Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
Негізгі өндірісөндірістің мақсаты
жүктеу/скачать 9,55 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Молекулалық диффузия
| Негізгі өндірісөндірістің мақсаты оңтайлы экстракция әдісін таңдау
және алынған затты тазалау, экстракциялаудын теориялык негізін оку аркылы ББЗ-дың жоғары санына ие болатын және аз балласты заттарға ие экстаркт алу негізгі максат. Дәрілік шикізатты экстрак- циялау күрделі масса алмасу үдерісіне негізделіп, мынадай: диффузия; осмос; диализ; еру; заттардың десорбциясы үдерістерімен тығыз бай- ланыста жүреді. Экстракциялау үдерісі масса алмасу үдерісіне немесе масса беру үдерісіне жатады. Масса беру үдерісі деп заттардын тепе-тендік күйде болуын айтады. Масса беру үдерісі катты-сұйык және сұйык фазалар жүйесінде диффузия үдерісі нәтижесінде жүреді. Диффузия — еріген зат және еріткіш концентрациялары арасында біркелкі таралу үдерісі. Катты-сұйык жүйелер үшін экстракциялау екі фазанын түзілуіне алып келеді: • еріткіштің шикізатта болуы; • еріткіш затының экстрагенте болуы және шикізаттың толығымен жібітілуі. Заттардың бір фазадан екінші фазаға ауысу үдерісі еріткіш пен еріген зат концентрациялары тепе-тендік күйге келгенше жүзеге аса- ды. Сондыктан да концентрациялардың айырмашылығы диффузия үдерісінің козғалтқыш күші болып табылады. Диффузияның екі түрі бар: 1) молекулалык диффузия; 2) конвективті диффузия. Молекулалық диффузия Молекулалык диффузия — заттардың өзара ену үдерісі кезінде бір-біріне шекаралас және жалғыз макроскопиялык молекулалардың кездейсок ретсіз қозғалысы салдарынан болатын үдеріс. Молекулалык диффузия интенсивтілігі молекулалардың кинетикалык энергиясына тәуелді. Мысалы: • газдардын молекулалары жоғары жылдамдыкпен козғалатын бол- са, газдар онай бір-бірінде ериді; • молекулалык диффузия сүйыктарда және катты ерітінділерінде заттар баяулайды. Молекулалык диффузияның математикалык өрнегі (Фик немесе А.Н. Щукарев-Фик) зандарымен төмендегідей үсынылуы мүмкін. |