Гуманитарлық факультет



Pdf көрінісі
бет1/5
Дата22.12.2016
өлшемі478,42 Kb.
#215
  1   2   3   4   5

Қазақ инновациялық гуманитарлық - заң университеті 

Гуманитарлық факультет 

Әлеуметтік гуманитарлық ғылымдар  кафедрасы 

 

 



 

 

 



 

 

«Бекітемін» 



Кафедра меңгерушісі    

Түйебаев М.М. ________   

 «____»___________2015  ж 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 

 

 

Силлабус 

Пән атауы:   Ортағасырлардағы Қазақстан  тарихы 

Курс:           2 

Мамандық: 5В011400, «Тарих» 

Құрастырушы:       т.ғ.к   Болатова Қ.Б 

Кредит саны: 3 

Эмтихан+, семестр  5 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Семей қаласы  



2015 ж 

 

Пән бойынша силлабус оқу жұмыс бағдарлама негізінде құрастырылды. 



Т.ғ.к Болатова Қаламқас Болатқызы 

(Құрастырушылардың аты-жөні, ғылыми атағы, дәрежесі) 

Тарихы кафедрасының мәжілісінде талқыланып бекітілді 

Хаттама № __«____» _____________ 20  ж                              

Кафедра меңгерушісі                       М.М.Түйебаев  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



1.



 

Оқытушы туралы мәлімет 

Аға оқытушы: т.ғ.к Болатова Қ.Б 

Шмидта  көшесі, №3 ғимарат, № 30 кабинет  

 

2.Пән пререквизиті 

Археология, Ежелгі Қазақстан тарихы 



3.Пән постреквизиті: 

Қазақстанның жаңа заман тарихы, Қазіргі кездегі Қазақстан тарихы. 



 

4.  Пәннің қысқаша сипаттамасы: 

Курс  мазмұны:  Тарих  мамандығын  алатын  студенттер  Қазақстан  тарихының  барлық  кезеңдерін 

оқитыны  белгілі.  V-Х-ғасырлардығы  Қазақстан  территориясын  жайлаған  тайпалар  мен 

қағанаттардың  тарихы  мен  сол  кезеңнің  айтулы  оқиғаларын  оқып  білуге  аталған  курс  мүмкіндік 

береді.Курс  барысында  төмендегі  оқиғалардың  тарихи  заңдылықтарын,  ортағасырлардағы 

Қазақстан  тарихының  ерекшеліктерін,содай-ақ  басқа  кезңдерден  өзгешелігі  мен  ұқсастықтарын 

салыстырмалы танып білуге жол ашады. 

 «Ортағасырлардағы Қазақстан тарихы» курсы – Қазақстан және Орта Азия жеріндегі 

алғашқы көшпелі мемлекеттердің пайда болуын, қалыптасуын, ежелгі мәдениеттердің пайда 

болуын, дамуын, дүниежүзілік тарихтағы орнын және тарихи оқиғаларды объективті түрде нақты 

деректер негізінде қарастырады. 

         Бұл  курс    Ортағасырлардағы  Қазақстан  тарихы,  көшпелі  мемлекеттердің  пайда  болуы  мен 

дамуын зерттеп, олардың тарихтағы орнын анықтауда тарих ғылымына өзіндік үлес қосады. 



Курстың  мақсаты  тиянақты  түрде  және  санқырлы  негізде  қазақ  халқының  шығу  тегі 

мәселесін  ашу,  қазақ  мемлекеттілігінің  шығуының  және  оның  дамуының,  этникалық 

территориясының  қалыптасуының  және  ұлттық  мәдениетінің  қайталанбас  ерекшелігін  ашып 

көрсету. 

 

Осыған байланысты ынандай міндеттер қойылады: 



-

 

Студенттерді ауқымды фактологиялық материалдармен қазіргі Қазақстан медивистикасымен 



қабылданған хронологиялық тиянақтылық, кезеңдеу негіздеріне таныстыру; 

-

 



Кейінгі  орта  ғасырлар  кезеңіндегі  (ХІІІ  ғ.  Басы-ХҮІІІ  ғ.  алғашқы  ширегі)  Қазақстандағы 

этносаяси дамудың бұрынғы түркілік кезеңмен (ҮІ-ХІІ ғғ.) бөлінбес байланыстығын көрсету

-

 

Қазақ халқының қалыптасуының жалпы заңдылықтарын және өзіндік ерекшеліктерін ашу; 



-

 

Қазақстан  медивистикасындағы  моңғол  басқыншылығының  салдарлары  мәселелері 



бойынша, Ақ Орда және Көк Орда туралы тарихи копцепциялар, қазақ халқының этногенезі 

мәселесі  бойынша,  көшпелі  халықтар  мемлекеттілігінің  сипаты  туралы  және  т.б  жөніндегі 

негізгі айтыстардан хабардар ету; 

-

 



Қазақтардың  ұлттық  мәдениетінің  қалыптасуының  өзіндік  ерекшеліктерін  көрсету  және 

студенттерді  қазақтардың  бай  материалдық,  рухани  мәдениетімен,  сондай-ақ  ауыз 

әдебиетімен таныстыру; 

Курсты  оқып-үйрену  студенттерге  қажетті  білімді,  дағдыны  және  білгірлікті  беруі  тиіс. 

Студенттер мынаны білулері керек:  

-

 



Тарихи деректерді талдаулары тиіс; 

-

 



Тарихи  карталар  бойынша  жақсы  бағдарлай  алулары  және  оны  ауызша  жауап  беруде 

пайдалана берулері керек. 

Студенттер: 

-

 



Деректанулық және тарихнамалық талдау дағдыларын игерулері керек; 

-

 



Ғылыми-анықтаушы аппараттары жасау дағдыларын білулері тиіс; 

-

 



Әртүрлі  жазбаша  жұмыстарды:  рефераттарды,  баяндамаларды,  аннотацияларды  және 

тұжырымдарды жазу дағдыларын игерулері керек. 

-

 

Семинар сабақтары барысында  студент ауызша айта білуге дағдылануы тиіс. 



-

 

Нақты тақырып бойынша библиографиялық тізімдер жасау дағдыларын меңгерулері керек.  



 

-



 

тарихи  фактлермен  тарихи  құбылыстардың  өзара  байланысын  ашып,  тарихи  оқиғаларды 

салыстыру арқылы тарихи түсініктердің мәнін ашу және оған талдау жасау; 

-

 



әртүрлі деректерден нақты ақпаратттарды ала білу; 

-

 



анықтамалық  және  ғылыми  әдебиеттермен,  тарихи  құжаттармен  және  монографиялармен 

жұмыс істеу; 

-

 

алған теориялық білімдерін іс жүзінде жүзеге асыра алу; 



 

 

4.1 Сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу 

 

№ 

Тақырыптардың атаулары 



Сағат саны 

 Дәріс 


сағат 

саны 


Тәжір

ибе 


сағат 

саны 


ОЖ

СӨ

Ж 



СӨЖ 

1.

 



 

Қазақстан территориясындағы ерте ортағасырлық 

мемлекеттер. 



 

2.



 

 

Моңғол жаулаушылығы қарсаңындағы Қазақстан. 



 



3.

 



 

Моңғолдардың Қазақстан мен Орта Азияны жаулауы 





4.

 



 

Қазақстан Алтын Орда құрамында 





 

5.

 



 

ХІІІ-ХҮ ғғ. Қазақстанның рухани мәдениеті. 

Діни сенімдер. ХІҮ-ХҮ ғғ. Ислам діні. 



6.



 

 

 



Қазақстан моңғолдық дәуірден кейінгі кездегі саяси  

құрылымдар дәуірінде (ХІҮ-ХҮғғ.) 

Ақ Орда-жергілікті этникалық негізде құрылған 

алғашқы мемлекеттік құрылым. 



 

 





7.

 

 



Батыс Қазақстан Ноғай Ордасының құрамында 

 



 

8.



 

 

Әбілқайыр хандығы.  



 



 

9.



 

 

Оңтүстік-Шығыс Қазақстан Моғолстан құрамында  



 



 

10.


 

 

Қазақ  хандығының  деректері  мен  тарихнамасының 



мәселелері. 

 



11.



 

 

Қазақ хандығының құрылуы мен нығайуы. (ХҮ ғ ІІ 



жартысы) 

 



12.



 

 

Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы. 





 

13.


 

 

Қазақ хандығының күшеюі (ХҮІ ғ. бірінші ширегі) 





14.


 

 

Қазақ хандығының уақытша әлсіреу кезеңі 



 



15.


 

 

ХҮІ ғ. ІІ жартысындағы Қазақ хандығы. 



 



16.


 

 

ХҮІІ-ХҮІІІ ғғ. басындағы Қазақ хандығы 





17.


 

 

ХҮІІ-ХҮІІІ ғ ғ бірінші ширегіндегі қазақ-жоңғар 



қатынасы 



18.



 

 

ХҮІ-ХҮІІІ ғғ қазақ-орыс қатынастары. 



 



19.


 

 

Қазақ қоғамындағы әлеуметтік-экономикалық 



қатынастары мен шаруашылығы.  

 



20.



 

 

Қазақ халқының мәдениеті. Қазақтардың заттай 



мәдениеті. 

 



7,5 


21.

 

 



Қазақ халқының рухани мәдениеті. 

 



1,5 

 

22.



 

 

Қоғамның саяси құрылымы. 



 



 

 



 



Барлығы:  30 

15 

22,5 

67,5 

 

 



Дәріс  тақырыптары: 

1.  Ерте ортағасырлық мемлекеттер.  2сағат. 

1.

 



Түрік және Батыс түрік қағанаты. 

2.

 



Қазақстан  территориясындағы Оғыз мемлекеті. 

3.

 



Ортағасырлық қазақстан тарихындағы қыпшақтар. 

4.

 



ҮІ-ХІІ ғғ.Ортағасырлық мемлекеттер мәдениеті. 

2.Тақырып. Моңғол жаулаулығы қарсаңындағы Қазақстан. 2 сағат 

1.

 



ХІІ ғ. соңы – ХІІІ ғ. басындағы наймандар, кереиттер мен меркіттер 

2.

 



Жетісудағы наймандар және Қарақытай мемлекетінің соңы 

3.

 



«Отырар апаты» және Хорезм мемлекетіне қарсы жорықтар 

4.

 



Сырдария қалаларын алу. Отырар қорғанысы, Қыпшақ даласын бағындыру, Шыңғыс хан 

жорықтарының тарихта бағалануы 



3. Тақырып. Моңғолдардың Қазақстан мен Орта Азияны жаулауы. 2 сағат. 

1.

 



Қазақстан моңғол ұлыстарының құрамында 

2.

 



Моңғолдардың Қазақстан мен Орта Азияға жорықтарының себептері, барысы, 

қорытындысы. 

3.

 

Моңғол ұлыстарының құрылуы. Ұлыстардың территориясы. 



4.

 

Қазақ жерлері моңғол ұлыстарының құрамында.  



4. Тақырып.  Қазақстан Алтын Орда құрамында. 2 сағат. 

1.

 



Алтын Орданың құрылуы. 

2.

 



Алтын Орданың деректері мен тарихнамасы. 

3.

 



Алтын Орданың территориясы, халқы, шекарасы. 

5. Тақырып. ХІІІ-ХҮ ғғ. Қазақстанның рухани мәдениеті. 2 сағат. 

1.

 



Дешті  қыпшақ тұрғындарының рухани мәдениеті 

2.

 



«Ер Сайын» эпосы. Тарихи – батырлық сипаттағы Ноғайлық жырлар. 

3.

 



Дешті қыпшақтың рухани өміріндегі ауыз әдебиеті: Кетбұға ақын (ХІІІ ғ), Қотан ақын 

жоктауы (ХІҮ ғ), Сыпыра жыраудың толғаулары (ХІҮ-ХҮ ғғ), Асан қайғы, Қазтуған 

Сүйіншіұлының жыр толғаулары. 

4.

 



Діни сенімдер. ХІҮ-ХҮ ғғ. Ислам діні.  

6.Тақырып. Ақ Орда-жергілікті этникалық негізде құрылған алғашқы мемлекеттік 

құрылым. 1 сағат. 

1.

 



Ақ  Орда мен Көк орда туралы тарихи концепциялар 

2.

 



Ақ орда тарихының деректері және тарихнамасы.  

3.

 



ХІҮ-ХҮ ғ. І ширегіндегі Ақ Орданың саяси тарихы 

7.Тақырып. Батыс Қазақстан Ноғай Ордасының құрамында. 1 сағат. 

1.

 



«Ноғай» терминінің этимологиясы . 

2.

 



Ноғай ордасының құрылуы. 

3.

 



Ноғай ордасының территориясы және этникалық құрлымы. 

4.

 



Қазақстан тарихындағы Ноғай Ордасының алатын орны. 

8. Тақырып. Әбілқайыр хандығы. 1 сағат. 

1.

 



Әбілқайыр хандығының деректері мен тарихнамасы. 

2.

 



ХҮ ғ. 20 жылдарындағы Шығыс Дешті қыпшақтағы саяси бытыраңқылық. 

3.

 



Әбілқайыр ханның билікке келуі. 

4.

 



«Көшпелі өзбектер» мемлекетінің этникалық құрамы. 

9. Тақырып. Оңтүстік-Шығыс Қазақстан Моғолстан құрамында . 1 сағат. 

1.

 



Моғолстан мемлекетінің құрылуы 

2.

 



Территорясы, халқы. 

3.

 



Моғолстанның ішкі және сыртқы саясаты. 

10. Тақырып.Қазақ хандығының деректері мен тарихнамасының мәселелері. 1 сағат. 

 

1.



 

Қазақ хандығының  жазба деректері. 

2.

 

Ауыз әдебиеті деректері және олардың деректері. 



3.

 

ХІХ ғ. ортасынан қазіргі күнге дейінгі тарихи әдебиеттерде Қазақ хандығының құрылуы 



жөніндегі негізгі тұжырымдар  

11. Тақырып.Қазақ хандығының құрылуы мен нығайуы. (ХҮ ғ ІІ жартысы). 2 сағат. 

1.

 



Қазақ хандығының құрылуының этникалық, саяси, мәдени-тарихи алғышарттары. 

2.

 



 Қазақ хандығының құрылуы. 

3.

 



Тарихи әдебиеттерде Қазақ хандығының шығу тегі мәселесі. 

12. Тақырып.Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы. 1 сағат. 

1.

 



Қазақ этносының қалыптасу процесі жөніндегі негізгі тұжырымдар. 

2.

 



 «Қазақ» сөзінің мәні. «Қазақ» халқықтың өзіндік атауы. 

3.

 



«Қазақ» этнонимінің этимологиясы. 

13. Тақырып.Қазақ хандығының күшеюі (ХҮІ ғ. бірінші ширегі). 2 сағат. 

1.

 



ХҮІ ғ. басындағы Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайы. 

2.

 



Қасым ханның Қазақ хандығына билікке келуі (1510, 1511-1523, 1524) 

3.

 



Қасым хан тұсындағы қазақ хандығы жерлерінің кеңеюі. 

14. Тақырып.Қазақ хандығының уақытша әлсіреу кезеңі. 1 сағат. 

1.

 



Қазақ хандығының әлсіреуі 

2.

 



Мамаш және Тахир хандар тұсындағы қазақ хандығының бытыраңқылығы 

3.

 



ХҮІ ғ. 20-40 жж. Қазақ хандығындағы ішкі қиындықтар 

15. Тақырып.ХҮІ ғ. ІІ жартысындағы Қазақ хандығы. 1 сағат. 

1.

 



Хақназар ханның  қазақ жерлерін біріктіру саясаты. 

2.

 



Қазақ-орыс қатынастарының басталуы. 

3.

 



Шығай хан тұсындағы Қазақ хандығының сыртқы саяси жағдайы. 

4.

 



ХҮІ ғ. аяғындағы Тәуекел ханның Орта Азияға жорығы және оның маңызы. 

16. Тақырып.ХҮІІ-ХҮІІІ ғғ. басындағы Қазақ хандығы. 2 сағат. 

1.

 



Қазақ хандығында Есім ханның билікке келуі. 

2.

 



Жәңгір ханның жоңғарлармен күресі. 

3.

 



Тәуке ханның мемлекетті басқаруда жүргізген реформалары. 

4.

 



«Жеті жарғы»-тарихи талдау. 

5.

 



Тәуке ханнан кейін саяси бытыраңқылықтың күшеюі. Үш жүзге бөлінуі. 

17. Тақырып.ХҮІІ-ХҮІІІ ғ ғ бірінші ширегіндегі қазақ-жоңғар қатынасы. 2 сағат. 

1.

 



Жоңғар мемлекетінің құрылуы  

2.

 



ХҮІІІ ғ басындағы қазақ-жоңғар қақтығыстарының нәтижелері. 

3.

 



Қазақ хандығы тарихындағы «Ақтабан шұбырынды және Алқакөл сұлама» жылдары. 

4.

 



«Қалмақ қырылған» шайқасының тарихи маңызы. 

5.

 



Аңырақай шайқасы және оның тарихи маңызы 

18. Тақырып.ХҮІ-ХҮІІІ ғғ қазақ-орыс қатынастары. 1 сағат. 

1.

 



ХҮІ ғ. аяғындағы орыс қазақ елшілік  байланыстарының орнауы. 

2.

 



ХҮІІ ғғ. Орыс-қазақ қатынастардағы шекаралық мәселелер 

3.

 



Қазақстанның Ресейге қосыла бастауы. Абылайхан саясаты. 

19. Тақырып. Қазақ қоғамындағы әлеуметтік-экономикалық қатынастары мен 

шаруашылығы. 1 сағат. 

1.

 



Қазақ қоғамының территориялық – қауымдық құрылым. Жүздер. 

2.

 



Ру-тайпалық құрылым-қазақ қоғамының жетекші әлеуметтік құрылымы. 

3.

 



Көшпелі мал шаруашылығы. 

4.

 



Қазақстанның оңтүстігі мен оңтүстік-шығысындағы егін шаруашылығының дамуы. 

20. Тақырып.Қазақ халқының мәдениеті.2 сағат.  

1.

 



Елді мекендер мен қыстаулар, тұрақтар. 

2.

 



Қазақ үй жихаздары 

3.

 



Қол өнер. Қолданбалы өнер. 

4.

 



Қазақ халқының рухани мәдениеті. 

 

 



 

Семинар тақырыптары: 

1.Қазақстандағы V-ХІІ ғғ.мемлекеттер. 2 сағат 

     1.Түрік қағанаты. Батыс түрік қағанаты 

     2.Түргештер. 

     3. Қарлұқ мемлекеті пайда болуы, саяси бірлестігі. 

     4. Оғыздар мемлекеті.  

     5.Қимақ мемлекетінің пайда болуы және дамуы. 

     8.Қараханидтер мемлекетінің пайда болуы, даму тарихы. 

     9.ҮІ-ХІІ ғғ.Ортағасырлық мемлекеттер мәдениеті. 



2.Моңғол жаулаушылығы қарсаңындағы Қазақстан. 1 сағат. 

1.

 



ХІІ ғ. соңы – ХІІІ ғ. басындағы наймандар, кереиттер мен меркіттер 

2.

 



Жетісудағы наймандар және Қарақытай мемлекетінің соңы 

3.

 



«Отырар апаты» және Хорезм мемлекетіне қарсы жорықтар 

4.

 



Сырдария қалаларын алу. Отырар қорғанысы, Қыпшақ даласын бағындыру, Шыңғыс хан 

жорықтарының тарихта бағалануы 



3.Қазақстан Алтын Орда мемлекеттерінің  құрамында. 1 сағат. 

1.

 



Алтын Орданың құрылуы. 

2.

 



Алтын Орданың деректері мен тарихнамасы. 

3.

 



Алтын Орда мемлекеттерінің территориясы, халқы, шекарасы. 

4.

 



Әкімшілік –саяси құрылымы. 

5.

 



Алтын  Орда мемлекеті тарихның негізгі кезеңдері. 

4.ХІІІ-ХҮ ғғ. Қазақстанның рухани мәдениеті. Діни сенімдер. ХІҮ-ХҮ ғғ. Ислам діні. 1 сағат. 

1.

 



Дешті Қыпшақ территориясындағы түркі, моңғол және ислам мәдениеті. 

2.

 



«Ер Сайын» эпосы. Тарихи – батырлық сипаттағы Ноғайлық жырлар. 

3.

 



Дешті қыпшақтың рухани өміріндегі ауыз әдебиеті: Кетбұға ақын (ХІІІ ғ), Қотан ақын 

жоктауы (ХІҮ ғ), Сыпыра жыраудың толғаулары (ХІҮ-ХҮ ғғ), Асан қайғы, Қазтуған 

Сүйіншіұлының жыр толғаулары. 

4.

 



Діни сенімдер. ХІҮ-ХҮ ғғ. Ислам діні 

5.

 



Берке хан тұсындағы (1255-1266 ) Дешті қыпшақ көшпелілердің ислам дінін қабылаудағы 

дискретті сипаты. 

6.

 

Өзбек хан тұсындағы (1312-1340)  ислам дінін қабылауға жаңа сипаты. 



7.

 

ХІІІ-ХҮ ғғ Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың қалалық мәдениетіндегі архитектура мен 



өнер. 

5.Қазақстан моңғолдық дәуірден кейінгі кездегі саяси  құрылымдар дәуірінде (ХІҮ-ХҮғғ.) 

1.

 



Ақ Орда-жергілікті этникалық негізде құрылған алғашқы мемлекеттік құрылым. 

2.

 



«Ақ Орда» және «Көк Орда» терминдері туралы 

3.

 



Батыс Қазақстан Ноғай Ордасының құрамында 

4.

 

Оңтүстік-Шығыс Қазақстан Моғолстан құрамында 



6 .1428 ж-1468  ж  Шығыс Дешті қыпшақтағы мемлекет-Әбілқайыр хандығы. 1 сағат. 

1.

 



Әбілқайыр хандығының деректері мен тарихнамасы. 

2.

 



Әбілқайыр ханның билікке келуі. 

3.

 



«Көшпелі өзбектер» мемлекетінің этникалық құрамы. 

4.

 



1428-1468 жж Әбәлқайр ханның ішкі және сыртқы саясаты. 

5.

 



Әбілқайр ханның Моғолстанға жорығы. 

6.

 



«Көшпелі өзбектер» мемлекетінің күйреуі. 

7.Қазақ хандығының құрылуы мен нығайуы. (ХҮ ғ ІІ жартысы). 1 сағат. 

1.

 



Қазақ хандығының құрылуының этникалық, саяси, мәдени-тарихи алғышарттары. 

2.

 



Керей мен Жәнібектің Өзбек ұлысынан бөлінуі және Қазақ хандығының құрылуының 

басталуы. 

3.

 

Тарихи әдебиеттерде Қазақ хандығының шығу тегі мәселесі. 



 

4.



 

Жетісу Қазақ хандары билігінің орнығуы  



8.Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы. 1 сағат. 

1.

 



Тарихи әдебиеттерде қазақ халқының қалыптасуының мәселесі. 

2.

 



Қазақ этносының қалыптасу процесі жөніндегі негізгі тұжырымдар. 

3.

 



Қазақстан территориясындағы этникалық процестер кезеңдері және оларға сипаттама 

4.

 



«Қазақ» сөзінің мәні. «Қазақ» халқықтың өзіндік атауы. 

5.

 



«Қазақ» этнонимінің этимологиясы. 

9. ХҮІ ғ Қазақ хандығы. 1 сағат. 

1.

 



ХҮІ ғ. басындағы Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайы. 

2.

 



Қасым ханның Қазақ хандығына билікке келуі (1510, 1511-1523, 1524) 

3.

 



Қасым хан тұсындағы қазақ хандығы жерлерінің кеңеюі. 

4.

 



Хақназар ханның қа қазақ жерлерін біріктіру саясаты. 

5.

 



Шығай хан тұсындағы Қазақ хандығының сыртқы саяси жағдайы. 

6.

 



ХҮІ ғ. аяғындағы Тәуекел ханның Орта Азияға жорығы және оның маңызы. 



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет