Ңг Жоғары оқу орындарының Кауымдастыгы
САРКОМАСТИГОФОРАЛАР ТИШ - SARCOMASTIGOPHORA
жүктеу/скачать 23,02 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- САРКОДИНАЛАР КЛАСЫ - SARCODINA
- ТАМЫРАЯҚТЫЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - RHIZOPODA
- Амебалар отряды Amoebina
| САРКОМАСТИГОФОРАЛАР ТИШ - SARCOMASTIGOPHORA
Саркомастигофоралар еркін өмір сүретін және паразитті тіршілік ететін қарапайымдылар. Жалған аяқтары (псевдоподиялары) немесе талшықтарының көмегімен қозғалады. Қозғалу органойдтарының құрылысына байланысты саркомастигофора типі екі класқа бөлінеді: саркодиналар - Sarcodina және талшықтылар -Mastigpphora. САРКОДИНАЛАР КЛАСЫ - SARCODINA Саркодиналардың 10 000-нан аса түрлері белгілі, теңіздерде, тұщы суларда, ылғалды топырақтарда жиі кездеседі. Адамның және жануарлардың денесінде паразиттік тіршілік ететін түрлері де бар. Барлық өкілдері жалған аяқтары, яғни псевдо подиялары арқылы қозғалады. 27 ОМЫРТҚА СЫЗДАР ЗООЛОГИЯСЫ Саркодиналар үш класс тармағына бөлінеді: тамыраяқтылар - Rhizopoda, сәулетәрізділер Radiolaria, күнтәрізділер Heliozoa. ТАМЫРАЯҚТЫЛАР КЛАСС ТАРМАҒЫ - RHIZOPODA Тамыраяқты класс тармағы Rhizopoda үш отрядқа бөлінеді: амебалар -Amoebina, қабыршақты амебалар Testacea және фораминифералар Foraminifera. Амебалар отряды Amoebina Амебалардың негізгі белгілері: денесінің тұрақты пішіні, қалың қабыршағы, қаңқасының болмайтындығы. Денесінің кез келген жерінен уақытша цитоплазма өсінділерін жалған аяқтарын шығаратын қасиеттері болады, өкілдерінің жалған аяқтары (псевдоподиялаоы) әр түрлі пішінді болып келеді: саусақтәрізді, мысалы, Amoeba DroteuS жебе тәрізді ■ A. cristalica және басқалары. Амебалардың мөлшері әр түрлі 10-15 мкм-нан 2-3 мм-ге дейін. Ядролары біреу немесе көп болуы мұмкін. Мысал ретінде кәдімгі амеба Amoeba proteus-тың құрылысымен танысамыз. A. proteus тұщы суларда, шалшық сулардың түбінде, топырақтарда көп тараған. Клеткасының көлемі 0,5 мм. Денесі сыртынан цитоплазмалық мембранамен қапталынған. Цитоплазма екі қабат түзейді, ашық түсті, мөлдір сыртқы эктоплазма, және коңырқай келетін, түйіршікті ішкі - эндоплазма Ц2-сурет). Цитоплазманың ішінде бір ядро және көптеген органойдтар орналасқан. Амеба жалған аяқтары немесе псевдоподиялары арқылы қозғалады. Бұлар денесінің сыртында өсінділер ретінде пайда болып, сол өсінділердің бағытына қарай цитоплазма құйылып, ұзын, қысқа, жуан, жіңішке немесе доғал болып келген псевдоподиялары пайда болады, сондықтан амебаның тұрақты пішіні де болмайды. Амеба бактериялармен, көк-жасыл балдырлармен және ұсақ қарапайымдылармен фагоцитоз жолымен қоректенеді. Қорек зат- тарын жалған аяқтарымен орап алып, цитоплазманың ішіне тартады, содан кейін ас қорыту вакуолі түзіледі. Вакуольдағы ферменттер арқылы ас қорытылып, қорытылған зат амебаның цитоплазмасына өтеді де, қорытылмаған ас қалдықтары сыртқа шығарылып отырады. Амебалар қорек заттарын денесінің кез келген жерінен ұстап жүктеу/скачать 23,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|