Гидрология рубержка


 Өзен желісінің иректігі, ұзындығы жəне жиілігі



Pdf көрінісі
бет17/21
Дата05.11.2022
өлшемі180,29 Kb.
#47756
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21
27. Өзен желісінің иректігі, ұзындығы жəне жиілігі
• Өзендер планда əрқашан иректі көріністі болып келеді. Өзендердің
иректігі олар ағып өтетін жердің жағдайына - өзен арнасы мен аңғарын
құрайтын тау жыныстарына топыраққа жəне ағыстың динамикасына
байланысты болады.
• Өзеннің ұзындығы деп оның карта бойынша өлшенген бастауы мен
сағасының ара қашықтығын айтамыз. Өзеннің ұзындығын ірі масштабты
карта бойынша немесе аэрофото түсірімдер арқылы өлшеу керек жəне
өлшемді орын болғандықтан, сағасынан бастауына қарай жүргізу керек.
• Кез келген жердің өзендерге қанығу дəрежесі өзен желісінің жиілік
коэффициентімен (D) сипатталады.
28.Өзен алабының морфологиялық сиппаттамалары
Өзен алаптары əдетте бір бірінен мөлшерімен жəне сұлбасымен
ерекшеленеді.Өзен алабының морфометриялық сипаттамалары


топографиялық карталардан анықталады.Өзен алабының негізгі
сипатына оның жер беті су жинау кеңістігінің ауданы жатады.Алабының
ауданының мқлшеріне байланысты өзендер шартты түрде Ірі
,орташа,жəне кіші болып бөлінеді.
Ірі өзендердің қатарына ауданы 50000км2 ден үлкен жазықтық өзендер
жатады.
Орташа өзендердің қатарына ауданы 2000нан 50000км2 дейінгі өзендер
жатады.
Кіші өзендерге ауданы 2000км2тан төмен өзендер жатады.
29.Судың физикалық ауытқулары жəне олардың гидрологиялық
маңызы
Су аномалиялары оны ең маңызды жəне ерекше сұйық зат ретінде
ажырататын жəне орналастыратын қасиеттер. Физикалық жəне химиялық
жағынан су басқа сұйықтықтармен салыстырғанда үлкен
айырмашылықты көрсетеді, тіпті күткендерден жəне теориялық
есептеулерден де асып түседі. Мүмкін бұл қарапайым, сонымен бірге
өмірдің өзі сияқты күрделі шығар.
Егер көміртек тіршіліктің негізі болса, су оның сұйықтығына сəйкес келеді.
Егер ол ерекше жəне салыстыруға келмейтін, оның ауытқуларының өнімі
болмаса, биологиялық матрицаларды құрайтын көміртегі байланыстары
пайдасыз болар еді; өмір туралы түсінік құлдырап, мұхиттар толығымен
қатып, бұлт аспанда тоқтамас еді.
Су буы басқа газдарға қарағанда едəуір жеңіл жəне оның атмосферамен
өзара əрекеттесуі бұлттардың пайда болуына əкеледі; сұйықтық газға
қарағанда едəуір тығыз, ал олардың тығыздығындағы бұл айырмашылық
басқа қосылыстармен салыстырғанда ерекше болып көрінеді; ал қатты
зат, аномальды, сұйықтыққа қарағанда əлдеқайда төмен тығыздыққа ие.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет