Хабаршы «Филология ғылымдары» сериясы

 
64 
autonomy,development  of  productive  thinking  and  the  formation  of  the  competencies 
such  as  interpersonal,  social,  informational,  and  others.  With  the  change  of  the  social 
requirements  for  a  person  it  is  also  changed  the  content,  forms  and  methods  of  the 
educational process, which prepares future graduates of schools for adult life and work. 
Compared  analysis  of  the  history  of  the  development  of  pbl  shows  that 
understanding  its  content  by  native  and  American  scientists  were  different.  The 
fundamental difference was that native scientists core value of project based learning was 
in  the  development  of  socially  relevantabilities  (teamwork,  social  and  political  activity, 
diligence and persistence in achievinggoals, etc.), and American scientists focused on the 
development  of  individual  adaptive  response  of  student  at  the  situation  or  environment. 
According  to  the  American  scientists  the  value  of  project-based  learning,  was  the 
possibility  of  individualization  of  learning  with  the  help  of  subjective  experience  and 
educational interests of students. 
However,  these  approaches  contain  positive  elements,  as  in  the  life  of  every 
person  it  is  necessary  to  develop  both  individual  characteristics  and  social  interaction 
skills. Implementation of the objectives we conducted a number of studies, including: 
1.Interviews and discuss with teachers practices on the use of project methods in 
the educational process;  
2.Reading articles about experience with the project method;  
3.Analyzing the products of activity;  
4.Observe the work of the project, etc.  
Aim  of  the  research:  Reveal  the  specifics  of  the  project-based  learning(pbl)  by 
using  high-technology (hi-tech) in foreign  language  lessons and to clarify the  conditions 
for its effectiveness in teaching English language. 
The object of the research is the processof learning a foreign language students of 
middle level. 
The  subject  of  the  study–  is  the  use  of  project  based  learning  in  language 
teaching. 
The hypothesis of the study: the use of the high technology projects at the English 
lessons  will  be  the  most  effective  way  of  developing  cognitive  skills  in  the  following 
conditions: 
• the appropriate choice of project themes and forms of organization; 
•  systematic  usage  of  high  technology  project  activities  for  language  skills 
development; 
In this work it is given the possible and effective ways of using high technology 
in project-based learning. 
Strategies of implementing high technology projects in language learning. 
As  it  can  be  divided  into  groups  it  can  be  divided  according  to  their  level. 
According to the experience of teachers, the stereotype is that the "weak" students reach 
for the"strong"is not always a useful. Quite of ten teachers witness that excessive activity 
of  some  students  suppress  others  that  are  not  confident  or  less  successful.  In  this  case, 
some  of  the  teachers  practiced  of  separating  students  into  groups,  dividing  students  that 
are less capableor successful, with those that have higher data in their subject from their 
classmates.  In  the  situation  there  is  no  defined  leader  in  the  group,  so  it  creates  the 
conditions for the development of activity and independence. 
I also noted the need to pay more attention to the final, presentation phase of the 
project.  Meaningful  defense  of  projects  and  reflection  allow  students  approach  to  work 

 
65 
more  consciously,  and  thoroughly  understand  their  implicationsof  their  activities,  and 
raise  awareness  of  the  importance  of  self-assessment  results  and  the  presence  of 
significant achievements.  
A  detailed  study  of  the  data  obtained  in  the  study,  thus  makes  it  possible  to 
conclude  that  the  goal  set  in  the  main  hypothesis  was  confirmed.  As,  in  the  course  of 
work  there  was  found  that  the  characteristics  of  specific  student  group,  creating  a 
situation of choice of themes and forms of work on the project,the organic combination of 
different  methods  of  forming  project  teams,  and  the  use  of  reference  materials  (to  build 
the skill of project work) eventually leads to more effective use of the method of foreign 
language lessons.  
d)  acquainted  with  the  knowledge  of  cultural  studies,  which  include  speech  etiquette, 
especially verbal behavior of the various peoples in communication,especially culture and 
traditions of the country the spoken language;  
e) form stable motivation of foreign language learners in the classroom activities based on 
the systematic use of "live"material, not only to discuss the issues of the textbook, but the 
pressing problems of interesting to everyone;  
 Using  active  board  in  project  method  can  be  used  in  a  various  way.  Interactive 
whiteboard– is a modern device, combining a video projector,a large screen,touch screen 
and  marker  boards.  It  is  very  flexible  and  convenient  tool  to  display  different  types  of 
information and active work. 
 
As we have several teachers at school we can join two different classes and make 
different kind of team with these classes. But each class will sit in their own classrooms 
while  making  presentation  and  use  active  board.  They  will  use  the  software  of  active 
board that is able to share. Notably while students demonstrate their work in active board 
in  one  classroom,  the  rest  of  the  team  can  see  and  listen  to  them  and  can  fill  the 
presentation although they are in another classroom. 
 
Beam Projection includes free software with the function of the joint work on the 
Internet, so no need to spend the extramoney and buy additional equipment, all you need 
is an Internet connection and eBeam Scrapbook. eBeam Scrapbook is a wonderful tool to 
gather  ideas,  build  lessons,  record  the  results  of  the  "brainstorming",  share  documents, 
etc.  Everything  you  write  in  it  can  be  distributed  on  the  Internet  in  real  time,  including 
notes, pictures, slides, Power Point, and digital photos.  
 
So  with  the  help  of  the  distribution  on  the  Internet,  in  order  to  involve  and  to 
explain  in  different  way  than  students  used  to,  teacher  can  explain  the  project  activities 
with  the  help  of  this  device  while  students  sit  at  home  and  observe  the  teacher’s 
explanation on their own computer.  
 With the help of active board it is possible to use remote desktop tool ‘Mikago’ in project 
based  learning.  To  show  your  screen  to  the  Internet,  the  user  must  install  and  run  the 
program.  Participants  may  install  the  program  or  run  the  executable  file  on  the  product 
website. At the beginning of the session, the participant receives a unique session ID and 
they can join the session. After the starting the session organizer (teacher) of the meeting 
may  at  any  time  transfer  control  from  their  computer  to  any  of  the  participants  in  the 
session.  Participants  are  able  to  see  the  condition  of  organizer’s  desktop.  It  is  also 
possible to record the session. As recording can be useful at the end of the work.  
Students  have  great  desire  to  the  most  recent  gadgets  such  as  iPad  and  iPhone. 
They can be used in a following way. 
 

 
66 
Planning. 
Mind mapping apps may be useful on planning and for the guide lining the research. 
It is also useful in outlining scripts. Here, map and outline views can be toggled.  
Research. 
Students  can  use  Safari  in  order  to  find  information.  Also,  ‘Atomic  Web  Browser’ 
can add a lot of required while researching, it is able to seek for the text on the text on the 
page which is opened. And we have to mention about the feature that is tabbed browsing. 
Students  are  able  to  open  some  links  from  one  page.  Other  links  are  loaded  in  the 
background, prepared to be read.  
Students will copy the information into the apple. And there is no need to switch the 
apps  and  write  their  information  on  paper.  In  iPads  you  can  use  side  by  side.  It  can  be 
multiple  screen,  four  different  kind  of  windows  at  once.  This  is  a  great  opportunity  for 
comparing notes from multiple sources.  
Presentation. 
In presentation part with the help of these devices students can take photos and add 
speech bubbles and captions.  
With help of ‘Flipbook’ students can draw on images. 
By using “Storykit” students can join images, text, drawing, voice into an electronic 
storybook. 
One  of  the  benefits  of  using  technology  -  is  that  they  attract  students  and  they  are 
one  of  their  main  interests.Therefore,  the  use  of  high-tech  in  the  educational  process 
promotes positive motivation, and strengthen the authority of the teacher,"coming up with 
the times." 
Conclusion. 
Project method may be one of educational forms, organizing the educational work of 
the  educational institution, as the appointed and  out of school. Didactic purposes school 
wide projects, as well as any others, are the following: 
1)  the  formation  of  stable  interest  to  the  educational  process  because  of  the 
importance of research; 
2) implementation of individualization and differentiation of instruction through the 
use of educational technology student-centered approach; 
3)  improving  the  skills  of  independent  work  in  the  search  and  selection  of  relevant 
literature; 
4)  development  of  social  and  communication  skills  in  the  use  of  cooperation 
technology;  
5)  development  of  intellectual  skills  of  critical  and  creative  thinking  to  solve 
research problems that require the integration of knowledge from different areas. 
Thus,  we  see  that  the  project  method  can  be  an  effective  way  of  formation  and 
development  of  individual  students  who  are  able  to  navigate  the  huge  of  low  of 
information  that  can  take  non-standard  solutions,  the  disclosure  of  their  intellectual, 
spiritual and creative potential, increase motivation to learning and cognitive activity. Of 
course, we do not consider the project as the main method of determining the strategy of 
foreign  language  teaching  that  claims  to  supplant  other  methods  and  learning  activities. 
The training systemis determined by the general concept of learning and includes a set of 
components  -  goals,  content,  methods,  organizational  forms,  learning  tools.  All 
components  of  the  system  are  interrelated.  Project-based  learning–is  the  just  one  of  its 
components,which  can  be  effectively  used  in  various  stages  of  training,  complementing 

 
67 
any  other  methods  in  terms  of  variability  of  learning  a  foreign  language  and  for 
optimizing the process of teaching language. The use of new information technology not 
only gives life and variety to the learning process, but also a great opportunity to expand 
the  scope  of  education,  of  course,  has  a  great  motivational  potential  and  promotes  the 
principles of individualization of learning. 
 
The use of project method in English classes, showed that students will: 
•achieve good results in the study of a foreign language, •have a practical opportunity to 
apply skills learned in science lessons, 
•understand the need for inter disciplinary communication.  
Project  method  as  several  advantages  over  traditional  methods  of  learning.  The 
main advantages are: 
•increasing the motivation of students in learning English 
•transparent integration of knowledge on various school subjects, 
•scope for creative and constructive activities. 
 
Participation  of  the  Internet  and  other  high-technology  in  project  activities 
increases practical knowledge  of the English language and computer skills and the  main 
forms  of  independent activity and  initiative. During the project  work responsibilities are 
assigned to the student as an individual. The most important thing is that the child, not the 
teacher,  determines  that  the  project  will  include,  in  what  form  and  how  it  will  be 
presented. 
 
In  conclusion,  I  would  like  to  say  that  the  use  of  new  information  technologies, 
along with the traditional technology training can help the teacher in the selection of the 
more  interesting and  varied teaching  material, to  implement a differentiated approach to 
each of the students, and thus contribute to better learning of students with the knowledge 
and  skills.But  we  also  mustn’t  forget  the  fact  that  high  technology  –  is  assistive 
technology training,and for best results, you must correctly integrate its use in the lesson. 
And  the  use  of  innovative  technologies  in  teaching  not  only  fuels  the  motivation  of 
children,  not  only  makes the lessons  more  varied and  interesting, but also  contributes to 
self-development and self-education of teacher.  
 
 
1. Kalashnikov A.G. Pedagogical Encyclopedia. Vol.1 / - M.: Educational, 1929. - 193s 
2. Kagarov E.G. Project-based activity at school / EG Kagarov. - L. "Brockhaus-Efron" - 
1926. - 88c 
3. Blank, 1997; Harwell, 1997; Dickinson et al., 1998; Westwood, 2008.. 
4. Moursund, 1999; Thomas, Michealson and Mergendoller, 2002.  
5.  Koptyug  N.M.  Internet  project  as  an  additional  source  of  motivation  of  students.  /  / 
IF.L.S, 2003 - № 3 
6. Deci, Vallerand, Pelletier, & Ryan, 1991,p. 332. 
7. Solovova E.M. Training teachers of a foreign language with the current trends update 
the content of education / Solovova EM / / foreign. languages in school. - 2001. - № 4. - 
S. 8-11. 
8.Millrood P.[31: 17] New educational and information technology ineducation: Studies. 
book  for  students  ped.  Universities  and  increase  qualifies.  ped.  frames  /  ES  Polat,  M. 
Bukharkina, MV Moses,AE Petrov. - Moscow: The Academy, 2000. - 272.. 
Electronic resources: 

 
68 
13.  Project-based  learning  in  school  education  [electronic  resource]  /  / 
method.vladimir.rcde.ru / getblob.asp? Id = 1100002960 
14.  Berezin,  TV  The  use  of  project-based  lessons  for  English  as  a  means  of  creating  a 
positive  interest  in  the  foreign  language  culture.  /  T.  Berezin  [electronic  resource]  /  / 
collection.edu.ru/attach/17/11175.doc 
 
 
 
 Мұқышева А.Н., Мурзагалиева Г.А. 
 
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» САБАҒЫНДА СТУДЕНТТЕРДІ 
ЖАУАПКЕРШІЛІККЕ ТӘРБИЕЛЕУ ЖОЛДАРЫ 
 
Авторами  изучены  способы  воспитания  ответственности  студентов  на 
занятиях по казахскому языку.  
The  authors  studied  the  methods  of  training  responsibility  of  students  in  the 
classroom for the Kazakh language. 
 
 Қазіргі кезеңде тәуелсіз  еліміздің  ертеңі – жастардың білімінің тереңдігімен 
өлшенеді. Білімді, жан-жақты қабілетті ұрпақ – ұлтымыздың баға жетпес қазынасы. 
Бүгінгі  таңда  педагогика  ғылымының  өзекті  мәселелерінің  бірі  –  жеке  тұлғаны 
жетілдіруде,  жан-жақты  дамытуда,  білім  беруде  ғылымның  соңғы  жетістіктерін 
қолданып,  шығармашылық  жұмыстарды  жасауға  қабілетті,  дүниетанымдық 
көзқарасы кең, рухани бай азамат дайындау.  Қазақ  тілі  сабағында  студенттерді 
жауапкершілікке 
тәрбиелеу 
жолдарын 
меңгеру 
барысында 
алдымен 
«жауапкершілік» деген сөздің мағынасына тоқтала кетсек. «Жауапкершілік» сөзіне 
ҚТТС-де  мынадай  түсінік  берілген:  «Жауапкершілік  –  бір  іске  жауаптылық, 
міндеттілік».  Сондай-ақ  түрлі  дерек  көздерінде  жауапкершілікке  байланысты 
төмендегідей  ұғымдарды  кездестіреміз.  Мәселен:  Жауапкершілік  —  адам 
бойындағы белгілі бір істі, өзіне тапсырылған міндетті орындап, жүзеге асыруынан 
байқалатын  адамгершілік  қасиет;  тұлғаның  қоғамда  немесе  ұжымда  қабылданған 
әлеуметтік,  өнегелі  және  кұқықтық  нормалар  мен  ережелеріне,  борыш  сезіміне 
сәйкес өз қызметін бақылау қабілеттілігі. Өсіп келе жатқан адамда жауапкершілікті 
тәрбиелеу  -  қазіргі  заман  өзекті  мақсаты.  Оқытушының  өзінде  де  жауапкершілік 
болғаны жөн. Жауапсыз оқытушы - білім саласындағы енбейтін кұбылыс. 
Адамның  қоғам  алдындағы  азаматтық  борышын  атқарумен  бірге,  өзіне 
жүктелген  жауапкершілікті  орындап  шығуы  оның  кісілік  беделін  қалыптастырып, 
іскерлігін  шыңдайды.  Әр  адам  ерік-жігеріне,  қайраты  мен  табандылығына  қарай 
Жауапкершілікті  әрқалай  сезінеді.  Жүктелген  міндетіне  жауапкершілікпен 
қарайтын  адам  туған-туыстары,  жора-жолдастары,  ұжымдағы  қызметтестері, 
жалпы  әлеумет  алдында  жоғары  бағаланып,  оған  жауапты  да  күрделі  істерді 
атқаруға  сенім  артады.  Адамның  мақсатына  жетуі,  ісінің  сәтті  болуы,  көбінесе, 
оның жауапкершілікті сезінуіне тікелей байланысты болып келеді.
  
Қазақ  тілі  сабағында  жауапкершілігі  жоғары  студенттерді  тәрбиелеу 
мақсатында  өздерінің  өресі  биік  жеке  тұлға  екендігін  сезіндіру  керек.  Ал  «жеке 
тұлға» дегенді қалай түсінеміз? 

 
69 
А.Н.  Леонтьевтың  пікірі  бойынша:  “Жеке  тұлғаның  жетістіктері  мен 
кемшіліктері,  жақсы  және  әлсіз  жақтарымен  көрінетін  тек  өзіне  ғана  тән  даралық 
белгілері оның өзгелермен қарым-қатынас жасауы, қайырымдылығы, мейірімділігі, 
тәкаппарлығы,  жағымды  және  жағымсыз  қасиеттерінің  көрінуіне  де  байланысты. 
Олардың  сыртқы  ортамен  қарым-қатынас  жасауы,  өмірдің  алуан  түрлі 
ерекшеліктерін тануға, танымдық қасиеттері мен рухани байлығын арттыра түседі” 
деп  қарастырады.  Демек,  жеке  тұлға  өзіне  тән  ерекшеліктері  арқылы  дараланады. 
Ондай  ерекшеліктерге  сенім,  дүниетаным,  мұрат,  бейімділік,  қызығу,  түрткі, 
қабілет,  талғам,  көзқарас  т.б.  қасиеттер  жатады.  Адам  бойындағы  танымдық 
қасиеттерін қарастырмас бұрын жеке тұлға ұғымына тоқталып өтейік. 
Жеке  тұлға  атауын  отандық  ғалымдар  “жеке  адам”,  “дара  тұлға”, 
“даралық”,”жеке  тұлға”,  “адам”,”кісі”  тағы  басқа  ұғым  ретінде  қарастырады.  Біз 
ғылыми  еңбегімізде  “жеке  тұлға”  деп  қарастыруды  жөн  көрдік.  Өйткені,  “жеке 
тұлға”  ұғымы  көп  мағыналы,  біріншіден,  даралық  қасиеттердің  бірлігі  және 
әлеуметтік  рольдегі  іс-әрекеттің  субъектісі,  екіншіден,  басқа  адамдармен  қарым-
қатынасқа  түсу  үрдісінде  еңбектің,  танымның,  қатынастың  субъектісі  ретінде 
сипатталады. 
Белгілі  психолог  Б.Г.Ананьевтің  еңбегінде  “Адам  –  физиологиялық, 
психологиялық  жағынан  қалыптасып  келе  жатқан  тіршілік  иесі.  Адам  еңбек  ету 
нәтижесінде  жануарлар  дүниесінен  бөлініп  шығып,  тілдің  көмегімен  бір-бірімен 
қарым-қатынас  жасайтын,  дүниені  танып  білетін,  оны  өзгертетін  және  еңбек 
құралдарын  жасайтын  жағдайға  біртіндеп  ие  болды.  Оның  өмірдегі  көрінісі 
физиологиялық, психологиялық, әлеуметтік ерекшеліктеріне, даралық қасиеттеріне 
байланысты жеке адам немесе жеке тұлға екендігінен көрінеді”-деп қарастырады. 
Тұлғаның  дамуы  мен  жан-жақты  қалыптасу  мәселесі,  оның  тарихы  болашағы 
туралы көптеген ғалымдардың еңбектерінде зерттелген. Республикамызға танымал 
ғалымдарымыздың  бірі  Қ.Б.  Жарықбаев:  “Жеке  тұлға  -  тек  адамзатқа  арналған. 
Жеке тұлға - жеке даралық, психикалық қасиеті және әлеуметтік қызметі бар нақты 
қоғамның  мүшесі”,  -  дейді.  Педагогикалық-психологиялық  еңбектерді  жүйелей 
келе жеке тұлғаның қалыптасу ерекшеліктерін төмендегідей бағыттарға бөлдік: 
-  психологиялық,  яғни  жеке  тұлғаның  белсенділігін,  қалыптасу  жағдайларына 
жауап  іздейтін,  белгілі  бір  нәрсеге  ұмтылып,  оны  керек  ететін,  тіршілік  етуде 
белсенділік танытатын бағыт;  
- жеке тұлғаның іс-әрекетін зерттейтін бағыт; 
- жеке тұлғаның ерекшеліктерін зерделейтін бағыт; 
-жеке тұлғаның ішкі психологиялық құрылымын зерттеу бағыттары. 
Бұл жөнінде, А.Н.Тугаринов: “Жеке тұлғаны жауапкершілік пен саналылықты 
ішкі  қасиеттерімен  сәйкес  құқық  пен  еркіндікке  сай  қолданған  адам”,  -  деп 
көрсетеді.  Ал,  зерттеуші  Т.Тәжібаевтың  еңбегінде:  “Жеке  адам  әлеуметтік 
қатынастар  мен  саналы  іс-әрекетті  жүзеге  асырушы,  нақты  қоғамның  мүшесі,  өзін 
басқалардан  ажырата  білетін,  өзінің  кім  екенін  түсінетін  есі  кірген  ересек  кісі”  - 
деген түсінік беріледі.  
Жеке  тұлғаның  қашан  да  санасы  биік  болу  керек.  Ал  сана  –  адамның  барша 
психикалық  қызметіне  ортақ  қасиетті  бейнелеудің  ерекше  формасы.  Қазақ  тілі 
сабағында  студенттерді  жауапкершілікке  тәрбиелеу  тіл,  сөз,  ой  арқылы  жүзеге 
асырылады.  Бұл  ретте:  «Тіл-  адамзаттың  қоғамдық  тарихында  жинақталған 
ақпаратты  жеткізудің  бірден-бір  құралы»,  -  дей  келе,  қашан  да  оқытушы  мен 

 
70 
студент  арасында  оқу  үдерісінде  қарым-қатынас  қалыптасатыны  белгілі. 
«Жауапкершілік»  -  психологиялық  құбылыс  екендігін  ескере  отыра,  қазақ  тілі 
сабағында  осы  құбылысты  студенттердің  бойына  дарыту  жолында  шебер  ұстаз 
түрлі  әдіс-тәсілдерді  қолданғаны  жөн.  Бұл  әдістерге  жеке  тоқталмас  бұрын 
оқытушы мен студент арасында туындайтын қарым-қатынас жайын қарастырсақ.  
Студенттерді  жауапкершілікке  тәрбиелеу  жолдары  алдымен  оқытушы  мен 
студент  арасындағы  қарым-қатынсқа  келіп  саяды.  Ал  адамдар  арасындағы  қарым-
қатынастың  түрі  келесідей:  жеке  және  қызметтік,  дара  және  топтық,  тең 
құқықтық және тәуелді, қарама-қарсылықты және дау-дамайлы болып келеді. 
Қазақ  тілі  сабағында  студенттерді  жауапкершілікке  тәрбиелеу  үшін  алдымен 
студент  пен  оқытушы  арасындағы  қарым-қатынастың  ара-жігін  ашып  алсақ. 
Алдымен  қарым-қатынастың  түрлеріне  тоқталайық.  Егер  арақатынастар  әрбір 
адамның меншікті қасиеттері сипатында қаралса, олар жеке қатынастар атанып, ал 
арақатынас  тұтастай  жүйелілікке  сүйеніп,  екі  не  одан  да  көп  адамдардың 
сипаттамасы ретінде қабылданса, топтық қатынастар деп аталады. 
Тең  құқықты  қатынастар  –  қатынас  мүшелерінің  құқықтары  мен  міндеттері 
теңгерілген  жерде,  ал  тәуелді  қатынастар  құқықтары  мен  міндеттері  бірдей 
болмаған жағдайларда қалыптасады.  
Адамдар арасында қарама-қарсылық болмай, өзара терең сыйластық жайлаған 
ортада үйлесімді қатынастар нышан береді.  
Топ  ішінде  кейбір  тұлғалардың  ұнамды  ниеттері  екінші  біреулердің  келеңсіз 
ниеттерімен  тоғысқан  шақтарда  қарама-қарсылықты  қатынастар  бой  тіктейді. 
Адамдардың  бір-біріне  деген  өшпенділігі  болған  жерде  дау-дамайлы,  жанжалды 
қатынастар өрбиді.  
Осы ретте студенттерді жауапкершілікке тәрбиелеу үшін студент пен оқытушы 
арасында дара және топтық қарым-қатынас болғаны жөн және жоғарыда аталған 
қарым-қатынастардың  бой  алғаны  дұрыс  емес  деп  санаймын.  Әрине,  әр  студент 
жөнінде  біздің  бірінші  пайымдауымыз  оның  сырт  келбеті  мен  сөзі,  қылық 
көріністерінен  туындайды.  Бұны  ғылым  ежелден-ақ  адам  мінезі  мен  дене 
құрылысының  өзара  байланысты  екенін  дәлелдеген  (Э.Кречмер,  У.Шелдон  және 
т.б.).  Дене  құрылымы  ерекше  бітіске  ие  болған  адамдар,  мінез  жағынан  да  өзара 
ұқсамас.  Осы  тұрғыдан  барша  адамдар  үш  типке  жатады:  астеник,  пикник, 
атлетик.  Пикник  типтес  адамдар  –  көңілді,  үйіршең,  әңгімешіл,  әрқандай 
қиыншылыққа  жасымайды;  астеник  адамдар  –  көбіне  тұйық,  оңашаланғанды 
ұнатады, ұдайы ойға шомып жүреді; ал атлетиктер – ұстамсыз, дүлей келеді. 
Студенттердің ішкі жан дүниесі оның сөзі мен тілінен айқын көрінеді. Қандай 
сөздер  мен  тіркестерді  қолдануына  қарап,  сөз  ырғағы  мен  әуенін  талдай  отырып, 
сөйлеу 
процесіндегі 
тыныстары 
мен 
жеделдігіне 
орай 
жеке 
адамның 
ерекшеліктерін  байқаймыз.  Адамның  сөйлеу  мәнерінің  біразы  тума  беріледі  де, 
көбі оқу-тәрбие барысында пайда болады.  
Жоғарыда  көрсетілген  қарым-қатынастарды  меңгере  отыра,  оқытушы  өзіне 
лайықтысын  таңдап  алып,  алдындағы  студенттің  қай  типке  жататындығын  білген 
жөн.  Бұл  оқытушыға  сабақ  барысында  қай  студентке  қандай  әдісті  тиімді 
пайдалану  керектігін  аңғартады.  Яғни,  оқытушы  тек  әдіскер-ұстаз  ғана  емес, 
сонымен қатар терең білімді психолог та болуы керек.  
Студенттерді  қазақ  тілі  сабағында  жауапкершілікке  тәрбиелеу-  күрделі  іс. 
Жауапкершілікке  тәрбиелеу  бұл-  психологиялық  құбылыс.  Бұл  құбылысты  жүзеге 

 
71 
асыру  үшін  оқытушы  нағыз  психолог  бола  біліп,  сабақта  түрлі  әдіс-тәсілдерді 
орынды  қолдана  білуі  керек.  Мәселен,  студентпен  тілдесу  негізінде  адамның 
психологиялық  бейнесін  түзу  үшін  келесі  тәсілдер  қолданылады:  бітіс  тану, 
алғашқы  әсерлену,  жаңалықты  әсерлену,  ықтималды  болжай  әсерлену,  асыра 
сілтей әсерлену, жеке адамның бітістерді біріктіре әсерленуі (Р.С.Немов). 
Адам  образын  жасаудың  ең  көп  тараған  тәсілі  бұл  -  бітіс  таңу.  Оның  мәні: 
адам  төңірегіндегілерді  өзіне  тән  қасиеттер  мен  сапалар  тұрғысынан  бағалайды, 
яғни  өз  мінез  бітістерін  екінші  біреулерге  таңады,  оның  қылық-әрекетін  түсінгісі 
келіп, өзін сол адамның орнына қоя салады. Мұндай тәсіл бір адамға біткен мінезді 
екінші адамға таңа салуда да көрінеді. Осылайша, басқалардың мінез, әрекет-қылық 
бітістерін  өзімізді  қызықтырған  адамға  таңу  арқылы  да  нақты  тұлға  жөнінде  бір 
жөнді психологиялық мәлімет топтастыруымызға болады. 
Алғашқы  әсер  тәсілі  бөгде  адамды  бірінші  көргеннен  қалыптасатын  образды 
бекіту  үшін  қолданылады.  Бұл  құбылыстың  болуы  адамға  байланысты  алғашқы 
әсердің  кейінгі  әсерлерге  қарағанда  күштірек  сезілуінен.  Назарға  алынған  адам 
жөнінде  көп,  әртүрлі  ақпаратты  бірінен  кейін  бірі  бір  ізді  қабылдау  кезінде  біздің 
санамызда ең алғашқы мәлімет тұрақталып қалатыны ғылымда дәлелденген.  
Ал енді жеткізіліп жатқан ақпараттағы адам қасиеттерінің тізімі молдау болып, 
мәлімет  бөліктерін  хабарлау  барысында  біршама  уақыт  үзілісі  болса,  алғашқы 
ақпарат  соңына  қарай  ұмытылады.  Бұл  жағдайда  алғашқы  әсерленуге  қарсы 
құбылыс – жаңалықты әсерлену тәсілі іске кіріседі, яғни талдауға түскен адамның 
образы ол жөніндегі ең соңғы мәліметке орай құрылады.  
Ықтималды  болжай  әсерлену  деп  келесі  құбылысты  түсінеміз:  адам  миы 
болашақ оқиғаларды алдын ала болжастыру қабілетіне ие. Осыдан тұлға басталған 
іс-әрекеттің  бағдарын,  қарқындылығы  мен  ақырғы  нәтижесін  күні  бұрын 
жоспарлайды. Әлі қолда жоқ бүтін затты оның бөліктері бойынша ойда белгілі бір 
формаға келтіріп, жан-жақты сипаттамасын бере алады. 
Оқиғалар  мен  құбылыстарды  дәл  болжау  қажеттілігі  адамдардың  өзара 
түсінісуі  мен  бірін-бірі  қабылдануында  өте  қажет.  Мысалы,  адамға  тән  белгілі 
бітістері  бойынша  оның  әлі  белгісіз,  бірақ  онда  болуы  тиіс  қасиеттерін  де 
анықтауымыз  мүмкін:  батыр  адам  әрқашан  адал  да  аңғал  болатынына  ешбір 
күмәнданбаймыз,  сондай-ақ,  қорқақ-  әрдайым  өтірікші,  мәдениетті  –ой-өрісі  кең, 
қайырымды – үйіршең, сенгіш, өшпенді адам - әрқашан тұйық, күмәншіл келеді.  
Асыра сілтеу әсері адам жөніндегі алғашқы бағаның кейінгілеріне күшті ықпал 
етуінен  пайда  болады.  Мұндай  әсерден  бірінші  берілген  мінездеме  қатып  қалған, 
өзгермес  күйге  түседі.  Егер  қандай  да  адам  бір  көруден  бізге  ұнамды  тарапынан 
танылып қалса, кейін де біз осы бағамыздан танбай, басқа бір сын көзқарастарды ол 
адамға  жоғалтпауға  тырысамыз.  Керісінше  болуы  да  мүмкін:  алғашқы  тілдесуден 
ұнамды  адам  кейін  қай  күйге  түсіп  жолықса  да,  баяғы  жек  көрушілігімізден 
арылуымыз  қиын,  санамызда  қалыптасқан  алғашқы  келеңсіз  образ  басқаларын 
ығыстырып, өз орнын бермеуге тырысады. 
Психологиялық  бейне  жасауда  ең  күрделі  де  маңызды  тәсіл  –  жеке  адамның 
бітістерді біріктіре әсерлену  құбылысы. Оның мәні мынада: әрбір адам сан-қилы 
тұлғалармен көп мәрте кездесе жүріп, қабылдау және бағалаумен жадында олардың 
сырт көрінісі, психологиялық және әрекет-қылығы туралы пайымдау бекітеді. Көп 
қайталап кездескен бұл әсерлер бірігеді де, солардың ішінде бірі, мысалы адамның 
сырт  қабілеті  белгілі  бір  психологиялық  ішкі  қасиетпен  ұштастырылады.  Осы 

 
72 
біріккен  образ  негізінде  екінші  бір  адамды  кездестіргенімізде,  одан  оның  сырт 
пішініне  қарап,  өзіміздің  санамызда  орныққан  осы  пішінге  сәйкес  қасиетті 
іздестіреміз. Мысалы, қабағы түксиген адамдар көбіне тұйық, ауыр мінезді келеді. 
Міне,  осы  жалпылай,  біріктіре  түзген  ішкі  бейнемізді  қабағы  түксиген  нақты 
адамдардың  бәріне  бірдей  баламалай  саламыз.  Адамдардың  психологиясындағы 
жалпылық  олардың  іс-әрекетінде  жалпылай  кездеседі,  ал  іс-әрекеттегі  жалпы 
қасиеттер адамдардың жалпы сырт тұлғалық бейнесінен көрінеді. 
Бөгде  адамның  тұлғалық  ерекшеліктерін  тануда  жекедара  және  кәсіби 
ерекшеліктер  көп  рөл  ойнайды.  Қайырымды,  мейірман,  әсерлі  адам  басқаларды 
жеңіл  түсінеді,  қабылдайды,  себебі  мұндай  адамдар,  әдетте  үлкен  де  бай  қатынас 
тәжірибесіне  ие  болумен,  басқалардан  әрқашан  жақсылық  қасиеттерді  іздестіруге 
бейім  келеді,  ал  өз  өмір  жолы  сәтсіздіктен  қаланып,  көпшілікпен  тіл  табыса 
алмаған адам басқалардың да оңды образын жасауға қабілетсіз келеді.  
Қазақ тілі сабағында студенттерді жауапкершілікке тәрбиелеу тілдесу әдісінсіз 
жүзеге асыру мүмкін  емес. Оқу үдерісінде біз  көбіне тілдесу әдісін пайдаланамыз. 
Осы  ретте  қазақ  тілі  сабағында  студенттерді  жауапкершілікке  тәрбиелеу  тілдесу 
әдісі арқылы жүзеге асырылады.  
Тілдесу  деген  не?  Тілдесу  –  біркелкі  іс-әрекет  қажеттілігінен  туындаған 
адамдар  арасындағы  байланыстардың  даму  көзі.  Ақпарат алмасу  тіл  қатынасының 
коммуникативтік  сипатын  құрайды.  Тілдесудің  екінші  тарапы  –  сөйлеушілердің 
өзара ықпалы, яғни сөйлеу барысындағы сөз алмасу ғана емес, сонымен қатар бір-
бірінің  әрекетін,  қылығын  танып,  оны  өзгеріске  келтіру,  жауап  беруі.  Үшіншіден, 
ақырғы,  тарапты  тіл  қатынасы  сөйлеу  арқылы  адамдардың  бірін-бірі  қабылдап, 
өздерінің психологиялық бейнесін түзуі. 
Сонымен, біртұтас тілдесу процесінде үш бағытты байқаймыз: коммуникативті 
(ақпарат  алмасу),  интерактивті  (өзара  ықпалды  әрекетке  келу)  және  перцептивті 
(адамның бірін- бірі қабылдап, түсінуі). Осы үш, бір-біріне  байланысты тілдесудің 
қырлары  бірлікті  қызмет  орындауымен  сол  қызметке  араласқан  адамдардың  өзара 
қатынасын ұйымдастырудың әдістерін құрайды. 
Жеке  адам  дамуы  тұрғысынан  тілдесу  барысында  біріне-бірі  қайшы  екі 
диалектикалық  бағыт  өзара  байланысқа  келеді:  бір  жағынан,  жеке  адам  қоғам 
өміріне  араласады,  адамзат  топтаған  тәжірибені  игереді,  ал  екінші  жағынан  – 
адамның даралығы айқындалады.  
Тіл – сөйлесу құралдарының қатаң қалыпқа келтірілген жүйесі, ал сөйлеу – ой 
мен сезімді жеткізуге арналған тілдің екеуара қатынасты әрекеттік қолданылымы.  
Сөйлесу  процесінің  негізгі  тірегі  –  түсіну,  түсінісу.  Сөз  қоғамнан  тыс  болуы 
мүмкін  емес,  сөйлеу-тілдесуге  арналған  және  тілдесуде  пайда  болатын  әлеуметтік 
өнім. 
Студенттер  қашан  да  жауапкершілікпен  шешім  қабылдауы  тиіс.  Шешім 
қабылдай отырып, студент бұдан былайғы әрекеттің бәрі оның өзіне тәуелді екенін 
сезеді, бұл өз кезегінде онда еріктік ерекше сипаты – жауапкершілік сезімін оятады. 
Батыл шешімге келудің бірнеше жолы белгілі.  
Шешім  қабылдау  біршама  күрделі  процесс,  оның  жүрісі  де  ішкі  толғаныстың 
үдемелі қозғалысын тудырады. Ал шешімге келуден, адам жеңілденіп, қанағаттану 
сезіміне бөленеді.  

 
73 
Қандай  да  еріктік  әрекетке  араласа  отырып,  студент  оның  ізгі  нәтижесіне 
байланысты өзіне жауапкершілік жүктейді. Іс-әрекеттің әлеуметтік мәнді нәтижесі 
алғашқы ниет шеңберінен толастап қоғамдық іс сипатын алады.  
Осы ретте ерік күші мен жауапкершілік мына жағдайларға тәуелді: 
1.  Жеке  адамның  көзқарасы;  2.  Моральдық  тұрақтылық  (жауапкершілік);  3. 
Қоғамдық  мәнді  мақсаттар;  4.  Іс-әрекетке  деген  көрсетпе-талап;  5.  Жеке  адамның 
өз басын жұмысқа бұрып, басқара алуы. 
1-2  курс  студенттері  өздерінің  командирлеріне  қарап  бой  түзейді. 
Студенттердің ішкі қажеттілігі бұл: күшті, өзіне сенімді болу. Қазақ тілі сабағында 
студенттерді 
жауапкершілікке 
тәрбиелеуде 
газет-журнал 
қиындыларынан 
ақпараттар жинақтап, оқытушы өзінің жеке тәжірибесін үлгі етуі керек. Жаңа кезең 
тың жаңалықтарды талап ететіндігі баршамызға аян. Студенттерді жауапкершілікке 
тәрбиелеуде қажеттілігін, қызығушылығын дамыту керек.  
Қазақ  тілі  сабағында  рольдік  ойындарды  пайдалану  біртұтастық,  ұжымдық, 
бірлесе жұмыс атқаруға тәрбиелейді.  
 
 
 
Сейтхадырова А.С., Жолшыбекова К.Ж. 
 
ИННОВАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ В СИСТЕМЕ ОБРАЗОВАНИЯ 
 
Бұл  мақалада  білім  беру  барысындағы  инновациялық  технологиялар 
қарастырылған. 
This article describes the innovation in education. 
 
Современный  этап  развития  общества  ставит  перед  казахстанской  системой 
образования  целый  ряд  принципиально  новых  проблем,  обусловленных 
политическими,  социально-экономическими,  мировоззренческими  и  другими 
факторами, среди которых следует выделить необходимость повышения качества и 
доступности  образования.  Увеличение  академической  мобильности,  интеграции  в 
мировое 
научно-образовательное 
пространство, 
создание 
оптимальных 
в 
экономическом 
плане 
образовательных 
систем, 
повышение 
уровня 
университетской  корпоративности  и  усиление  связей  между  разными  уровнями 
образования. 
Одним 
из 
эффективных 
путей 
решения 
этих 
проблем 
является 
информатизация 
образования. 
Совершенствование 
технических 
средств 
коммуникаций  привело  к  значительному  прогрессу  в  информационном  обмене. 
Появление  новых  информационных  технологий,  связанных  с  развитием 
компьютерных  средств  и  сетей  телекоммуникаций,  дало  возможность  создать 
качественно  новую  информационно-образовательную  среду  как  основу  для 
развития и совершенствования системы образования. 
Задачей 
технологии 
как 
науки 
является 
выявление 
совокупности 
закономерностей  с  целью  определения  и  использования  на  практике  наиболее 
эффективных,  последовательных  образовательных  действий,  требующих  меньших 
затрат  времени,  материальных  и  интеллектуальных  ресурсов  для  достижения 
какого-либо результата. 

 
74 
Инновации  (англ.  Innovation  -  нововведение)  -  внедрение  новых  форм, 
способов  и  умений  в  сфере  обучения,  образования  и  науки.  В  принципе,  любое 
социально-экономическое нововведение, пока оно еще не получило массового, т.е. 
серийного распространения, можно считать инновациями. 
Специфика  образования  в  начале  третьего  тысячелетия  предъявляет  особые 
требования  к  использованию  разнообразных  технологий,  поскольку  их  продукт 
направлен  на  живых  людей,  а  степень  формализации  и  алгоритмизации 
технологических образовательных операций вряд ли когда-либо будет сопоставима 
с  промышленным  производством.  В  связи  с  этим  наряду  с  технологизацией 
образовательной  деятельности  столь  же  неизбежен  процесс  ее  гуманизации,  что 
сейчас  находит  все  более  широкое  распространение  в  рамках  личностно  - 
деятельностного  подхода.  Глубинные  процессы,  происходящие  в  системе 
образования  и  в  нашей  республике,  и  за  рубежом,  ведут  к  формированию  новой 
идеологии 
и 
методологии 
образования 
как 
идеологии 
и 
методологии 
инновационного  образования.  Инновационные  технологии  обучения  следует 
рассматривать  как  инструмент,  с  помощью  которого  новая  образовательная 
парадигма может быть претворена в жизнь. 
Главной целью инновационных технологий образования является подготовка 
человека  к  жизни  в  постоянно  меняющемся  мире.  Сущность  такого  обучения 
состоит в ориентации учебного процесса на потенциальные возможности человека 
и  их  реализацию.  Образование  должно  развивать  механизмы  инновационной 
деятельности,  находить  творческие  способы  решения  жизненно  важных  проблем, 
способствовать  превращению  творчества  в  норму  и  форму  существования 
человека. 
Целью  инновационной  деятельности  является  качественное  изменение 
личности  учащегося  по  сравнению  с  традиционной  системой.  Это  становится 
возможным благодаря внедрению в профессиональную деятельность не известных 
практике  дидактических  и  воспитательных  программ,  предполагающему  снятие 
педагогического кризиса. Развитие умения мотивировать действия, самостоятельно 
ориентироваться 
в 
получаемой 
информации, 
формирование 
творческого 
нешаблонного  мышления,  развитие  детей  за  счет  максимального  раскрытия  их 
природных  способностей,  используя  новейшие  достижения  науки  и  практики,  - 
основные  цели  инновационной  деятельности.  Инновационная  деятельность  в 
образовании  как  социально  значимой  практике,  направленной  на  нравственное 
самосовершенствование  человека,  важна  тем,  что  способна  обеспечивать 
преобразование всех существующих типов практик в обществе.  
Учитывая переход к глобальному информативному обществу и становлению 
знаний,  об  адекватности  образования  социально-экономическим  потребностям 
настоящего и будущего можно говорить лишь в том случае, если его модернизация 
будет  основываться  не  только  и  не  столько  на  организационных  нововведениях, 
сколько  на  изменениях  по  существу  –  в  содержании  и  технологиях  подготовки 
кадров  и  подготовке  научных  исследований.  Как  социальный  институт, 
воспроизводящий  интеллектуальный  потенциал  страны,  образование  должно 
обладать  способностью  к  опережающему  развитию,  отвечать  интересам  общества, 
конкретной личности и потенциального работодателя. 
Использование 
информационно-коммуникационных 
технологий 
дает 
возможность  значительно  ускорить  процесс  поиска  и  передачи  информации, 

 
75 
преобразовать  характер  умственной  деятельности,  автоматизировать  человеческий 
труд. 
Доказано, 
что 
уровень 
развития 
и 
внедрения 
информационно-
коммуникационных  технологий  в  производственную  деятельность  определяет 
успех  любой  фирмы.  Основой  информационно-коммуникационных  технологий 
являются  информационно-телекоммуникационные  системы,  построенные  на 
компьютерных  средствах  и  представляющие  собой  информационные  ресурсы  и 
аппаратно-программные  средства,  обеспечивающие  хранение,  обработку  и 
передачу информации на расстояние. 
Современная  школа  должна  стать  передовой  площадкой  в  части 
информационных  технологий,  местом,  где  человек  получает  не  только 
необходимые  знания,  но  и  проникается  духом  современного  информационного 
общества.  Без  применения  информационно-коммуникативных  технологий  (ИКТ) 
образовательное  учреждение  не  может  претендовать  на  инновационный  статус  в 
образовании. Ведь инновационным считается образовательное учреждение, широко 
внедряющее  в  образовательный  процесс  организационные,  дидактические, 
технические  и  технологические  инновации  и  на  этой  основе  добивающееся 
реального  увеличения  темпов  и  объемов  усвоения  знаний  и  качества  подготовки 
специалистов. Слово  «инновация» (от латинского  «иннове») появилось в середине 
17  века  и  означает  вхождение  нового  в  некоторую  сферу,  вживление  в  нее  и 
порождение  целого  ряда  изменений  в  этой  сфере.  Инновация  –  это,  с  одной 
стороны,  процесс  реализации,  внедрения,  а  с  другой  –  это  деятельность  по 
взращиванию новации в определенную социальную практику, а вовсе – не предмет.  
Образование - это путь и форма становления целостного человека. Сущность 
и  цель  нового  образования  -  это  действительное  развитие  общих,  родовых 
способностей  человека,  освоение  им  универсальных  способов  деятельности  и 
мышления.  Современное  понятие  «образование»  связывается  с  толкованием  таких 
терминов  как  «обучение»,  «воспитание»,  «образование»,  «развитие».  Однако,  до 
того как слово «образование» стало связываться с просвещением, оно имело более 
широкое звучание. Словарные значения рассматривают термин «образование», как 
существительное от глагола «образовывать» в смысле: «создавать», «формировать» 
или «развивать» нечто новое. Создавать новое - это и есть инновация.  
Переход  на  интерактивные  методы  обучения  и  технологии  реального 
времени  требует  значительных  телекоммуникационных  ресурсов,  способных 
обеспечить  необходимую  взаимосвязь  участников  образовательного  процесса, 
поддержку 
мультисервисных 
технологий, 
высокую 
производительность 
телекоммуникационного  оборудования  и  пропускную  способность  сетей  передачи 
данных. 
Нововведения,  или  инновации,  характерны  для  любой  профессиональной 
деятельности  человека  и  поэтому  естественно  становятся  предметом  изучения, 
анализа  и  внедрения.  Инновации  сами  по  себе  не  возникают,  они  являются 
результатом  научных  поисков,  передового  педагогического  опыта  отдельных 
учителей  и  целых  коллективов.  Этот  процесс  не  может  быть  стихийным,  он 
нуждается в управлении.  
В контексте инновационной стратегии целостного  педагогического процесса 
существенно  возрастает  роль  директора  школы,  учителей  и  воспитателей  как 
непосредственных  носителей  новаторских  процессов.  При  всем  многообразии 
технологий  обучения:  дидактических,  компьютерных,  проблемных,  модульных  и 

 
76 
других  —  реализация  ведущих  педагогических  функций  остается  за  учителем.  С 
внедрением  в  учебно-воспитательный процесс  современных  технологий  учитель  и 
воспитатель  все  более  осваивают  функции  консультанта,  советчика,  воспитателя. 
Это  требует  от  них  специальной  психолого-педагогической  подготовки,  так  как  в 
профессиональной  деятельности  учителя  реализуются  не  только  специальные, 
предметные знания, но и современные знания в области педагогики и психологии, 
технологии  обучения  и  воспитания.  На  этой  базе  формируется  готовность  к 
восприятию, оценке и реализации педагогических инноваций. 
Понятие  «инновация»  означает  новшество,  новизну,  изменение;  инновация 
как средство и процесс предполагает введение чего-либо нового. Применительно к 
педагогическому  процессу  инновация  означает  введение  нового  в  цели, 
содержание,  методы  и  формы  обучения  и  воспитания,  организацию  совместной 
деятельности учителя и учащегося. 
В  понимании  сущности  инновационных  процессов  в  образовании  лежат  две 
важнейшие  проблемы  педагогики  —  проблема  изучения,  обобщения  и 
распространения  передового  педагогического  опыта  и  проблема  внедрения 
достижений  психолого-педагогической  науки  в  практику.  Следовательно,  предмет 
инноватики, содержание и механизмы инновационных процессов должны лежать в 
плоскости  объединения  двух  взаимосвязанных  между  собой  процессов, 
рассматриваемых  до  настоящего  времени  пока  изолированно,  т.е.  результатом 
инновационных 
процессов 
должно 
быть 
использование 
новшеств, 
как 
теоретических,  так  и  практических,  равно  и  таких,  которые  образуются  на  стыке 
теории  и  практики.  Все  это  подчеркивает  важность  управленческой  деятельности 
по  созданию,  освоению  и  использованию  педагогических  новшеств.  Речь, 
следовательно,  идет  о  том,  что  учитель  может  выступать  в  качестве  автора, 
разработчика, исследователя, пользователя и пропагандиста новых педагогических 
технологий,  теорий,  концепций.  Управление  этим  процессом  обеспечивает 
целенаправленный отбор, оценку и применение в своей деятельности опыта коллег 
или  предлагаемых  наукой  новых  идей,  методик.  Необходимость  в  инновационной 
направленности  педагогической  деятельности  в  современных  условиях  развития 
общества,  культуры  и  образования  определяется  рядом  обстоятельств.  Во-первых, 
происходящие  социально-экономические  преобразования  обусловили  необходи-
мость  коренного  обновления  системы  образования,  методологии  и  технологии 
организации  учебно-воспитательного  процесса  в  учебных  заведениях  различного 
типа.  Инновационная  направленность  деятельности  учителей  и  воспитателей, 
включающая в себя создание, освоение и использование педагогических новшеств, 
выступает средством обновления образовательной политики. 
Во-вторых, 
усиление 
гуманитаризации 
содержания 
образования, 
непрерывное  изменение  объема,  состава  учебных  дисциплин,  введение  новых 
учебных  предметов  требуют  постоянного  поиска  новых  организационных  форм, 
технологий обучения. В данной ситуации существенно возрастает роль и авторитет 
педагогического знания в учительской среде.  
В-третьих,  изменение  характера  отношения  учителей  к  самому  факту 
освоения  и  применения  педагогических  новшеств.  В  условиях  жесткой 
регламентации  содержания  учебно-воспитательного  процесса  учитель  был 
ограничен не только в самостоятельном выборе новых программ, учебников, но и в 
использовании  новых  приемов  и  способов  педагогической  деятельности.  Если 

 
77 
раньше  инновационная  деятельность  сводилась  в  основном  к  использованию 
рекомендованных  сверху  новшеств,  то  сейчас  она  приобретает  все  более  избира-
тельный,  исследовательский  характер.  Именно  поэтому  важным  направлением  в 
работе  руководителей  учебных  заведений,  органов  управления  образованием 
становится анализ и оценка вводимых преподавателями педагогических инноваций, 
создание условий для их успешной разработки и применения.  
В-четвертых, вхождение общеобразовательных и высших учебных заведений 
в  рыночные  отношения,  создание  новых  типов  учебных  заведений,  в  том  числе  и 
негосударственных, создают реальную ситуацию их конкурентоспособности.  
Таким  образом,  образование  по  своей  сути  уже  является  инновацией. 
Применяя  данные технологии  в  инновационном  обучении, преподаватель  делает 
процесс  более  полным,  интересным,  насыщенным.  При  пересечении  предметных 
областей  естественных  наук  такая  интеграция  просто  необходима  для 
формирования целостного мировоззрения и мировосприятия инновациям относятся 
внедрение  ИКТ  в  учебно-воспитательный  процесс,  программное  обеспечение 
поставляемые  в  учебные  заведения  интерактивные  электронные  доски,  проекты 
модернизации. 
 
Литература: 
1.  Алексеева,  Л.  Н.  Инновационные  технологии  как  ресурс  эксперимента/  Л.  Н. 
Алексеева// Учитель. - 2004. - № 3. - с. 78.  
2. Бычков, А. В. Инновационная культура/ А. В. Бычков// Профильная школа. - 2005. 
- № 6. - с. 83.  
3.  Дебердеева,  Т.  Х.  Новые  ценности  образования  в  условиях  информационного 
общества/ Т. Х. Дебердеева// Инновации в образовании. - 2005. - № 3. – с. 79.  
4. Кваша В.П. Управление инновационными процессами в образовании. Профильная 
школа. - 2006. - № 3. - с. 345. 
5.  Клименко  Т.К.  Инновационное  образование  как  фактор  становления  будущего 
учителя. Автореф. Дис. Хабаровск, 2000. – 289с. 
6.Сластенин  В.А.,  Подымова  Л.С.  Педагогика:  инновационная  деятельность  М.: 
ИЧП «Издательство Магистр»,1997. – 456с.  
 
 
 
Зейнолдина А.Д. 
 
РОДИТЕЛЬСКОЕ СОБРАНИЕ В 9-11 КЛАССАХ  
«ПСИХОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ СТАРШЕКЛАССНИКА» 
 
Introduce  the  parents  with  the  basic  psihological  characteristics  of  high  scholl 
students. 
Ата-аналарды  жоғары  буын  оқушыларының  психологиясындағы  негізгі 
ерекшеліктерімен таныстыру. 

жүктеу/скачать 2,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: