Г. К. Ахметова-п.ғ. д., профессор, Ж. А.Қараев- п.ғ. д., профессор

66
МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ № 2,  2016 г. 
20. Walker, A and Dimmock, C. ‘Cross-cultural & comparative insights into educational administration 
& leadership: an initial framework’. In A. Walker and C. Dimmock (eds), School leadership & 
administration: Adopting a cultural perspective. London: Routedge Palmer, 2002.
СТРЕСС ЖӘНЕ ОНЫҢ МҰҒАЛІМ ТИІМДІЛІГІНЕ ӘСЕРІ
А.Н.Мұхтарова
Түйіндеме. 
Мұғалімнің жұмысы стресске толы мамандықтарыдың біріне айналды. Мұғалімдер, 
аудитория лидерлері ретінде оның ішінде және одан тыс жерлерде көптеген қиыншылықтарға 
тап болады. Бұл мақаланың мақсаты - стресс феноменін талдап, оның мұғалімнің жеке және кәсіби 
тиімділігіне әсерін айқындау. Автор мұғалім стрессіне байланысты әдебиетті сыни көзқараспен 
шолу жасап, мұғалімнің стрессімен күресу мен оқытушылық жұмысының тиімділігін арттыруға 
кеңестер ұсынады. 
Түйінді сөздер: 
стресс, мұғалім, тиімділік, стресс теориясы, саулық.
СТРЕСС И ЕГО ВЛИЯНИЕ НА ЭФФЕКТИВНОСТЬ ПРЕПОДАВАТЕЛЯ
А.Н.Мухтарова
Аннотация. 
Профессия  преподавателя  одна  из  наиболее  подверженных  стрессовым 
обстоятельствам.  Преподаватели,  как  лидеры  аудитории  ежедневно  сталкиваются  со  многими 
сложностями как внутри класса и за ее пределами. Данная статья анализирует феномен стресса 
и  его  влияние  на  личную  и  профессиональную  эффективность  преподавателя.  Автор  статьи 
производит  критический  обзор  литературы  по  теме  стресса  в  преподавательской  работе  и 
предлагает ряд практических рекомендаций по уменьшению стресса и повышению эффективности 
в преподавательской деятельности.
Ключевые слова: 
стресс, учитель, эффективность, теория стресса, благополучие.

67
БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ № 2,  2016 г. 
ТҮЗЕТУ ПЕДАГОГИКАСЫ
КОРРЕКЦИОННАЯ ПЕДАГОГИКА
CORRECTIONAL PEDAGOGY
УДК 376.3; 376.3.018.42
ОРГАНИЗАЦИЯ ПСИХОЛОГО-ПЕДАГОГИЧЕСКОГО СОПРОВОЖДЕНИЯ 
МЛАДШИХ ШКОЛЬНИКОВ С МИНИМАЛЬНЫМИ НАРУШЕНИЯМИ СЛУХА
Саякова А.М.
ФАО НЦПК «Өрлеу» РИПКСО, Алматы
Ахметова А.Ж.
 «Психолого-медико-педагогическая консультация» УО ВКО, Семей
Аннотация. 
В статье даются представления об особенностях развития детей с минимальными 
нарушениями слуха (МНС), ознакомление с особенностями оказания коррекционной помощи. 
Ключевые слова: 
минимальное нарушение слуха (МНС), особенности детей с МНС.
В Республике Казахстан создана и успешно 
функционирует 
система 
специального 
образования,  рассчитанная  на  удовлетворение 
особых  образовательных  потребностей  детей 
с  различными  нарушениями  в  развитии. 
Но  ей  преимущественно  охвачены  дети  с 
выраженными отклонениями в развитии. В то 
же  время  отмечается  рост  количества  детей 
с  незначительно  выраженными,  «стертыми» 
отклонениями  в  развитии.  Вследствие 
незначительной  выраженности  нарушения 
такие  дети  обучаются  в  образовательных 
организациях  образования,  что  приводит  к 
отставанию  в  усвоении  учебного  материала, 
формированию  школьных  трудностей,  сниже-
нию самооценки, угасанию у ребенка интереса 
к учебе.
Весь  процесс  учебной  и  воспитательной 
работы в общеобразовательной школе строится 
на базе полноценного физического слуха. А ведь 
даже незначительное снижение слуха вызывает 
различные отклонения в развитии и обучении 
школьника. 
  Как  правило,  в  школу  поступают  дети  с 
сохранным слухом и интеллектом. 
В  настоящее  время  прослеживается 
тенденция  к  росту  числа  детей  со  сниженной 
остротой 
слуха. 
Распространенность 
минимальных  нарушений  слуха  (МНС)  среди 
детей отмечено примерно у 2% детей. 
Дети с минимальными нарушениями слуха 
(МНС)  -  это  дети,  имеющие  незначительное 
снижение слуха — до 15-25 дБ. при норме 0 дБ. 
Сурдопедагог в ходе специального обследования, 
используя  специальные  методики,  выявляет 
нарушения  слуховой  функции.  Установлено, 
что  при  таком  понижении  слуха  возникают 
затруднения в восприятии речи: на расстоянии 
2  м  ими  не  различается  более  одной  трети 
согласных, произнесенных голосом разговорной 
громкости.  Начинает  нарушаться  восприятие 
звуков,  не  пополняется  в  нужном  объеме 
словарный  запас  и  грамматический  строй 
языка.
Незначительное  снижение  остроты  слуха 
возникает:
1)  при  патологии  в  наружном  слуховом 
проходе причиной могут быть инородные тела, 
воспаление  кожи  слухового  прохода,  серные 
пробки;
2) при воспалительных процессах в среднем 
ухе (отиты, тубоотиты);

68
МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ № 2,  2016 г. 
3) при наличии аденоидов 51% детей;
4)  при  аллергических  заболеваниях  носо-
глотки.
Такие нарушения слуховой функции харак-
теризуются  нестойкостью,  и  при  своевремен-
ном  выявлении  и  проведении  лечебных  меро-
приятий  слух  полностью  восстанавливается, 
что  очень  важно,  при  значительной  слуховой 
нагрузке изучаемого и воспринимаемого учеб-
ного материала. 
Увеличение количества детей с МНС связа-
но:
•
с 
несвоевременным 
обращением 
родителей  к  ЛОР-врачу  при  воспалительных 
процессах у ребенка в носоглотке и ушах;
•
с  неполным  или  низким  уровнем 
обследования  детей  отоларингологами  в 
поликлиниках;
•
непростительным откладыванием аудио 
логического обследования детей.
Для  раннего  выявления  МНС  разработана 
анкета-опросник  для  родителей.  Тестовые  во-
просы направлены на выявление особенностей 
ЛОР-органов детей с целью оценки их актуаль-
ного  состояния  и  прогноз  на  недостаточность 
слуховой функции.
Анкета-опросник для родителей:
1. Фамилия, имя ребенка, его возраст.
2.  Болел  ребенок  в  раннем  детстве  (до  З 
лет):  менингитом,  скарлатиной,  паротитом, 
краснухой, отитом, гриппом?
3.  Отмечались  жалобы  на  боль  или  непри-
ятные ощущения в ушах?
4. Часто у ребенка бывает насморк (затяж-
ной, осложненный)?
5. У Вашего ребенка ротовое дыхание?
6. Сон ребенка беспокойный (разговарива-
ет, скрежещет зубами)?
7. Отмечается скачкообразное, задержанное 
речевое развитие?
8. Часто ребенок переспрашивает?
9.  Следит  ребенок  за  артикуляцией 
говорящего («смотрит в рот»)?
10.  У  Вас  есть  близкие  родственники  с  на-
рушением слуха?
11. Ребенок слушает телевизор, магнитофон 
при громком звучании?
12.  Отмечается  пониженная  чувствитель-
ность к громким звукам?
13.  Проводилось  аудиометрическое  иссле-
дование слуха?
При  изучении  аудиограмм  обследованных 
детей  обнаружено,  что  у  значительного 
количества 
детей 
подтверждено 
предварительное  заключение  о  небольшом 
снижении слуха (на 15 — 25 дБ), что позволяет 
сделать вывод о его достоверности. 
Особенности детей с МНС:
1.  Недостаточное  развитие  артикуляци-
онной  моторики.  Ограничен  объем  тонких  и 
дифференцированных  движений;  отмечаются 
затруднения  при  удержании  артикуляционной 
позы,  трудности  переключения  артикуляцион-
ных движений.
2. Недостаточный уровень развития слухо-
вых функций внимания и памяти.
3. Своеобразное поведение при восприятии 
речи.  Дети,  как  правило,  зрительно  контроли-
руют  артикуляцию  говорящего,  сопровождая 
контроль  мимикой.  Они  прислушиваются,  но 
при этом часто не понимают речь.
4. Затруднения при восприятии речи в слож-
ных  условиях.  Например,  вызывает  трудности 
общение с несколькими собеседниками.
5.  Особенности  речи.  Эмоциональные 
оттенки  в  речи,  как  правило,  выражены 
недостаточно. 
Речь 
маловыразительна, 
монотонна. Голос изменен.
6.  Отставание  в  формировании  фонетико-
фонематического строя речи:
 
—
нарушения 
и 
дефекты 
звукопроизношения;
 
—
искажение структуры слов;
отставание в формировании навыков звуко-
вого анализа и синтеза.
7.  Нарушения  лексико-грамматического 
строя речи, что приводит как к неточному упо-
треблению слов и расширению их значений, так 
и к грамматическим ошибкам.
Коррекционно-развивающая 
работа 
проводит-ся  через  реализацию  программы 
м е д и к о - п с и х о л о г о - п е д а г о г и ч е с к о г о 
сопровождения  детей  с  минимальными 
нарушениями  слуха,  с  участием  психолога, 
сурдопедагога и логопеда, а также прошедшие 
специальную  подготовку  учителя  школ  и 
логопеды.
Разработанные  методики  достаточно  эф-
фективны  для  выявления  детей  с  минималь-
ным нарушением слуховой функции, доступны 
для педагогов.
Задачи  учителя  начальных  классов:  углу-
бленное изучение состояния слуховой функции 
начинается с определения расстояния, с которо-
го ребенок может безошибочно воспроизвести 
слова,  состоящие  из  звуков  низкой,  средней  и 
высокой частоты, произнесенные голосом раз-
говорной  и  шепотной  громкости  (существует 

69
БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ № 2,  2016 г. 
сбалансированный  список  слов)  т.е.  опреде-
ление  расстояния,  с  которого  предъявляется 
речевой материал на уроке;
•
особенности предъявления инструкций;
•
определение форм подачи материала;
•
определение  мер  помощи  ребенку  с 
минимальными нарушениями слуха; 
•
использование наглядности. 
Задача психолога: 
•
адаптация  ребенка  с  минимальными 
нарушениями слуха к школе; 
•
развитие  слуховой  памяти  и  слухового 
внимания.
Задачи для родителей:
•
закрепление  навыков  восприятия  и 
продуцирования речи; 
•
применение 
полученных 
речевых 
навыков в жизни (в быту, в ситуациях общения). 
Обеспечить:
•
повышение выявляемости минимальных 
нарушений слуха и слуховой патологии; 
•
сокращение времени между выявлением 
факта нарушения слуха и получением ребенком 
квалифицированной 
специализированной 
помощи; 
•
повышение  образовательного  уровня 
учителей начальных классов в плане оказания 
специальной  педагогической  помощи  детям  с 
минимальными нарушениями слуха; 
•
качественные  улучшения  показателей 
развития 
младших 
школьников 
с 
минимальными  нарушениями  слуха  (речевого 
развития,  развития  психических  функций, 
поведения в ситуациях общения со взрослыми 
и сверстниками).
Таким образом, повышается роль педагогов, 
владеющих  методами  ранней  диагностики 
минимальных  нарушений  слуха  у  детей, 
которые  смогут  своевременно  направить  их 
для  обследования  в  консультацию,  а  также 
планировать  свою  коррекционную  работу  с 
учетом данного дефекта.
Использованная литература
1.  Богомильский М.Р., Сапожников Я.М.Методические подходы и особенности 
аудиологического обследования детей различных возрастных групп // Методические 
рекомендации. М., 1996.
2.  Выготский Л.С. Проблемы дефектологии. - М.,1995.
3.  Митринович-Моджаевска А. Патофизиология речи, голоса и слуха. Варшава, 1965.
4.  Нейман Л.В. Слуховая функция у тугоухих и глухонемых детей. М., 1961.
5.  Обучение в коррекционных классах. Работа со слабоуспевающими школьниками. Пособие 
для учителей. Под ред. Кумариной Г.Ф. М,1991.
ЕСТУ ҚАБІЛЕТІ ТӨМЕН БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНА ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ СҮЙЕМЕЛДЕУІН 
Ұ
ЙЫМДАСТЫРУ
Саякова А.М., Ахметова А.Ж.
Түйіндеме. 
Бұл  мақалада  төменгі  есту  қабілетіндегі  балалардың    дамуының  ерекшеліктерін 
көрсету, түзеу арқылы көмек көрсету қарастырылған.
Түйін сөздер: төменгі 
есту қабілеті, төменгі есту қабілеті бар балалардың  даму ерекшеліктері 
ORGANIZATION OF PSYCHO-PEDAGOGICAL SUPPORT OF YOUNGER SCHOOLBOYS WITH MINIMAL 
HEARING IMPAIRMENT.
Saykova A.M., Ahmetova A.ZH.
Abstract. 
The article gives an idea of the features of the development of children with minimal hearing 
impairments (MHI), acquaintance with the peculiarities of the provision of correctional services.
Keywords: 
мinimal hearing impairment (MHI), especially children with MHI.

70
МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ № 2,  2016 г. 
УДК 37.013
ОҚУШЫЛАРДЫҢ МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚ МӘДЕНИЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ 
НЕГІЗГІ ШАРТТАРЫ
Егеубаев Х. Ғ.
«Өрлеу»БАҰО» АҚ филиалы ҚР ББЖ ҚБАРИ, Алматы
Оспангазиева М. Н.
Әл- Фараби атындағы ҚазҰУ, Алматы
Түйіндеме. 
Бұл  мақалада  оқушылардың  мінез-құлық  мәдениетін  қалыптастыру  жұмыстары 
қарастырылған.  Мақала  тақырыбына  байланысты  көптеген  педагогикалық  әдебиеттер  және 
әртүрлі ғалымдардың еңбектері талданды.
Кілттік сөздер: 
мінез, мінез-құлық мәдениеті, адамгершілік, дағды.
Қазіргі кезде еліміздегі білім мекемелерінің 
алдына оқушыларға берілетін білім мен тәрбие 
сапасын  көтеру  және  жақсарту  міндеттері 
қойылды. Мектеп оқушыларның психологиялық 
ерекшеліктеріне  сәйкес,  оқу-  тәрбие  процессі 
мінез-құлық мәдениетін тәрбиелеуде маңызды 
роль  атқарады.  Бұл  процесстердің  ықпалымен 
оқушының дүниеге деген көзқарас қалыптасып, 
жақсылық  пен  жамандыққа  өз  көзімен  қарап, 
мінез-құлық мәдениеті қалыптаса бастайды.
Мінез-құлық 
мәдениеті 
көп 
ретте 
адамгершілік  нормаларымен  тығыз  бай-
ланысты. 
Мәдениеттің, 
сыпайылықтың, 
ілтипаттылықтың,  әдептіліктің,  дәлдіктің 
көптеген  нақты  ережелерінде  қоғамымыздың 
адамгершілік,  ұжымдық,  достық,  жолдастық, 
өзінің  мінез-құлықтары  үшін  жауапкершілік 
сияқты моралдық принціпі жатыр.
Оқушылардың  мінез-құлық  мәдениетін 
қалыптастыруда  ең  негізгі  көңіл  аударарлық 
мәселе 
әдептілікті, 
кішіпейілділікті, 
сыпайыгершілікті, адалдықты, шыншылдықты, 
сыйластықты  қалыптастыру.  Әрбір  тәрбиеші, 
әрбір  ата-ана  балаға  болсын,  басқаға  болсын, 
айтқан сөзіне, жасаған әрекетіне, қимылына аса 
жауапкершілікпен  қарауы  керек.  Осы  аталған 
мәселе бойынша, оқушылардың кішіпейілділігі, 
адамгершілігі  баланы  адалдық  пен  шындыққа 
бағыттайды  деген  идеяны  Ю.П.Азаров, 
Н.И.Болдырев, 
Б.Т.Лихачев, 
И.В.Харламов, 
И.С.  Маренко,  Е.М.Пеньков  секілді  ғалымдар 
ұсынған.
Енді 
біз 
оқушының 
мінез-құлық 
мәдениетінің  негізгі  компонентеріне  тоқта-
лайық.
Мінез-құлық 
мәдениеттерінің 
негізгі 
компонентерінің  бастысы  -  мінез-құлық  пен 
ақыл-күш  болып,  екеуі  біріккенде  –  бұлар 
адамгершілік  қасиеттер  болып  табылады. 
Жақсы  мінез-құлық  пен  ақыл  күш  бірдей  бо-
лып келсе, біз өзіміз және өз әрекеттерімізден 
абзалдық  пен  жетілегендікті  табамыз  және 
осы әрекеттер арқасында біз игі, игілікті және 
қайырымды  адам  боламыз.  Бұл  біздің  өмір 
бейнеміз.
Оқушылардың 
жағымсыз 
қасиеттері: 
бір 
беттілігі, 
ашушаңдығы, 
әдепсіздігі, 
тынышсыздығы,  тәртіпсіздігі,  дөрекі  сөйлеуі 
және  т.б.  жағымсыз  жағынан  ерекшеленеді, 
әлеуметтік  педагог  бұлармен  күрес  жүргізуі 
қажет.  Бұл  сапалардың  көбісі  орнықпаған,  тек 
уақытша психикалық ерекшеліктері болып та-
былады,  бұл  сапалар  олардың  мінез-құлқына 
сіңсіп кетпеуі тиіс.

71
БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ № 2,  2016 г. 
Сурет-1. 
Оқушылардың 
мінез-құлық 
мәдениетін қалыптастырудың жүйелік сипаты
 
Бұл жүйелік сипатта көріп отырғанымыздай 
оқушылардың 
мінез-құлық 
мәдениетін 
қалыптастыру  барысында  оқушыларға  талап 
қою, жаттықтыру, ережелер мен дағдыландыру 
жұмыстарын  жүзеге  асыру  барысында  оқушы 
тұлғасының  қалыптасуына  ықпал  етуші  ішкі 
және  сыртқы  факторларды  ескеріп  отыру  ке-
рек.  Себебі  ішкі  және  сыртқы  факторлардың 
ықпалы  оқушының  қызығушылықтары  мен 
ерекшеліктері негізінде айқындалып отырады. 
Балалардың 
мінез-құлқының 
ерекшеліктерінің бірі - еліктегіштік. Егер бала 
жақсы  өнеге  көрсеткен  адамдармен  араласса, 
бұл жақсы нәтиже береді.
Мінез-құлық  мәдениетін  тәрбиелеуде  ата-
аналардың да жеке бастық үлгісінің маңызы зор. 
Балалар  үлкендерді,  олардың  тәртібін,  өзара 
қарым-қатынасын,  сөйлеу  мәнерін  үйреніп 
жүреді. Егер ата-ана бір-біріне ілтипатты, сый-
лы, сыпайы, бір сөзді болса, олардың балалары 
да  жақсы  тәрбиелі  болып  өседі.  Отбасында 
сыйластық  сақталмас,  үлкендер  бір-бірін 
сыйламаса,  бала  бойында  мәдени  дағдылары 
мен  әдеттерін  тәрбиелеу  анағұрлым  қыйынға 
түседі. 
Оқушылардың 
тәртіп 
ережелерін 
орындамаудың  үлкен  бір  себебі  оларды 
қоршаған  ортаға  байланысты.  Мінез-құлық 
мәдениетін  тәрбиелейтін  үлкендердің  өзі 
тәртібін қатал қадағалап, балаларға үлгі болуға 
тиіс.  Мектептегі  мұғалімдер  оқушыларға 
қойылатын  талаптарға  біркелкі  қарамайды. 
Сол  сияқты  жанұяда  да  үлкендер  де  қапық 
көзқарасқа  келгенде  өзара  ынтымақты  емес. 
Мәселен,  талаптар  сипатының  кезектесі  және 
мөлшері әке мен шешеде, әже мен атада,жанұяда 
әркелкі  болып  келеді.  Сол  себепті  де  бала 
міндетті  ережелерді  орындайды,  үлкендердің 
әртүрлі  талаптарына  ыңғайлана  салады.  Осы-
дан  келіп  баланың  сыпайы,  мектепте  дөрекі 
немесе  бұған  керісінше  болуы  мүмкін.  Ата-ана 
мен  мектеп  өзара  тығыз  байланыста  болса, 
балалардың мінез-құлқына сай талап қойылып 
отырса, мінез-құлық мәдениетін тәрбиелеу та-
бысты болады. 
Оқушылардың  мінез-құлық  мәдениетінің 
көрсеткіштері  көп  түрлі.  Дегенмен  әр  ор-
тада  мінез-құлық  ерекшеліктеріне,  тәртіп 
сақтауға,  үлкен-кішілерге  қарым-қатынас  жа-
сау  ерекшеліктеріне  қойылатын  талаптар  бар. 
Мінез-құлық  мәдениетінің  әр  құрамды  бөлігі 
адам  өмір  сүретін  ортада  қалыптасқан  салт-
дәстүр, әдет-ғұрыпқа сай болуы керек. Дәстүрлі 
қалыптасқан  нормалардың  бұзылуы  адамдар 
ортасында  басқаша  бағаланады  және  норма 
шегінен  асып  немесе  одан  төмен  көрсеткішке 
ие  болған  оқушыда  мінез-құлық  мәдениетінің 
төмен деңгейі анық байқалады.
О.С.Богданова  мінез-құлық  мәдениетін 
тәрбиелеуде  жұмыс  тиімділігінің  негізгі  шарт-
тарын көрсетеді:
 
—
мінез-құлық  мәдениетін  тәрбиелеуде 
әлеуметтік педагогтың қатысуы қажет;
 
—
оқушылардың тәртібіне біріңғай талап-
тар қою;
 
—
тәрбиенің  әдіс-тәсілдер,  формаларын 
табу;
 
—
пайдалы  әдет-дағдыларды  тәжірибесін 
жинақтауды,  адамгершілік  мағлұматтарды 
сіңіруді қамтамасыз ету.
 
—
мектеп ұжымы мен жанұяның байлыны-
сы болу керек;
 
—
жұмыстың  тиімділігін  тексеріп  отыру 
қажет.
Бұл 
жұмыстың 
негізгі 
көрсеткіші 
балалардың жалпы және адамгершілік жағынан 
дамуы болуы. 
Оқушылардың  мінез-құлық  мәдениетін 
қалыптастырудың  педагогикалық  шартта-
рын,  педагогикалық  ғылыми  әдістемелерін 
қорытындылай  отырып,  эксперименттік-
тәжірибе бөлімдерінде олардың қажеттіліктерін 
жүйелі  пайдалану  арқылы  кезеңдер  бойынша 
жүргіздік.
Оқушыларының  мінез-құлық  мәдениетін 
тәрбиелеуде  сыныптан  тыс  жұмыстарды 

72
МЕНЕДЖМЕНТ В ОБРАЗОВАНИИ № 2,  2016 г. 
ұйымдастырудың педагогикалық шарттарының 
эксперименталдық-тәжірибелік  жұмысын  үш 
кезеңге бөліп қарастырдық: 1-кезең – анықтау 
эксперименті:  сауалнама,  сұхбат,  сұрақ-жауап, 
әңгіме,  бақылау,  байқау,  анкета  т.б.  әдістері 
арқылы  жүзеге  асырылды.  Онда  жүргізілген 
жұмыстың нәтижесі кейінгі жұмыстармен салы-
стыру үшін қорытындысы жасалып, пайыздық 
есебі  шығарылды.  2-кезең  –  қалыптастыру 
эксперименті: оқушыларына арналған тәрбиелік 
білімді  практика  кезінде  оқушысының  сана-
сына  қалыптастыру,  тәрбиелік  мәннің  негізі 
осы  кезеңде  қалыптастырылды.  Сыныптан 
тыс  жұмыстар  бойынша  оқушының  бойында 
талпыну,  ұмтылу,  қызығушылық,  еліктегіштік, 
сыпайылылық, 
әдептілік, 
мінез-құлық 
мәдениетін қалыптастыруда ұлттық тәрбиенің 
ғылыми-теориялық  негізі  туралы  білім-
білігін  көтеру.  Оның  мәдениеттілігі,  саналы  іс-
әрекеті, әдептілігі, сыпайылығы, имандылығы, 
қарым-қатынасы,  оның  қоршаған  ортаға 
деген  көзқарасын  қалыптастыру  көзделеді. 
Осы  кезеңде  ғылыми-теориялық  негізінде 
педагогикалық  әдістемелік  нұсқаулар,  арнайы 
курс бағдарламасы, түрлі дидактикалық әдістері 
ұсынылды.  3-кезең  –  бақылау,  қорытындылау 
кезеңі,  яғни  зерттеу  жұмысының  нәтижесін 
көрсеткіштер  арқылы  пайыздық  есеппен  са-
лыстырып,  диаграмма  арқылы  дәлелді  түрде 
қорытындылау.  Осы  үш  кезеңде  де  міндетті 
түрде  ғылыми-теориялық  негізінде  жасалған 
үлгінің мазмұны басшылыққа алынды.
Қазіргі  уақытта  еліміздің  әрбір  азама-
ты,  әрбір  ата-ана  жас  буынды  адалдық  пен 
шыншылдыққа,  қарым-қатынас  мәдениетіне, 
адмгершілік  мәдениетіне,  сыйластыққа  баулу 
арқылы  жаңа  адамды  тәрбиелеу  жөнінде  алға 
қойып  отырған  зор  міндетін  орындап  шығуға 
үлес қосатынын естен шығармау керек.
Бала  мінезінде  кездесетін  үлкендерді 
сыйлау,  дәрменсіздерге  жәрдем  беру  сияқты 
мәдениет көрсеткіштерінің оқушы тұлғасының 
бойында  қалыптастыру  қазіргі  таңның  абзал 
міндеттерінің бірі болып отыр.

жүктеу/скачать 3,07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: