Физиология (гректің physis – табиғат, logos – ілім)


Бәрі немесе ештене емес заңы



бет16/71
Дата17.12.2022
өлшемі367,64 Kb.
#57765
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   71
Бәрі немесе ештене емес заңы-алғашқы рет бұл Баудид деген зерттеуші ашты.Жүректен жекелеген ет талшықтарының қасиеттерін зерттеу барысында.Егкр талшықты табалдырықтан төмен күшпен тітітркендірсе,онда қозу тумайды-ештеңе емес заңы.Сондықтан ол жиырылмайды көндіру табалдырыққа жетсе және күші одан әрі болса,максимальды қозу туады-бәрі түгел заңы.
24. Қозғыштықтың параметрлері: қозу табалдырығы (реобаза), пайдалы уақыт,хронаксия, лабильділік, рефрактерлік. Аккомодация.
Қозғыштық дәрежесін анықтау үшін бірнеше параметрлер қолданылады.
Қозу табалдырығы-қозу үрдісін тудыратын тітіркендіргіштің ең аз өлшемі.Тін қаншалықты қозғыш болса,оның қозу табалдырығы соғұрлым төмен болады.Тітіркендіргіштерге электр тогы қолданылса реобаза дейді.Көп жағдайда қозу табалдырығын-реобаза деп аталады.
Пайдалы уақыт-тітіркендірігіш әсері тек қана оның күшіне ғана емес,сол уақыттта жұмсалған әсердің ұзақтығына байланысты.Тітіркендіргіш күші мен әсердің ұзақтыныңарасындағы сызықты Дж.Гооверг пен М.Вейсс «күш пен уақыт» сызығы деп атады.
Хронаксия-тінді қоздыратын екі реобазаға тең күш әсерінің қысқа уақытын айтады.Хронаксия ұғымын француз ғалымы Л.Лапик енгізді.Оны арнайы хронкасиметр аспабымен өлшейді.Мысалы:ішкі құлақта орналасқан есту қабылдағыштары.
Аккомодация-лат.бейімделу.Тінге тітіркендіргіштер ұзақ уақытәсер етседе,тін қозбауы мүмкін.Мысалы:адам қолынан соққы алғанда ауырсынуы мүмкін.Ал 4-5 рет соққы алғанда ауырсынуды сезінбеуі мүмкін.Осыны акоомадация дейміз.
Лабилдік-1 секунд ішінде пайда болатын ең жоғарғы мәні.Мысалы;жүйке лабильділі 1000 Гцболса,1200 рет тітіркендірседе бұдан аспайды.
Рефрактерлік кезең-жеке тінінң өзіне ғана тән мерзімі.
25. Тітіркендіргіш заңдары (мерзімдік күші, градиент күші, аккомодация заңы,токтың полярлы әрекет заңы).
Мерзімдік күші-тітіркендіргіш мерзімнің әсері неғұрлым ұзақ болса,соғұрлым тіннің жауап реакциясы да күшті болады.қозу процесі пайда болу үшін тітіркендіргіш әсері белгілі бір мерзімге созылуы керек.Тітіркендіру табалдырығының әсерімен қозу процесінің пайда болуы үшін қажет уақыттың аз шамасын тиімді мерзім ддеп атайды.Тітіркендіргіш күші мен оныңәсер мерзімі арасында белгілі бір тәуелділік болады.
Градиент заңы-тұрақты тоқпен әсер еткенде туатын жауап,тітіркендіру күшінің өсу қарқынына да байланысты.Егер бұл қырқыны төмендесе,тоқтың табалдырық күші жоғарылайды.Тіпті өсу қарқыны белгілі бір саксимальдық шамадан баяу болса,тітіркендіруге жауап тумайды.Өйткені,тоқ күші баяу өскенде,ұлпаларда қозу тууға кедергі келтіретін активті өзгерістер дамып үлгереді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   71




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет