42. Кванттық өту теориясы туралы ұғым 1.Әлдебір стационар күйдегі жүйені қоздыру нәтижесінде ол сол күйден басқа стационар күйге өтуі. Бір өлшем уақыт ішінде күйден күйге өту ықтималдығы:
Егер қоздыру уақытқа тәуелсіз болса, онда
- матрицалық элемент стационар күйлердің және -толқындық функциялары арқылы есептеледі.
2.Сфералық симметриялық қоздыруда өту ықтималдығы дифференциялдық эффективтік шашырау қимасын өрнектеуге мүмкіндік берді:
Мұндағы V(r)-электронның сфералық симметриялық шашыратқыш центр өрісіндегі энергиясын сипаттайды, ол
Ал, егер болса, онда , -шашырау бұрышы.
-мен арасындағы байланыс суреті.
Аз бұрыштарда шашырау көбірек болады, ал оларға көздеу аралығының көптігі сәйкес.
3.Заряд тасушылардың энергиясы жоғары болған жағдайда өткізгіштіктің эффективті қимасы энергия квадратына кері пропорционал болады, ал кіші энергияда -энергияға тәуелсіз болады.
4.Қоспа ионда шашырауда заряд тасушының релаксация уақыты:
Үлкен энергиялар үшін , кіші энергиялар үшін .
жағдайдағы энергия интервалының Т-ң 0-ге жақын жағдайында және Т=0 жағдайында ролі күшті болады.
44. Нейтрал атомдық қоспада шашырау 1.Заряд тасушылардың нейтрал шашыратқыш центрлерден шашырауы изотропты болады.
Анизотропиялық шашырау тек үлкен энергиялы электрондар мен тесіктер үшін байқалады.
2.Атомдық қоспадан немесе нүктелік дефектілерден заряд тасушының шашырауының релаксация уақыты бөлшектердің жылдамдығынан тәуелсіз болады;
Ал сызықтық дислокациядан шашырауда релаксация уақыты .
45. Тор тербелісі. Нормаль координаталар. Фонондар. 1.Тор (ионының) атомының хаосты қозғалысын ығысу векторы - арқылы сипаттауға болады.
Тор атомдарының ығысуы олардың әрекеттесуін өзгертуі, ал тордың потенциалдық энергиясы атомдардың ығысуына тәуелді.
Онда, S матрицасы жаңа айнымалысын ендіруге мүмкіндік береді
Бұл төменгі теңдеуді қанағаттандырады
Бұл тәуелсіз, айнымалы гармоникалық заңға бағынады
да, тордың негізгі немесе нормаль коррдинаталары деп аталады.
4.Тор тербелісінің нормаль координаталар арқылы жазылған толық энергиясы гармоникалық осциляторлардың энергия жиынтығынан құралады
Бұл жағдайда фонон ұғымын пайдалануға болады. Фонондар – энергиясы квазибөлшектерде, олардың саны -ға тең, тор энергиясын төмендегіше жазуға болады.
, мұндағы
Фонондар жиынтығын – фонондық газ деп атайды.Фонондық газ қасиеті тор тербелісін сипаттайды.
