Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова


х0 — шикізаттағы ББЗ мөлшері, кг; а



Pdf көрінісі
бет13/132
Дата12.12.2022
өлшемі9,55 Mb.
#56778
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   132
Байланысты:
ТЭП Устенова Г.О

х0 — шикізаттағы ББЗ мөлшері, кг;
а — калған қалдықтағы экстрагент мөлшері, л;
п — алынған экстрагенттің жалпы мөлшері, л.
Шығымды азайту үшін диффузиялык (шрот) калдыкты сығып не- 
месе фракциялык экстракциялауды колданады [10, 11].
1.2 . ЭКСТРАКЦИЯЛАУ ҮДЕРІСІНЕ ЭСЕР ЕТЕТІН
ФАКТОРЛАР
Шикізаттың усақталынуы. ББЗ бөліп алу барысында, масса ал- 
масу үдерісінің оңай жүруі үшін шикізат көзі ұсакталынуы тиіс, олай 
болатыны шикізат бөлшектері мен экстрагент арасындағы беттік 
кабаттарынын байланысуы әсерінен масса алмасудын беттік кабаты ар- 
тады. Шикізаттын үсакталынуы өсімдік шикізатынын морфологиялык 
және анатомиялык кұрылысына байланысты және олардағы ББЗ-дың 
сипаты мен локализациялык мөлшеріне байланысты эксперимент 
жүзінде тандалынады.
Сондай-ак, өсімдік шикізатынын өте катты ұсакталынуы мынадай 
себептер бойынша тиімді бола коймайды:
• өсімдік шикізатынын шырышты заттардан тұруы онын дренаж - 
дык касиетін төмендетеді;
• «бөлшектелінген» жасушалар санынын артуына байланысты олар- 
дын балластарға өтуі байкалады.


20
Iтарау
концентрация.wp мен гидродинамикалық жағдайлар арасындагы 
айырмашылық. Щукарев-Фнк формуласынын (алдынғы бөлімнен ка- 
раныз) негізінде кониентраииялардың айырмашылығы диффузион- 
дык үдерістін козғаушы күші болып саналады, сол себепті өсімдік 
шикізатынан ББЗ-ды бөліп алу фазалардын бөліну шекарасында жо- 
ғары концентрацияларға тәуелді болады.
Концентарциялар арасындағы жоғары айырмашылыкка төмендегі 
әдістер аркылы кол жеткізуге болады:
• шикізат пен экстрагентті араластыру аркылы экстракииялау;
• экстрагенттін периодтык өзгерісі аркылы.
Қатырмалы салмактың араласуы негізінен динамикалық мацерация 
әдісіндегі экстракциялауда колданылады (кұйынды экстракциялау, 
ультрадыбысты экстракция және т.б.). Бұл әдіс өте күрделі аппараттық 
жабдыктауды талап етеді.
Экстрагенттін периодтык алмасуы — бұл ремацерация немесе репер- 
коляции және көп сатылы экстракциялау секілді жеткілікті жағдайда 
жоғары концентрациялар айырмашылыктарын ұстап тұрудын колайлы 
әдісі болып табылады. Әрбір жаңа экстрагенттін үлесі жүмсалынған 
шикізатпен әрекеттесуіне байланысты, экстрагенттің периодтык алма­
суы ББЗ-ды бөліп алу үдерісінде біргіндеп азая түседі.
Экстрагенттің үздіксіз алмасуы перколяция, жылдам ағынды репер- 
коляция және баска да үздіксіз экстракциялар әдісінде колданылады.
Егер экстрагент козғалмайтын болса, бұл экстракция үдерісіндегі 
козғаушы күштің өте тез азаюынан және шикізат бөлшектерінің ай- 
наласында экстракты заттардың көп мөлшерде кабат түзуінен болып 
саналады. Экстракциялау үдерісінің козғалмайтын экстрагенттін 
кабатында күрделене түсуін, молекулалык диффузияның әсерінен 
заттардың экстрагент кабатына өте аз жылдамдыкпен өтуімен түсін- 
діруге болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   132




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет