Халықаралық ғылыми-көпшілік журнал Международный научно-популярный журнал

33
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №6 (42) 2016
Осы  заманның  тағы  бір  ерекшелігі,  толық  емес 
отбасылар  көбейіп,  ата,  әке,  қайын  жұрт,  нағашы 
жұрт деген  туыстық байланыс әлсіреді. Отбасы қа-
рым-қатынасының дұрыс болмауынан келіп шыға-
тын тәрбиедегі қателіктерді түзету  бүгінгі қоғам 
талабы болып отыр.
Білім    беру  жүйесіндегі  әлеуметтік  педагог 
қызметінің бір саласы – отбасымен жұмыс болып 
табылады.  Әлеуметтік  педагог  отбасымен  жұмыс 
істеу барысында «жеке тұлға-отбасы-қоғам» жүй-
есіндегі  өзара  қарым-қатынастарды  реттеп  оты-
рады.  Оқушының  отбасылық  тәрбие  жағдайын 
анықтап,  жағдайы  төмен,  аз  қамтылған  отбасы-
ларына  көмек  көрсетуді  ұйымдастырып,  баланың 
жеке  дамуындағы  ауытқуларының  алдын  алып 
түзету жұмыстарын жүргізеді. Оқушыларды оқы-
ту  мен  тәрбиелеудегі  әлеуметтік  педагогтің  ролі 
ерекше деп атауға болады. Өйткені, олардың ата-а-
намен, сынып жетекшімен бірігіп атқарған жұмы-
сының нәтижесінде болашақ жеке адамның дұрыс, 
жан-жақты жетік қалыптасуына кең жол ашылады. 
Баланың  интеллектуалдық,  шығармашылық, 
әлеуметтік  қалыптасуына  негіз  беріледі.  «Әле-
уметтік  педагогтің  негізгі  бағыты  –  баланы, 
жасөспірімді  әлеуметтік  қорғау,  оған  әлеуметтік 
және медициналық жәрдем беруге ықпал ету, оны 
оқытуды ұйымдастыруға көмектесу, мектепте, от-
басында, қоғамда бейімдеу және оңалту. Осы мін-
деттерді  шешу  үшін  әлеуметтік  педагог  баланың 
эмоциялық-психологиялық  жағдайы  мен  матери-
алдық жағдайын зерттейді, дағдарыс қаншалықты 
тереңдеп  енгендігін  анықтайды,  оны  еңсеру  жол-
дарын жоспарлайды. Балаға қиын сәттерде қолдау 
жасау – оңай іс емес. Ең алдымен рухани қолдау 
жасау, оны өз өміріндегі барлық өзгерістер жақсы 
нәрсеге алып келетініне сендіру керек; содан соң 
балаға  дағдарысты  ахуалдан  шығу  жолдарын  та-
буға көмектесу керек, шешім жасап, оны бірге әрі 
ретімен жүзеге асыру керек» [3,5].
Бүгінгі  таңда  аса  маңызды  мәселе  –  түйткіл-
ді  отбасылардың  саны  ұлғаюы  және  отбасының 
тәрбиелік  міндетінің  әлсіреуі.  Сондықтан  мектеп 
отбасына  бала  тәрбилеуге  көмектесуді  арттыруы 
тиіc.  Осыған  орай  әлеуметтік  педагогтің  іс-әре-
кеті  екі  бағытта  жүреді:  білім  беру  және  тәрбие-
леуде көмек көрсету. Білім берудегі көмек көрсету 
ата-аналардың  педагогикалық  мәдениетінің  қа-
лыптасуы мен отбасылық мәселелерді болдырма-
уды  қамтамасыз  етуге  бағытталған.  Әлеуметтік 
педагогтің  тәрбиелеудегі  көмек  көрсетуі  бірінші-
ден, ата-анаға – кеңес беру, сондай-ақ балалармен 
арнайы  тәрбиелеушілік  жағдайлар  құру  арқылы 
оларда отбасылық мәселелерді шешуде  уақытылы 
көмек көрсетіп отыру. Балалармен арнайы тәрбие-
леушілік жағдайлар құруда әлеуметтік педагог от-
басы тәрбиесін берудің негізгі жоспарларын құра 
алады.
Әлеуметтік  педагог  ретінде  отбасылық  тәрби-
енің төмендегідей принциптерін ұсынуға болады:
- Өсіп келе жатқан балаға қайырымдылық және 
мейірімділік көрсету;
-  Балаларды  жанұя  өміріне  енгізу,  ақылшы 
ретінде қарау;
- Балалармен ашық және сенімділік қарым-қа-
тынас құру;
- Талап қоюда жүйелілік жасау;
- Ұрып-соғу, жазалауға тосқауыл қою.
Әлеуметтік  педагог  отбасы  тәрбиесінде  ата-а-
намен бірлесе жұмыс атқарады. Әлеуметтік педа-
гогтің отбасымен бірлесе әрекет етуі төмендегідей 
ұйымдастырылады:
- өз балалары мен сынып оқушыларын тәрби-
елеуде  отбасының  этнопедагогикалық  мүмкіндік-
терін анықтау мақсатында отбасын зерттеу;
-  бала  тәрбиесіне  байланысты  отбасының 
адамгершілік мүмкіндіктеріне қарай отбасыларын 
топтарға бөлу;
- әлеуметтік педагогпен ата-ана бірлескен әре-
кетінің бағдарламасын құру;
- бірлескен тәрбие қызметіндегі ағымдағы және 
ақырғы нәтижелерді талдау;
- оқушының отбасын зерттеу әлеуметтік педаго-
гқа баланың өмір сүру сипатын, оның көпқұрылым-
дығын, дәстүрін, рухани құндылықтарын, тәрбие-
леу мүмкінділігін ата-ана мен оқушы арасындағы 
қарым-қатынасты түсінуге көмектеседі.
Әлеуметтік  педагог  балаға  отбасы  тәрбиесін 
беруде  ата-анамен  бірлесе  отырып  отбасындағы 
бала  тәрбиесіне  бақылау  жүргізеді,  қадағалайды, 
отбасы  мүшелері  арасында  қалыпты  жағдайды 
туғызады.    Бала  құқығын  қорғап,  жеке  тұлға  бо-
лып  қалыптасуына  жағдай  жасайды.  Ата-аналар-
дың тәрбиеге көзқарасын жандандыру мақсатында 
ағарту шараларын өткізеді.
Әлеуметтік педагог баламен жұмыс барысында 
отбасылық құндылықтар негізінде баланың стату-
сын  анықтауға  көмектесе  алады.  Баланың  стату-
сын  анықтау  үшін  әңгіме,  анкета  тест,  интервью, 
баланың  құжаттарына  талдау  жүргізіледі.  Осы 
әрекет  арқылы  әлеуметтік  педагог  тәрбиеленуші 
тұлғаның отбасындағы рөлін, қоғамдағы орнын ай-
қындауға өз септігін тигізеді. Өзінің отбасылық қа-
рым-қатынастағы рөлінің маңыздылығын түсінген 
баламен ары қарай жұмыс жүргізу қиынға түспей-
ді. Сондай-ақ әлеуметтік педагог отбасы тәрбиесі-
не  ықпал  ету  барысында    ағартушылық  қызметін 

34
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №6 (42) 2016
жүзеге асыра алады. Бұл қызметте ата-анаға тәрби-
енің рөлін арттыру жолдары ұсынылады. Сабақтан 
бос  уақытын  тиімді  пайдалану  мәселесі  де  әлеу-
меттік педагог үшін маңызды. Олар ата-аналармен 
бірлесе отырып, мектептен тыс көптеген қызықты 
жұмыстар жүргізе алады. Оқушылардың сабақтан 
тыс  уақыттағы  іс-әрекеттері  әлеуметтік  педагог-
тың үлесіне тиеді.
Әлеуметтік  педагогтің  өскелең  ұрпақты  тәр-
биелеу  ісінде  атқарар  қызметі  көп.  Олар  ақыл-
шы, ұстаз,  ұйымдастырушы, психолог, тәрбиеші, 
үлестіруші-әдіскер де бола алады. Біліктілігі жоға-
ры  маман  ретінде  әлеуметтік  педагогтар  баланы 
заман  талабына  сай  тәрбиелеуге,  тұлғаның  бой-
ындағы  жауапкершілікті  арттыруға,  өз  Отанына 
деген  міндет-борышын  атқаруға,  өз  тіліне,  өзіне 
сүйіспеншілігін  қалыптастыруға,  үлкенді  сыйлап, 
кішіге  қамқор  көрсетуіне,  табиғатты  аялауына 
ықпал ете алады.
Қорыта  айтқанда,  отбасымен  жүргізілетін  жұ-
мыстың  нәтижелі  болуы  үшін  әлеуметтік  педа-
гогтің  кәсібилігімен,  педагогикалық  шеберлігі 
жоғары деңгейде болуы қажет. Себебі, отбасымен 
жұмыс  барысында  әлеуметтік  педагог  баланың 
тұлғалық мәселесін шешуге, қолайлы орта құруға, 
әлеуметтік орта мен бала арасында кең байланыс 
орнатушы маман. 
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.  Молдағалиев  Б.,  Калаханова  С.  «Отбасы 
тәрбиесінде  халық  тағылымын  қолдану  жолда-
ры».  Тәрбие құралы. –  №2, 2007. 
2.  Қыяқбаева Ұ.Қ. Қозыбаев Ж.О. «Отбасы 
тәрбиесі – барлық тәрбиенің түп негізі». Хабар-
шы ҚазҰПУ. – а №1 (32), 2012. 
3.  Сейлхан  Г.И.  «Көп  балалы  отбасыларын 
әлеуметтік- педагогикалық қорғау өзекті пробле-
ма». Қазақстан Республикасының Бірінші Прези-
денті  күніне  арналған  «Сейфуллин  оқулары  –  9: 
жоғарғы  білім  және  ғылым  дамуындағы  жаңа 
бағыт» атты Республикалық ғылыми-теориялық 
конференция материалдары. – 2013. – Т.1, ч.2 .

35
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №6 (42) 2016
Atabayeva F.K. 
candidate of pedagogical sciences, ‘Turan’ University, Almaty, a_farida@inbox.ru
Gassymova E.V. 
senior lecturer ‘Turan’ University, Kazakhstan, Almaty
Atabayeva G.K. 
senior lecturer   KazNU named after Al Farabi, Kazakhstan, Almaty
PEDAGOGICAL RESEARCH OF USING ICT IN FOREIGN LANGUAGE EDUCATION
Түйін. АҚТ қолдану шетел тілінен білім беру-
дегі технологиялық алғышарты болып табылады, 
АҚТ негізіндегі шетел тілін үйретудің теориясы 
мен  әдістемесін  зерттеу  Қазақстан  Республика-
сының  қазіргі  замандағы  білім  беру  кеңістігінде 
көкейкесті мақсатқа, қазақстандық қоғамды мо-
дернизациялық  және  индустриалдық-инноваци-
ялық жаңғыруына бағытталған.
Резюме.  Использование  ИКТ  предоставляет  
возможность  построения  открытой  системы 
образования, которая обеспечит каждому обуча-
ющемуся собственную траекторию самообучения 
и  самосовершенствования    в  течение  всей  жиз-
ни;  возможность  организации  процесса  позна-
ния, поддерживающего деятельностный подход к 
учебному процессу. 
The main objective of the development of national 
and  international  education  is  to  update  the  content 
and  higher  levels  of  education,  the  achievement  of 
its  new  quality  due  to  changes  in  the  social  order. 
For  educational  institutions,  and  accordingly,  their 
graduates to new demands:
-  The  ability  to  learn  new  technologies  work  in 
their  field,  a  significant  increase  in  self-employment 
and the willingness to make decisions;
-  Mastery  of  information  and  communication 
technologies in general and in the professional sphere 
in particular.
Pedagogical potential of ICT in foreign language 
education can be characterized as a means of:
- Motivate learning;
-  Create  a  variety  of  communicative  speech 
situations,  simulated  «live"  communication  with 
native speaker, ensuring high interactivity;
- Expansion of the volume of the incoming audio-
visual media, attracting a large number of additional 
didactic  materials  and  reference  books,  including 
those related to their chosen profession;
- Activation  of  all  types  of  speech  activity,  with 
emphasis on listening, writing, reading and speaking 
through  the  use  of  a  variety  of  educational  and 
authentic  electronic  materials  on  a  CD  as  well  as 
online resources;
-  Development  monologue  statements  using 
presentation software programs;
-  Speed  up  the  process  of  assimilation  of  lexical 
units, thereby encouraging students' speech activities;
- Optimize the pace of learning;
-  Provision  of  individualization  in  the  learning 
process;
- Improve students' self-control.
Due  to  the  targets  have  changed,  the  problem 
of  finding  new  techniques,  review  the  contents  of 
training,  radical  renewal  of  methodical  system  of 
professional foreign language - based learning , facing 
the methodology of teaching foreign languages reveal 
a framework for identifying training content that we 
see in:
Approximation  of  content  and  teaching  methods 
to the needs of future professional activity of students 
using ICT;
- Allocation of communicatively significant themes 
and  situations  of  professional-orientated  learning 
through ICT.
Therefore  ,  the  main  task  at  this  stage  -  the 
introduction of ICT in teaching practice to achieve the 
main goal of learning a foreign language in language 
high school - the formation of students' ability to cross-
cultural communication in the information and skills 
to use ICT as a means of interactive communication 
tool in their future professional activity.
The  monograph  of  S.S.  Kunanbayeva  "Foreign-
language  education"  justified  "as  an  independent 
branch  region  having  its  own,  distinct  from  the" 
language  education  "theoretical  and  methodological 
basis,  the  foundation  of  which  is  the  theory  of 
intercultural  communicative  language  teaching." 
In  this  fundamental  paper  concluded  the  need  for 
inclusion of cultural aspects in the training, which is 
first of all, inseparable concepts language and culture 
[1].
Educational  readiness  interpreted  by  the 
investigator as psychological preparedness as a stable 
characteristic  of  the  person  in  activities  as  an  entire 
complex,  which  includes  motivational,  intellectual, 
and  emotional  changes,  adequate  requirements  and 
conditions  of  detention.  Thus,  according  to  U.T. 
Nurmanalina,  readiness  for  professional  pedagogical 
activity can be represented as a synthesis of personal 
attitudes,  deep  professional  knowledge,  skills  and 
abilities, positive motivation to the teaching profession, 

36
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №6 (42) 2016
the dynamics of psychological processes, activity and 
independence in solving educational problems [2].
In modern educational practice there are three main 
models or paradigms of education, which, although in 
practice are closely intertwined and are not clean, but 
differ in terms of quality and therefore require different 
approaches to the implementation of ICT.
Based  on  these  characteristics,  proposed 
the  following  classification  of  information  and 
communication technologies:
1) The mass of ICT, which have all of the above 
characteristics  and,  therefore,  may  be  recommended 
by education authorities for mass use in the education 
system;
2  )  Innovative  ICT,  which  generally  have  all  of 
the  above  characteristics  and  are  already  being  used 
in the education system, but in some characteristics, 
such as cost, availability, to learn, to date, cannot be 
recommended by education authorities for mass use in 
the education system;
3) Experimental ICT educational value of which, 
in accordance with the selected characteristics has not 
been established.
This  approach  allows  you  to  create  a  system 
of  evaluation  of  the  possibility  of  practical  use  of 
the  individual  technology  in  education,  regardless 
of  the  technology,  which  is  particularly  important 
in the context of rapid turnover of ICT. At the level 
of  recommendation  technology  may  be  transferred 
from  one  category  to  another,  and  new  technologies 
evaluated in accordance with the above approach. In 
this case, the basis for recommendations on the use of 
any information technology  (or a combination) in the 
construction of the future teacher of the elements of the 
pedagogical process can serve as a typology created on 
the basis of its information products.
With regard to the process of training for the sphere 
of  foreign  language  education  technology  is  seen  as 
a  system  of  methods  and  tools  needed  to  manage 
teacher education in order to create a fully developed 
personality  specialist  for  this  field.  In  the  current 
context,  information  technologies  play  a  paramount 
place.
The process of mastering the technology of foreign 
language education is:
1) the impact on the individual student's means of 
foreign  language  education,  presented  in  four  areas: 
developing, training, cognitive and educational;
2)  the  process  of  development  and  improvement 
of  professional  pedagogical  and  special  abilities, 
creativity, a willingness to be active;
3) the development of spiritual culture in the course 
of her professional development;
4) the process of learning culture in all its diversity, 
which  includes  native  culture,  foreign  culture  (  the 
culture of the target language of the country ), as well 
as world culture;
5) The process of acquisition of professional skills, 
that is, a body of knowledge, skills and abilities required 
for the implementation of the typical solutions for the 
education sector objectives organically combined with 
the possibilities of modern information technology.
The use of distance learning technologies (network 
and television - satellite technology) in teaching foreign 
languages  supports  certain  didactic  -  psychological 
tendencies associated with the so - called developing 
or variable education.
Polat  E.S.  believes  that  the  introduction  of 
information  and  communication  technologies  in  the 
educational process, the emphasis should be placed on 
the so  -called combined training,  the best guess  and 
cumulative use of Linguistics professor in the present 
conditions of all the opportunities offered as a classical 
training, and new educational technologies. The task 
of the teacher is to create the conditions for practical 
language  learning  for  each  student,  to  choose  such 
methods of training that would enable every student 
to show their activity, their creativity. The task of the 
teacher - student enhance cognition in learning foreign 
languages.  Modern  educational  technology  such  as 
cooperative learning, project methodology, the use of 
new information technologies, the Internet - resources 
to  help  implement  student-centered  approach  to 
learning, provide personalization and differentiation of 
learning abilities of children, taking into account their 
level of training, aptitudes and others [3].
A.T. Chaklikova believes that computerization of 
foreign  language  education  was  the  result  of  a  truly 
revolutionary change:
-  In  a  society  where  the  emergence  of  a  new 
social  situation  from  the  point  of  departure  from 
the  traditional  industrialism  and  development  of 
the  "service  economy",  demanded  the  creation  of  a 
new   "smart technology" courses, including foreign 
languages;
- in foreign language education, foreign language 
education when the result is declared the concept of 
"linguistic  identity"  and  its  derivatives,  based  on 
the  admission  of  a  foreign  language  not  only  to  the 
language  system  foreign  linguistic  culture,  but  also 
a conceptual picture of the world in which there is a 
becoming of national character and national mentality 
of the media first [ 4].
Opinions  of  the  authors  are  based  on  a  key 
position  that  the  technology  involves  a  preliminary 
determination of diagnostically purpose. The authors 
believe  that  learning  can  be  built  and  the  use  of 
technology in practice, due to the fact that the diagnostic 
purpose of training can be a certain amount of material, 
methods of operation that are needed in the future for 
student  preparation  for  professional  work,  etc.  The 
assimilation of specific training material facilitates the 
final control. However, according to the researchers, 
it is not possible to determine the diagnostic process 
for  the  purpose  of  education.  Those  arguments  are, 
by denying the possibility of using technology in the 

37
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №6 (42) 2016
development process. Thus, the researchers conclude 
that  the  education  and  development  cannot  be 
organized on a technological level.
However, it is technology, especially information 
and  communication  technologies  not  only  create  a 
certain  objective  conditions  for  the  renewal  of  the 
theory and practice of education of the individual, but 
not directly bring up creative thinking individual.
Information and communication technologies can 
combine learning processes, consolidate and control of 
Learning, which in traditional training are likely to be 
broken.  ICTs  enable  a  high  degree  of  individualized 
learning process, reducing the frontal views of work 
and increasing the share of individual and group forms 
and  methods  of  training.  ICTs  also  contribute  to  the 
motivation  of  learning,  the  development  of  creative 
thinking  can  save  training  time,  interactivity  and 
multimedia visibility contribute to a better presentation 
of information and, therefore, better assimilation of the 
material.
The  main  areas  of  implementation  of  ICT  in 
education  in  the  scientific  and  educational  literature 
stand out:
1. The use of ICT as a learning tool perfects the 
process  of  teaching,  enhancing  its  efficiency  and 
quality.
2. The use of ICT as a tool of knowledge of reality 
and self-discovery.
3.  The  use  of  ICT  as  a  means  of  personal 
development of the student.
4. The use of ICT as an object of study.
5. The use of ICT as a means of information and 
methodological  support  and  management  of  the 
educational process, educational institutions, a system 
of education.
6. The use of ICT as a means of communication 
for dissemination of advanced educational technology.
7. The use of ICT as a process automation control, 
correction  of  learning  outcomes,  computer  teacher 
testing and psycho-diagnostics.
8. The use of ICT as automating the processing of 
the experimental and control training equipment.
9.  The  use  of  ICT  as  a  means  of  organizing 
intellectual leisure, educational games.
With advances of information methods of teaching 
a  foreign  language  ICTs  create  the  appropriate 
technological,  informational  and  methodological 
premises and facilities as are a global integrated set of 
advanced , unified around the world, telecommunication 
tools  ,  universally  methodical  software  ,  and  most 
importantly , multi-genre comprehensive information 
environment that includes the world's  great amounts 
of  information  that  can  fill  the  learning  process  an 
unparalleled  amount  of  information  ,  both  in  the 
number and mobility of finding and use.
The creation and development of the information 
society  requires  extensive  use  of  information  and 
communication  technologies  (ICT)  in  education, 
which is determined by several factors:
-  Firstly,  the  introduction  of  ICT  in  education 
significantly accelerates the transfer of knowledge and 
accumulated  technological  and  social  experience  of 
mankind, not only from generation to generation, but 
also from one person to another;
-  Secondly,  the  modern  ICT,  improving  the 
quality of teaching and learning, allow the person to 
successfully and quickly adapt to the environment and 
social changes taking place. This gives everyone the 
opportunity to obtain the necessary knowledge, both 
now and in the future;
- Third, an active and effective implementation of 
these technologies in education is an important factor 
in  the  creation  of  the  education  system  to  meet  the 
requirements of the information society and the process 
of reforming the traditional system of education in the 
light of the requirements of modern industrial society.
References:
1  Кунанбаева  С.С.  Современное  иноязычное 
образование:  методология  и  теории.  –  Алматы, 
2005. – 262с.
2.  Нурманалина  У.Т.  Методика  обучения  бу-
дущих учителей к проведению уроков английского 
языка  на  основе  электронного  учебника  (англий-
ский  язык,  языковой  вуз):  автореф.  ...  канд.  пед. 
наук: 13.00.02. – Алматы, 2004. – 32 с.
3. Полат Е.С. Кабинет иностранного языка. – 
Москва: Изд-во «Владос», 2004- 208с.
4.  Чакликова  А.Т.  Методология  и  технология 
информатизации иноязычного образования. – Ал-
маты: Киiк, 2008. – 273 с.

38
_______________________________________________________________________
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №6 (42) 2016

жүктеу/скачать 4,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: