Г. К. Сатыбалдиева а в т о р л а р
Сынынтан тыс откізілетін дәрістер
жүктеу/скачать 9,38 Mb. Pdf көрінісі
|
| 6.7. Сынынтан тыс откізілетін дәрістер
Оқушыларға білім және тәрбие беруді басты релін аткаратын оку үдсрісі формаларының бірі сабактан тыс жүмыстар болып са- налады. Сабактан тыс жүмыстар биология кабинетінде,табиғат аясын- да, оқу-тожірибс орнында орыпдалады. Жүмыс тәжірибе, осімдіктердің коллекцияларын, гербарий- лерді бақылау аркылы жүргізіледі. Әрбір окушы жылына бір-екі жүмысты сабактан тыс жағ- дай-да орындау керек. Осы орындалған жұмысты мүғалім оағалап отырады. Сыпыптан тыс жүргізілетін жүмыстардын тапсырмала- ры откен сабактын такырыптарына жакын, тіпті, сойкес кслуі де мүмкін. Үй жүмысы сиякты сыныптан тыс жүмыстар окушылар- ға алдын ала бірнеше мерзім ішінде орындауга - бір аптаға, ай- ға немесе бірнсше тәулікке беріледі. Мысалы, ботаника пәніне берілетін тапсырма: суда өсірілетін өсімдіктермен тәжірибе жү- мысына екі ай уакыт, оттегінін болінуіне арналған тәжірибеге 3 күн, тамырдың кысымыи зерттеуге екі күн. бегоня өсімдігін жапы- рактан осіруге екі ай уакыт беріледі. Ал жануарлармен жүргізілетін тәжірибе участогіндегі жүмыстарға бірнеше айлар кстуі де мүмкін. Сыныптан тыс жүмыстар да оқушылармен еркін түрдс, өз калаулары бойынша жүргізілетін сабактың формасынын бір ту- pi болып есептіледі. Мүғалімнің баскаруымен окушылардын биология нонінс дсгсн кызығушылығын арттыруға. үлкен әсс- рін тигізеді. Сондықтан да сыныптан тыс жүмыстардын білімдік маңызымсн катар окушыларга тәрбиелік те рөлі бар (снбекке, модениетке, табиғатка деген көзкарасынын дамуына және ка- лыптасуына, үйы.мшылдыкка жеке шығармашылығыныц жоға- рылауына, т.б.). Биология поніне жүргізілстін сыныптан тыс жүмыстардың формалары алуан түрлі: топтасып жүргізілстін жүмыс, жеке гур де жүргізілетін жүмыс. 136 ♦ 6-тарау. Сабак окыту фор.масы. сабактыц типтсрі, ту р лер і...___ Топтасып откізілетін жүмыстарға: жас натуралисгер үйір.ме- сіндегі жүргізілстін жүмыс, биология кабинетінде «ассистснттік» жүмыс аткарып, оны жабдықтауға, безендіруге қатысу жатады. Оның ішіндегі жас натуралистер үйірмесінің алдына койыла- тын мақсаты - биологияны кызығып оқитын талапкерлердің бі- лімін тереңдету, олардың шеберлігін және іскерлігін аргтыра отырыи, табиғаттың даму заңдылығына дегеи материалистік көз- карастарын дамыту. Үйірме жүмысы бір жүйелі түрде озінің жоспарлаған бағдар- ламасы бойынша өз еркімен кызығып катысушы оқушылардыц белгілі бір тобымен жүргізіледі. Әрбір сыныпта биология понінің салаларынан арнаулы мынадай үйірмелерді үйымдастыруға бола- Ды. 6-сыныпта — жас ботаниктер үйірмесі, 7-сыныпта - жас зоо- логгар үйірмесі, 8-9 сыныптарда - жас физиологтар, 10-11 сы- ныптарда жас биологтар үйірмесін үйымдастыруға болады. Үйір- мелердің былай бөлінуі, біріншіден, окушылардың жас ерскше- ліктеріне, екіншіден, білім деңгейіне байланысты. Әрине, бүл үйірмелердің бір-бірімсн алшак, қатынасы жок деуге болмайды. Керісінше, олардың арасында байланыстар оте тығыз, бірін-бірі толыктырып отырады. Әрбір окушы өзінің қызығуына карай қа- лаған үйірмелеріне катысуына болады. Мысалы. жоғары сынып окушылары ботаника немесе зоология үйірмесіне катысуына бо лады. Жалпы биологиялық сыныптан тыс жүмыста жас натуралис тер үйірмесіне аз ғана окушыларды үйымға тарта отырып, окы- тушы окушылар үжымымен жалпы жүмыс откізеді. Мысалы, кинофильмдер корсету аркылы дәріс және демонстрациялық са- бактар өткізу, табиғат немесе баска өндіріс орьпідарына, көрме- ге саяхаттар жасау. ғылыми кештер және конферснциялар откізу. Окушылардың өнер-шеберлік көрмесін үйымдастыру, әртүрлі те- матикалык кештер: «Алтын күз», «Бак аптасы», «Қүстар күні» газеттср мен альбомдардыц көрмесін үйымдастыру, т.б. Жекелеп жүргізілетін сыныптан тыс жүмыстарга: тірі таби- гат бүрышында істелстін жүмыс, оку-тожірибе орнында істслетін жүмыс, табиғатта істслетін жүмыс және сыныптан тыс одебиет- терді оку жатады. _______ 6.7. Сыныптан тыс откізілетін дәрістер ♦ 137 Барлык уакытта орбір сыныпта биологияға деген ынтасы. кы- зығушылығы бар жекс түлғалар болады. Осындай окушылардыц талабын, дарынын бағалап, оыыа білімін тереңдсте дамыту үшім жеке тапсырмалар бсру арқылы сол тапсырма бойынша орыи- далуьш мүғалім кадағалап. бакылап отырады. жүктеу/скачать 9,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|