Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,55 Mb. Pdf көрінісі
|
ТЭП Устенова Г.О
- Бұл бет үшін навигация:
- Ісінген және жаңадан алынган шикізатты экстракциялау кезінде келесідей үдерістер жүзеге асады
| dM
dx =-Р F d-C, мұнда: Ғ d С — молекулалык диффузия; 3 — конвективті диффузия коэффициенту ол әртүрлі концентрация кезінде 1 с уакытга өтетін заттар санын көрсетеді. Конвективті диффузия жылдамдығын төмендегідей жоғарылатуға болады: • концентрациясы айырмашылыктарын жоғарлату (диализ және еріткіштердерді ауыстыру аркылы); • масса алмасу бетін ұлғайту аркылы. Конвективті диффузияның екі түрі болады: 1) табиғи (гидростатикалыксұйык, температуранын өзгеруі, экстра гент және еріткіш тығыздыктарынын әртүрлі болуы нәтижесінде түзіледі); 2) үдемелі (жасанды) (араластырғыштар, сорғылар, дірілдеткіштер көмегімен жүзеге асады). Конвективті диффузия жылдамдығы, молекулалык диффузия жыл- дамдығымен салыстырғанда ( 1012 есеге дейін) жоғары және тәжірибелік жолмен анықталады. Өсімдік шикізатын экстракциялау үдерісі кезінде биологиялык белсенді заттарды бөліп алуда, кері козғалысы кезінде дәрілік өсімдік шикізатындағы жасушалык кабырға кедергі болады. Жаңа жасушаның жартылай өткізгіштік касиеті болғандыктан, еріткіш және баска да зат тар ішке тез еніп, сыртка шығарылмай жасуша шырынында ериді. Жаңа шикізаттын таңдамалылығы плазмолиз кезінде бұзылуы мүмкін. Олар төмендегідей жүзеге асады: • жыльшай кептіру кезінде сусыздануы; • жана жасушалардың плазмолизге үшырауы нәтижесінде заттардың дегидраттанып сусыздануы (негізінен өсімдік шикізатын жоғары концентарциялы этанол ерітіндісімен өндеп, ал жануар тектес шикізатты — ацетонмен өндейді). Ісінген және жаңадан алынган шикізатты экстракциялау кезінде келесідей үдерістер жүзеге асады: 1)ашылған санылаулардан және бұзылған жасушалардан жасуша шырынының жуылуы; Экстракциялык, препараттардың жалпы сипаттамасы 15 2) жасуша кабатынын микротесіктерінен төмен молекулалы заттар- дын диализі; 3) заттардын макротесіктері аркылы төмен молекулалы косылыстар мен жоғары молекулалы косылыстардын диффузиясы; 4) еріткіш бетінде заттардын таралуы. Кептірілген шикізатты экстракциялау кезінде (жылыдай кептіру нәтижесінде жасушадан тандамалы өтуі) келесідей процестер негізінде жүзеге асады: 1) экстаргенттің шикізатка енуі; 2) шикізатты сулау; 3) ішкі жасушада болатын заттардын еруі және десорбциясы; 4) жасуша кабатынын микропораларынан томен молекулалы заттар дын диализі; 5) жасуша кабатынын макропораларынан жоғары молекулалы зат тардын және томен молекулалы заттардын диффузиясы; 6) еріткіштің беткі кабатында заттардын таралуы. Экстрагенттін шикізатка енуі капиллярлы күштердін салдарынан орын алады. Жасуша кабырғасына судын енуі, жасуша кабырғасы негізінен гидрофильді және гидрофобты аймактардың болуына ыкпал етеді. Сорбция мембрана материалы аркылы жасуша мембранасы- нан су өтіп, диффузия (диализ) жэне баска да жағынан десорбция аркылы өтеді. Барлык осы үдеріс эндосмос деп аталады. Дәрілік өсімдік шикізатына су толығымен енгеннен кейін, шикізат ісіне бастайды. Өсімдік шикізатынын жасушаларын бір-бірімен өзара косканда оладың өлшемі бірнеше микрометрді кұрайды. Жасуша араларында жасуша аралык бос кеністік, тегіс кұрылысты күрайды. Шикізатты толтыру үшін ауа кедергі жасайды, ауаны бөлу төменде- гідей орындалады: • шикізатты ваккумдау(эвакуациялау); • сұйыктыктың кысымын жоғарлату; • ауаны жаксы еритін газға алмастыру. Шикізатты суландыру бір уакытта шикізатка экстрагенттін енуі және онын енуін камтамасыз етеді. жүктеу/скачать 9,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|