Гидрология рубержка
Судың сапасы туралы түсінік
жүктеу/скачать 180,29 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 11. Судың физикалық “ауытқулары” жəне олардың гидрологиялық маңызы
| 10. Судың сапасы туралы түсінік
Судың сапасы — судың халық шаруашылығында пайдаланылу мақсаттарын (ауыз су ретінде ішуге, тамақ, қағаз, тоқыма, былғары өнеркəсіптерінің техникалықкалық су ретінде, ауыл шаруашылығы дақылдарын суаруға жəне т.б.) ескере отырып, оның физикалық, химиялық жəне бактериологиялық көрсеткіштеріне қойылатын талаптар жиынтығы.[1] Судың сапасы - судың сапа көрсеткіштерінің адамдардың қажеттеріне немесе технологиялық талаптарга сай келу дəрежесі. Олар ауыз сумен жабдықтау, тынығу, балық шаруашылығының мүқтаждары, ирригация, əр түрлі өнімдер өндіру секілді максаттарда пайдаланылатын су үшін белгіленетін нормативтік талаптар түрінде білдіріледі. Тікелей адам тұтынатын судың сапасы жəне табиғи суқоймалардағы судың сапасы болып сараланады. Соңғылары сапробтылык (қоректік затгектердің, организмдер топтамаларының болуы, судың мөлдірлігі) дəрежесі бойынша бағаланады. Мысалы, суқоймалар, əдетте, таза не аз ласталған деп есептеледі, қоректік заттектер аз, мөлдір болады, ал эвтотрофтық суқоймалар барынша ластанған, қоректік заттектері мол жəне лай болады. 11. Судың физикалық “ауытқулары” жəне олардың гидрологиялық маңызы Адамның денесі, жүйке жүйесі су ішінде қандай күйге түсетінін түсіну үшін суың физикалық “ауытқулары” білу қажет. Судың физикалық қасиеттерінің адам денесіне жəне əр түрлі ағзаларына тигітені жағымсыз əсерлерін есте сақтаған жөн. Судың физикалық ауытқуларының өзіне тəн ерекшелігі бар. Оны салыстырып қарасақ, ауа кеңістігінен өте көп айырмашылығы байқалады. Судың жабысқақтығы. Су өте майда бөлшектерден тұрады, бір-бірімен жанаса, бірде жақындасып, бірде аыраса, ығыстырыла отырып, қою ағынды затқа (масса) айналады. Су бөлшектері қимылдай бастағанда шапшаң қозғалуға ішкі кедергі арқылы əсер етеді. Кедергінің пайда болуы судың ұсақ бөлшектерінің жабысқақтығына байланысты. Адам жүзе бастағанда, оның денесі судың бөлшектері, тамшылары жабысып, бірге ілеседі. Бөлшектер бір-біріне жабысып, адамның тез қимылдауына кедергі жасайды. Су объектілерінің күйінің өзгеруін бағалау үшін олардың қазіргі гидрологиялық маңызын зерттеу қажет [3]. Алдан тауының өзендері таулы, терең жəне тар, көбіне жайылмалы аңғарлары бар. Өзендердің беткейлері тар, арналары тасты. Көктемгі су тасқыны конфигурациясы бойынша жазғы жаңбыр тасқынынан ерекшеленбейді. Көктемгі су тасқынының тік көтерілуі мен құлауының шыңы бассейннің биік таулы бөліктеріндегі қардың еруінен жəне жауын-шашынның қарқынды түсуінен туындаған бірқатар су тасқыны шыңдарымен ауыстырылады. жүктеу/скачать 180,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|