Тапсырма. отаршылдыққа қарсы ұлт-азаттық күрес. Кестені толтыр

114
§35. Шоқан Уәлиханов 
1.   Өмір  жолы.  Шоқан Шыңғысұлы Уәли-
хановтың  (1835–1865) шын аты – Мұхам-
медханафия. Абылай хан – оның арғы баба-
сы. Шоқанның әкесі Шыңғыс Құсмұрында аға 
сұлтан болған. Шоқанның тәрбиесіне әжесі 
Айғанымның ықпалы зор болды. Айғаным – 
ел арасында беделі жоғары, ақылды, көреген 
адам еді. Шоқанның әкесі де өз заманына сай 
еуропалық білім алған, елінің өмір-тіршілігін, 
салт-дәстүрін, тарихын 
жақсы білген. Шоқан 
Құсмұрында сауатын 
ашып, арабша хат тани-
ды. Ол қарындашпен, 
кейін бояумен сурет 
салуды үйренеді.
Шоқан араб, пар-
сы, шағатай, ұйғыр 
тілдерін үйреніп, түркі 
тілдерін де меңгереді. 
Ол бала кезінде-ақ әкесі 
Шыңғысқа көмекте-
сіп, Атығай Арыстан-
бай ақын ның аузынан 
«Қозы Көрпеш – Баян 
сұлу» жырын жазып 
алған. 
1847 жылы 12 жасар 
Шоқанды әкесі Омбыға 
апарып, кадет корпусы-
на оқуға береді. Орыс-
ша білмейтін Шоқан 
қиын шылықтан 
қо-
рық  пай,  зеректігі  мен 
ең бек  қор лығының  ар-
қа 
сында орыс тілін 
Шоқан Уәлиханов

115
терең меңгеріп, зайырлы білім алып шығады. 
Омбыда оқыған алғашқы екі-үш жылда білім 
жағы 
нан өзінен екі жас үлкендерді басып 
озып, дос тары мен ұстаздарын таңғалдырады.
Шоқан сабағынан тыс тарих және геогра-
фиялық еңбектермен танысып, белгілі саяхат-
шылардың күнделіктерін оқиды. Шығыс ха-
лық 
тарының тарихын, әдебиетін және тілін 
үйренуге талпынады.

жүктеу/скачать 6,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: