кувшин
jug
құрау,
құрастыру
компоновать
таркибламоқ
қураштуруш arrange (the
parts of)
құю өндірісі
литейное
производство
қуйиш корхонаси қуюлма
ишләп
чиқириш
foundry
қыл қалам
кисть
(художника)
мойқалам
пәлкүч
brush
қылара, ою
арасы
лобзик
қиларра
оюш
fret-saw
қылта, мойнақ
горловина
ёқа ўмизи
боюн
orifice
қымыздық
щавель
шовул
қиймиқо
sorrel
қырлы бөрене
брусья
тўсин
көтәк
skids
қысқа шалбар
бриджи
этик шим
қисқа иштан
breeches
қысқыш, тістеуік пассатижи,
тиски
қисқич, исканжа қисқуч
pliers
қыш
керамика
сопол буюмлар
хиш
ceramics
қышшы,
құмырашы
гончар
қулол
һүнәрвән
potter
Л
Л
лента
лента
тасма
лента
ribbon
лимон қышқылы лимоннная
кислота
лимон кислотаси қишқил
lemon acid
логотип
логотип
логотип
лаготип
logotype
люстра, аспалы
шам
люстра
қандил
люстра
chandelier
М
М
малақай
малахай
телпак
қулақча
malakhai
макраме
макраме
макраме
макрамия
macramé
мақпал
велюр
мовут тури
велюр
velours
мақта, қоза
хлопчатник
ғўза
пахтизар
cottonplant
мамық
пух
пар
мамуқ
down
мата
ткань
газлама
рәхт
fabric
мауыт, шұға
сукно
мовут
сукну
coarse cloth
мәнер, сипат,
ерекшелік
стиль
услуб
тәсвир
style
мәсі
маси
махси
мәсә
masi
миндаль, бадам миндаль
бодом
бадам
almond
модельер, сәнгер модельер
модельер
модельер
fashion designer
мүк жидегі
клюква
клюква
клюква
cranberry
Н
надфиль, майда
егеу
надфиль
нозик эгов
майда
надфиль
териш
needle file
нысанды киім
обмундировани
е
формали кийим
кийиниш
uniform
О
ожау
черпак
чўмуч
елиш
scoop
оймақ
наперсток
ангишвона
оймақ
thimble
оймалау
гравировка
ўйиб гул
тушириш
нәқишләш
engraving
64
оқшаулау
(электрлік)
изоляция
(электрическая)
ажралиб қолиш
айривелиш
isolation
(electrical)
оралған жіп,
иірген жіп
моток
калава
оралған жип
skein
орамжапырақ
капуста
карам
капуста
cabbage
орман
лес
ўрмон
жангал
forest
Ө
өзіндік, төлтума самобытность
ўзига хослик
өзлүк турмуш original
өктем, тән
характерный
хос бўлган
мүжәзлик
characteristic
өлшем алу
снятие мерок
ўлчам олиш
өлчәш
measurement
өңдеу
обработка,
отделка
ишлов
бериш,пардоз
бериш
қайта ишләш furnish
өрнек
узор
нақш
нәқиш
pattern
П
парча
парча
парча
парчә
brocade
пижама
пижама
тунги кўйлак
пижама
pyjamas
пикировка,
көшіріп
отырғызу
пикировка
кўчат қилиш
көчүрүш
lining-out
полиамид үлдірі полиамидная
пленка
полиамид юпқа
парда
полиамидлик
пленка
polymeric amide
pellicle
пысықтау,
жетілдіру
проработка
ишлаб чиқиш
йетилдүрүш
elaboration
пішу
раскрой
бичиш
пичиш
cutting
Р
рашпиль
рашпиль
йирик эгов
рашпиль
rasp file
С
саба, мес
бурдюк (сосуд) меш
нәйчә
burdyuk (vessel)
саз, балшық
глина
лой
патқақ
loam
сақина
кольцо
узук
төнгә
ring
салқын тамақтар холодные
блюда
совуқ таомлар
соғ тамақлар
cold dish
салу, толтыру
начинка
начинка
үстки қәвити filling
самсар
патиссон
кулчақавоқ
патисон
squash
саумалдық
шпинат
исмалоқ
шпинат
spinach
саяжол
аллея
хиёбон
бағ
alley
сәбіз
морковь
сабзи
сәвзә
carrot
сәлде
чалма
салла
чалма
turban
сәнді,
декоративтік
декоративный
манзарали
сәнлик
көрүнүш
decorative
сән-салтанат
роскошь
ҳашамат
салтанатлиқ
luxury
сәукеле
саукеле
саукеле
саукеле
saukele
селдір мата, дәке марля
шаша дока
дака
gauze
сельдерей,
балдыркөк
сельдерей
ошкўк
чиңсәй
celery
сиса
ситец
чит
чит
cotton
слесарлық, темір
ұсталығы
слесарный
чилангарлик
төмүрчи
bench
соғу (темір соғу) ковка (ковка
металла)
болғалаш(металл
болғалаш)
төмүр соқуш forge
созылымды
ковкий
осон
созулумчан
malleable
65
болғаланадиган
струбцина, тетік
қысқыш
струбцина
қисқич
қисқуч
clamp
стусло (аралау
қалыбы)
стусло
стустло
стусло
mitre box
суретші сәнгер
художник
модельер
рассом модельер рәссам
artist-fashion
designer
суық реңк
холодный
оттенок
совуқ ранг
соғ рәң
cold tone
сұйық
жидкость
суюқлик
суюқлуқ
liquid
сұрып
сорт
нав
түр
sort
сүргі
рубанок
ранда
рәндә
jointer
сүрек (ағаш
сүрегі)
порода (порода
дерева)
зот(ёғоч турлари) дәрәқ түри
species
сырмалы
күртеше
стеганная
куртка
қовима калта
камзул
шириқ чапан quilted jacket
Т
табақ
блюдо
лаган
тамақ
dish
табиғи
натуральный
табий
тәбиий
natural
талғам, дәм
вкус
таъм
тәм
taste
телпек
тюбетейка
дўппи
тәлпәк
tyubeteika
текстура (зат
құрамындағы
ерекшеліктер)
текстура
тарқибий
тузилиш
хусусияти
маддинң
тәркивидики
алаһидиликлә
р
texture
тепшіп тігу
стежок
қавиқ
ширип тикиш stitch
токарлық станогі токарный
станок
токорлик
дастгохи
токарлиқ
станок
turning lathe
тоқу
ткать
тўқимоқ
тоқуш
weave
тоқу бізі, шабақ спица
тўқийдиган сим
тоқума бегиз knitting-needle
тоқыма
текстиль
газмол
тоқума
textile
торлы кесте,
селдір кесте
ажурная
вышивка
нафис тўрли
кашта
тор кәштә
lace embroidery
трикотаж
(тоқыма бұйым)
трикотаж
тўқима мато
тоқулма буюм knitted
түйме ілгегі
застежка
илгак
түгмә илмиги fastening
түйреуіш
булавка
туғноғич
булавка
pin
түйін
завязь
ўсимлик
уруғдони
түгүн
ovary
түпнұсқа
оригинал
асл нусха
түп нусқиси
original
түрпілі
материалдар
абразивные
материалы
пўкак хомашё
түрпилик
матреиаллар
abrasive
materials
түс түрлері
расцветка
ранги
рәңләр
coloration
тігін
шитье
тикиш
тикиш
sewing
тігінші
швея
тикувчи
тикинчи
seamstress
тігіс
строчка
бахяқатор
қур
line
Ұ
ұлттық киім
национальная
одежда
миллий кийим
миллий
кийим
national dress
ұста, темірші
кузнец
темирчи
төмүрчи
farrier
Ү
үкі қауырсыны
перья филина
уккининг пати
үкә мамуғи
feather of the
66
eagle-owl
үккіш
терка
қирғич
қирғуч
grater
үлгі, қалып
шаблон
андаза
үлгә қелип
pattern
үлгі нұсқасын
әзірлеу
моделировать
моделлаштириш үлгә
нусқисини
тәйярлаш
design
Ф
флизелин
флизелин
флизелин
флизелин
interfacing
фуганок
фуганок
катта ранда
фуганок
jointer
фурнитура
фурнитура
фурнитура
фурнитура
furniture
Ш
шалғам
редиска
редиска
чамғур
radish
шалқан
репа
шолғон
аш чамғури
turnip
шапан
чапан
чопон
чапан
chapan
шашақ
бахрома
попук
пөпүк
iringe
шашбау
косник
чаш тәнгә
шедевр,
теңдессіз
туынды
шедевр
(искусства)
дурдона (санъат) тәңдиши йоқ
(сәнъәт)
masterpiece
шекелік
шекелик
шекелик
чәклик
shekelik
шекпен
шекпен
шекпен
чәкмән
shekpen
шерхебель
шерхебель
ингичка ранда
шерхебель
jack-plane
ши
чий
чий
чий
cheegrass
шифон
шифон
шифон
шифон
chiffon
шөлмек
шпулька
ғалтак
чөлмәк
spool, bobbin
штепсельдік аша штепсельная
вилка
штепсель илгаги штепсель
two-pin plug
шілтер
кружево
тўр
нәқиш кәштә lace
Ы
ызба
тесьма
жияк
тасма
braid
ыдыс
посуда
идиш
қача-қомуч
plates and
dishes
ыдыс дайындау
(дастархан
әзірлеу)
сервировка
(
стола)
дастурхонни
безатиш
жозини безәш laying
І
ілмек
крючок, петля
илгак,петля
илмәк
hook
ілмектегіш
петлитель
илгакловчи
илмәклигүч
looper
ішік, тон
шуба
пўстин
жуга
fur
Э
электр
жетегіндегі тігін
машинасы
электрическая
швейная
машина
электр тикув
мишинаси
электрлиқ
тикин
машиниси
electrical sewing
machine
4.2
Сызу/Черчение
Қазақ
Орыс
Өзбек
Ұйғыр
Ағылшын
А
адым
шаг
одим,қадам
қәдәм
step
ажырамайтын
неразъемный
ажралмас
бөлүнмәйдиға
н
unsectional
ажырайтын
разъемный
ажраладиган
бөлүнидиған
sectional
67
аксонометриялы
қ
аксонометрически
й
аксанометрик
аксонометрил
иқ
axonometric
аулалық қасбет
дворовый фасад
ҳовлидаги
бинонинг олд
томони
Һойла фасади court facade
Б
басқыш
лестница
нарвон,зина
пәләм-пәй
stair
басты (басты
көрініс)
главный (главный
вид)
асосий
(асосий
кўриниш)
башчи
main(main kind)
бекіту (бекіту
бұрандасы)
упорный,
крепежный
(упорная резьба)
махкам(махкам
резьба)
бәкитиш
persistent,
timber(persisten
t screw-thread)
бергштрих
бергштрих
бергштрих
бергштрих
bergstrich
бет
поверхность
юза
үстүнки
surface
болат
сталь
пўлат
полат
steel
болт
болт
болт
болт
screw-bolt
бөлгіш
делительный
бўлинувчи
бөлүнгүчи
divizorn
бөлшектеу
деталирование
қисмлаш
қисимлаш
detailin
бұранда, ою
резьба
резьба,ўйма
бурма
screw-thread
бүйірлік қасбет
боковой фасад
бинонинг ён
томони
ян көрүнүши lateral facade
білік
вал
вал
вал
billow
бір кірмелі
однозаходный
биркиришли
бир кириш
one stoppingin
біріктіру
соединение
бирикма
бириктүрүш
connection
В
вертикаль, тік
вертикальный
вертикал
тик
vertical
винт
винт
винт
винт
screw
Г
габариттік
габаритный
катта ўлчамли
габаритлиқ
overall
гайка
гайка
гайка
гайка
nut
горизонталь
горизонтальный
горизонтал
горизантал
horizontal
Д
дәнекерленген
паяный
ковшарли
чаплаш
soldered
диметриялық
диметрический
диметрик
диметрия лик dimetric
доңғалақ
колесо
ғилдирак
чақ
wheel
дөңес
выступ
қавариқ
дөң
ledge
Е
еден
пол
пол
едән
sex
ен
ширина
эни
кәңлик
width
Ж
жез
латунь
жез
жәз
composition-
metal
желімделген
клеевой,
приклеенный
елимга оид
ёпиштирилган
чапланған
glue, glued
жергілікті
местный
махаллий
йәрлик
local
жинақтау
монтаж
йиғиш
монтаж
editing
жүрістік бұранда ходовая резьба
бурма қәдими working screw-
thread
жіңішке сызық
штрих
штрих
инчикә сизиқ stroke
жіңішке нүктелі
үзілме сызық
штрихпунктирная
тонкая линия
штрихпунктир
ингичка чизиқ
инчикә
чекитлик үзүк
thin dashdot
68
сизиқ
И
изометриялық
изометрический
изометрик
изометрия
лик
isometric
ирек
волнистый
толқин симон
әгир
wavy
К
кедір-бұдырлық шероховатость
ғадир-будурлик ғодир бүдүр
roughness
кертік, ойық
паз
тирқиш
нәқищ
slot
кесік
торец
кўндаланг сирт кесик
butt end
корпус, тұрқы
корпус
корпус
корпус
corps
конструкторлық конструкторский конструкторли
к
қураштурғучи designer
конустық
конический,
конусность
конуссимон
конуслуқ
conical,
conicaling
көлбеулік
уклон
қиялик
яндишиш
slope
көлденең
поперечный
кўндаланг
тоғра
transversal
көпір
мост
кўприк
көрүк
bridge
көрініс
вид
кўриниш
көрүнүш
kind
күрделі
сложный
мураккаб
мурәккәп
difficult
кішірейту
уменьшение
кичрайтириш
кичикли тиш reduction
Қ
қабат, қатар
этаж
қават
қәвәт
floor
қабатаралық
жабынды
междуэтажное
перекрытие
қаватлар аро
тўсин
қәвәтләр
арилиқ
йепинчә
between
storeyed ceiling
қабырға
стена
девор
там
wall
қарындаш
карандаш
қалам
қериндаш
pencil
қола
бронза
бронза
бронза
bronze
көрсеткіш
стрелка
стрелка
көрсәткүч
pointer
құбырлық
трубный
қувурли
но
pipe
құрастыру
конструирование,
сборочный
конструкцияла
ш,йиғилган
жиғиш
constructing,
frame-clamping
құрылыс
строительный
қурилиш
қурулуш
building
Л
Л
лекальды
лекальный
лекалога оид
лекаллиқ
French curve
М
М
масштаб
масштаб
масштаб
масштаб
scale
металл
металл
металл
металл
metal
метрикалық
(метрикалық
бұранда)
метрический
(метрическая
резьба)
метрлиқ
бурма
metrical(metrica
l screw-thread)
механизм, тетік механизм
механизм
механизм
mechanism
Н
нобай, алғашқы
нұсқа
эскиз
эскиз
дәсләпки
нусқа
sketch
номинал
номинальный
белгиланган
номинал
nominal
О
овал, сопақ
овал
овал
созуқ
oval
ойық
проем, вырез
девордаги
тешик
ойуқ
opening, cut
оң жақ
справа
ўнг томондан
оң яқ
on the right
69
оңашаланған
қима
вынесенное
сечение
чиқарилган
кесим
елип
чиқирилған
кесик
taken away
section
ортогоналді, тік
бұрышты
ортогональный
тўғри бурчакли тик булуң
ortogonal
ось
ось
ўқ
оқ
axis
П
параллель
параллельный
параллель
параллель
parallel
пластмасса
пластмасса
пластмасса
пластмасса
plastic
пісірмелі
сварной
пайвандилап
ясалган
пишириш
weld-fabricated
Р
рейсмус
рейсмус
хаткаш
рейсмус
reismus
С
сатылы
ступенчатый
пағонали
пәләмпәйлик step
серіппе
пружина
пружина
пружина
spring
сол жақ (сол жақ
көрініс)
слева (вид слева) чап
томон(чапдан
кўриниш)
соң яқ
on the left(kind
on the left)
стержень, өзек
стержень
ўзак
стержень
bar
сұлба, пішін
контур
контур
өлчәм
contour
сфера
сфера
шар сирти
сфера
sphere
схема, сұлба
схема
схема
сизма
chart
сызба
чертеж
чизма
сизма
draft
сызбанұсқа
план
режа
нусқа
plan
сынық
ломаный
синиқ
сунуқ
broken
терезе
окно
дераза
деризә
window
тесік
отверстие
тешик
төшүк
opening
тетік, бөлшек
деталь
қисм
буйум
detail
топографиялық
топографический босмахонага
оид
топография
topographical
топырақ, жер
грунт
тупроқ
топа
soil
төлке, тығын
втулка
втулка
втулка
hob
трапециялық
трапецеидальный трапециясимон трапециялик
razor
тұтас жіңішке
сызық
сплошная тонкая
линия
узлуксиз
ингичка чизиқ
инчикә туташ
сизиқ
continuous
striola
тұтас негізгі
сызық
сплошная
основная линия
узлуксиз
асосий чизиқ
асасий туташ
сизиқ
continuous
mainline
тұтқа
ручка
тутқич
тутқа
pen
тұтқа сап
рукоятка
даста
сап
handle
тығырық
шайба
шайба
шайба
puck
тілік
разрез, пропил
кесик
кесик
cut, drank away
тірек
упор
тиргак
тирәк
support
тіреу
крепежный
махкамлайдига
н
бириктүргүчи timber
тіркеу реті
позиция
ўрин
тиркәш рети
position
тісті
шлицевой,
зубчатый
тишли
чишлиқ
castle-type,
toothed
Ұ
ұсақ
мелкий
майда
ушшақ
shallow
Ү
үзік
разомкнутый
узилган
үзүк
broken a secret
70
үзік сызық
пунктир
нуқтали чизик үзүк сизиқ
dotted line
үзілме
штриховой
чизиққа оид
үзүлмә
stroke
үлкейту
увеличение
катталаштириш чоңайтиш
increase
үстінгі (үстінгі
көрініс)
сверху (вид
сверху)
устидан(устида
н кўриниш)
үстинки
көрүнүш
from above(kind
from above)
Ф
фасад, қасбет
фасад
бинонинг олд
томони
көрүнүш
facade
фаска
фаска
фаска
фаска
faska
фронталь
фронтальный
фронталь
фронтал
frontal
Ц
центрлік
центральный
марказий
мәркәзлик
central
Ш
шар
шар
шар
шар
ball
шатыр, төбе
крыша
том
чедир
roof
шлиц, тіс
шлиц
шлиц
щлиц
шлиц
шойын
чугун
чўян
чоюн
cast-iron
шпиндель
шпиндель
шпиндель
шпиндель
шпиндель
шплинт
шплинт
шплинт
шплинт
split-pin
штифт
штифт
металл ўзакча
штифт
post
штрихтау,
сызықтау
штриховка
чизиқлар
чизиш
сизиқлаш
shading
шуруп,
бұрандалы шеге
шуруп
бурама мих
буранма миқ
screw
І
іргетас
фундамент
фундамент
һули
foundation
Э
эксплуатациялы
қ
эксплуатационны
й
ишлатиладиган эксплуатация
лик
operating
71
Қорытынды
Ғылым негіздері бойынша терминдер, атаулар мен сөз тіркестері ғасырлар
бойы ұшталып келеді. Олар өздерінің нақтылығымен, дәлдігімен, сөзара
қисынды байланыстылығымен ерекшеленеді. Сондықтан, бүгінгі күндері
ғылым негіздері бойынша терминдер мен сөз тіркестерінің аудармаларының
баламасын іздестіргенде өте-мөте мұқияттық танытқан жөн болады.
Осыған орай ұсынылып отырған сөздік орта білім беру ұйымдарында
жаратылыстану-математикалық (математика, информатика, физика, химия,
география, биология), қоғамдық -гуманитарлық (Қазақстан тарихы, дүниежүзі
тарихы, Адам. Қоғам. Құқық), эстетикалық -технология (технология, сызу)
пәндерін оқыту мазмұнындағы тақырыптарда қолданылатын біры
ңғай
терминдер мен сөз тіркестерін қамтиды. Терминология сәйкесінше қазақ, орыс,
өзбек, ұйғыр, тәжік тілдерінде бірізділікпен берілген.
Түпкілікті мақсат – ұлттық тілде оқытатын мектептердегі оқу пәндерін
оқыту үдерісінде терминологиялық сөздікті пайдалана отырып, о
қушыларға
пән мазмұнындағы терминдер мен сөз тіркестерінің қазақ тіліндегі баламасын
меңгерту және Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілін білім беру мен
ғылымның, техниканың ортақ кәсіби тілі деңгейіне дейін көтеру.
.
Заключение
В терминалогический словарь вошли как отдельные слова (термины), так и
наиболее употребляемые словосочетания, выбранные с учебных предметов
школьной программы.
Охвачены
следующие
учебные предметы:
«Математика»,
«Информатика»,
«Физика»,
«Химия»,
«География»,
«Биология», «История Казахстана», «Всемирная история», «Человек.
Общество. Право», «Технология» и «Черчения».
Терминологический словарь удобен для самостоятельной работы
учащихся с текстом, как на занятиях, так и при выполнении домашнего
задания.
Словарь предназначен для широкого круга учащихся, учителей-
предметников, методистов. Он может быть использован не только в учебном
процессе но и при составлении необходимых учебных пособий. Кроме того,
словарь поможет специалистам и переводчикам правильно употреблять
термины при переводе текстов учебных предметов школьной программы, а
также может быть рекомендован в качестве справочного пособия.
72
Мазмұны
Кіріспе ...................................................................................................................... 3
1
Ұлттық тілде оқытатын мектептерде тілдік пәндердің (ана тілі, қазақ,
орыс) бірыңғай тақырыптық минимумы .....................................................
4
2
Жаратылыстану пәндері бойынша қысқаша терминологиялық сөздік ... 6
2.1
Математика .................................................................................................... 6
2.2
Информатика .................................................................................................. 13
2.3
Физика ............................................................................................................ 19
2.4
Химия .............................................................................................................. 24
2.5
География ....................................................................................................... 29
2.6
Биология ......................................................................................................... 36
3
Қоғамдық-гуманитарлық пәндер бойынша қысқаша терминологиялық
сөздік ...............................................................................................................
42
3.1
Қазақстан тарихы ........................................................................................... 42
3.2
Дүниежүзі тарихы ......................................................................................... 47
3.3
Адам. Қоғам. Құқық ...................................................................................... 53
4
Эстетикалық-технологиялық циклі бойынша қысқаша
терминологиялық сөздік ...............................................................................
59
4.1
Технология ..................................................................................................... 59
4.2
Сызу ................................................................................................................ 66
Қорытынды .............................................................................................................. 71
Содержание
Введение .................................................................................................................. 3
1
Методические основы разработки терминологического словаря по
основам наук в школах с национальным языком обучения ....................
5
2
Краткий терминологический словарь по естественнонаучным
предметам ......................................................................................................
6
2.1
Математика .................................................................................................... 6
2.2
Информатика ................................................................................................. 13
2.3
Физика ............................................................................................................ 19
2.4
Химия ............................................................................................................. 24
2.5
География ....................................................................................................... 29
2.6
Биология ......................................................................................................... 36
3
Краткий терминологический словарь по общественно-гуманитарным
предметам ......................................................................................................
42
3.1
История Казахстана ...................................................................................... 42
3.2
Всемирная история ....................................................................................... 47
3.3
Человек. Общество. Право ........................................................................... 53
4
Краткий терминологический словарь по предмету «Технология» .......... 59
4.1
Технология ..................................................................................................... 59
4.2
Черчение.......................................................................................................... 66
Заключение .............................................................................................................. 71
73
Ғылым негіздері бойынша ұлттық мектептерге арналған терминологиялық сөздік
Әдістемелік құрал
Терминологический словарь по основам наук для школ
с национальным языком обучения
Методическое пособие
Басуға 22.11.2013 қол қойылды. Пішімі 60×84
1/
16
.
Қағазы офсеттік. Офсеттік басылыс.
Қаріп түрі «Times New Roman». Шартты баспа табағы 2,18.
Подписано к печати 22.11.2013. Формат 60х84 1/16. Бумага офсетная.
Печать офсетная. Гарнитура «Times New Roman». Усл. печ. л. 2,18.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы» РМҚК
010000,
Астана қ., Орынбор көшесі, 4, «Алтын-Орда» БО, 15-қабат.
Министерство образования и науки Республики Казахстан
РГКП «Национальная академия образования им. И. Алтынсарина»
010000, г. Астана, ул. Орынбор, 4, БЦ «Алтын-Орда», 15 этаж.
Document Outline
Достарыңызбен бөлісу: |