Ғылым ретіндегі Қазақстан тарихының мақсат, міндеттері және оны зерттеудің өзектілігі
Қазақстан тарихының моңғол дәуіріне қатысты деректері мен тарихнамасы
жүктеу/скачать 491,12 Kb.
|
| 26. Қазақстан тарихының моңғол дәуіріне қатысты деректері мен тарихнамасы. Моңғол дәуірі (ХІІІ басы – ХV ортасы) І Моңғол мем-ті мен империя-ң құрылуы.1206 ж. – моңғол ақсүйек-ң құрылтайында Тимучинді жақтайтын шонжар-р моңғол тайпа-н біріктіріп, мем-кет құрды. Шыңғысхан деген атпен «Боржігін» тайпа-ң нояны Йесукейдің ұлы Тимучин таққа отырды. (1155 – 1227)Аз уақытта көрші тайпа-ды жаулап алып, Моңғолия империяға айналды. Оның басты заңы – «Жасақ». өкімет билігінің жоғ. органы – құрылтай (жаз айында 1 рет шақырылды) Империя 95 түмен әкімшілікке бөлінді, әр түменде – 10000 адам. Түмен-р аймаққа бөлінді. әскер 3 қанатқа бөлінді (оң қанат- Барунгар; сол қанат-Жоңғар; ортасы –Кул).Шыңғысханды қорғайтын жеке гвардиясы – «кешіктен» ІІ. Жаулап алу жор-ры.1202 ж. – Керей-ді. 1204 ж. – Найман-ды. 1207 ж. – 1208 ж. Жошы (үлкен ұлы) Енесей қырғыз-ын, Сібір халық-ын басып алды.1207ж. – 1209 ж. – Таңғұт-ды, тұрпан, ұйғыр-ды.1211 – 1215 ж. – Қытайға жорық жасады. Тас, от ататын, қабырға құлататын соғ. техника-ын алып қайтты.1217 ж. – Жебе ноянды Жетісудағы Күшілік-ң иелік-ін басып алуға аттандырды. Моңғолдар-ң дінге қысым жасамау ұраны жергілікті халыққа ұнады. күшілік ислам дініндегі-ге қысым жасап отырған болатын.1218 ж.- Жетісу қарсылықсыз Шыңғысханға берілді. Шыңғысхан-ң 450 адамы бар 500 түйелік сауда керуенін Хорезм шахы Мұхамед-ң келісімімен Отырар билеушісі Қайрхан жойып жіберді.(тыңшылықпен айналысқаны үшін) «Отырар опаты» д.а. осы оқиға Шыңғысхан-ң Орта Азияны жаулап алуына сылтау болды.1219 ж.- 150 мың моңғол әскері Оңт.Қаз-ға басып кірді. Олар 3 бағ-қа бөлінді: 1.Шағатай мен Үгедей-Отырарды қоршады. 5-6 ай қорғанған Отырар қарашада Қажып-ң сатқындығынан құлады. Сығанақ-3 ай, Ашынас-15 үн қорғанды. 2.Жошы - Сырдария-ң төм. ағ-ғы қала-рды қоршады.3. Төле – Бұхара қаласына аттанды.1219-1220ж – Сыр бой-ғы қала-р толығымен моңғол-ң иелегіне көшті.Шапқыншылық-ң зардаптары:1.Отырықшы ж/е қала мәдениеті тоқырады.2.Егін ш-ғы жүйесі бұзылды.3. Елдер ар-да қар-қатынас мүлде тоқтады. Жібек жолы-ң қызметі бұзылды.4. Қазақ халқы-ң қалыптасуы 200 ж-ға кешеуілдеді.Моңғол д-де құрылған, Қ-тан тарихына қатынасы бар орта ғасырлық феодалдық мем-тер: Алтын Орда, Ақ Орда, Әбілқайыр х-ғы, Ноғай Ордасы, Моғолстан Сібір х-ғы
жүктеу/скачать 491,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|