Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары
жүктеу/скачать 9,29 Mb. Pdf көрінісі
|
qazirgi zamangy bilim juiesi tendensialar innovasialar tehnologialar 2024
| Мичио Каку
Жеке физикалық ілімдердің пайда болу дәуірі Физика жайлы алғашқы деректер Ежелгі Вавилон, Египет жазбаларында кездеседі. Зәулім сарайлар мен күрделі құрылыстар (пирамида, қорғандар) салу жұмысында құрылыс механикасы мен статиканың қарапайым заңдылықтары және рычаг, көлбеу жазықтық, тәрізді қарапайым механизмдер пайдаланылды. Практикалық талаптардан туған Ежелгі Вавилон, Египет ғылымының теориялық негізі халық арасына тарамады. Ғылым түгелдей діни абыздар қолында болды. Ежелгі грек ғалымдары табиғат құбылыстарын «табиғаттан тысқары күштің» әсерінсіз-ақ ғылми негізде түсіндіруге ерекше мән берді. Ежелгі грек ғалымдары (Гераклит, Анаксимандр, Анаксимен, Фалес т. б.) табиғат негізінен төрт элементтен (от, топырақ, ауа және су) тұрады десе Демокрит (б.з.б. 5 ғ.)І Эпикур (б.з.б. 341—270), Лукреций (б. з. б. 1 ғ.) дүниенің ең қарапайым кірпіші одан әрі бөлінбейтін бөлшек - атом деп санады. Атом туралы ілім (атомистика) талай ғасырға созылған талас-тартыстан кейін, қазіргі табиғат жайлы ғылымдардың негізіне айналды. Аристотельдің табиғат жайлы жазған кітабы «Физика» деп аталған. Осыған орай Аристотельді физиканың «негізін қалаушы» деп те айтады. Физика - маңызды ғылымдардың бірі. Ол адамзаттың өміріне соншалықты қатты әсер етті, оны байқамау мүмкін емес. Алайда, көптеген адамдар оның мақсаты туралы сұраққа бірден жауап бере алмайды. Физиканың еңбегін бағалау қиын. Бізді қоршаған әлемнің ең жалпы және негізгі заңдарын зерттейтін ғылым ретінде ол адам өмірін адам танымастай өзгертті. Кезінде «физика» және «философия» терминдері синоним болды, өйткені екі пән де ғаламды және оны басқаратын заңдарды түсінуге бағытталған. Бірақ кейінірек ғылыми-техникалық революцияның басталуымен физика жеке ғылыми бағытқа айналды. Сонымен, ол адамзатқа не берді? Бұл сұраққа жауап беру үшін айналаға көз жүгірту жеткілікті. Электр энергиясын ашу мен зерттеудің арқасында адамдар жасанды жарықтандыруды пайдаланады, ал сансыз электр құрылғылары олардың өмірін жеңілдетеді. Физиктердің электр разрядтарын зерттеуі радиобайланыстың ашылуына әкелді. Интернет пен ұялы телефондар бүкіл әлемде қолданылып жүргені физикалық зерттеулердің арқасында. Бір кездері ғалымдар ауадан ауыр көліктердің ұша алмайтындығына сенімді болды, бұл табиғи және айқын көрінді. Бірақ әуе 166 шарын ойлап тапқан ағайынды Монтгольферлер және олардан кейін алғашқы ұшақты жасаған ағайынды Райттар бұл пікірлердің негізсіздігін дәлелдеді. Дәл осы физиканың арқасында адамзат будың күшін өз қызметіне қосты. Бу қозғалтқыштарының және олармен бірге паровоздар мен пароходтардың пайда болуы өнеркәсіптік революцияға қуатты серпін берді. Будың қолға үйретілген күшінің арқасында адамдар зауыттар мен фабрикаларда еңбекті жеңілдетіп қана қоймай, оның өнімділігін ондаған, жүздеген есе арттыратын механизмдерді қолдана алды. Бұл ғылымсыз ғарышқа ұшу мүмкін болмас еді. Исаак Ньютонның бүкіләлемдік тартылыс заңын ашуы арқасында ғарыш кемесін Жер орбитасына шығаруға қажетті күшті есептеу мүмкін болды. Аспан механикасының заңдарын білу Жерден ұшырылған планетааралық автоматты станциялардың миллиондаған шақырымды еңсеріп, белгіленген мақсатқа дәл жетіп, басқа ғаламшарларға сәтті жетуіне мүмкіндік береді. Физиктердің ғылымның ғасырлар бойы дамуы барысында алған білімі асыра сілтеусіз айтуға болады. адам қызметінің кез-келген саласында болады. Қазір сізді қоршап тұрған нәрсеге көз салыңыз - физиканың жетістіктері сіздің айналаңыздағы барлық объектілерді өндіруде шешуші рөл атқарды. Біздің уақытымызда бұл ғылым белсенді дамуда, онда кванттық физика сияқты шын мәнінде жұмбақ бағыт пайда болды. Осы салада ашылған жаңалықтар адамның өмірін адам танымастай өзгерте алады. Атомның алғашқы кванттық теориясын жасаушы Нильс Бор ұлы физик қана емес, сонымен қатар шебер спортшы болған. Ол футболда көптеген жетістіктерге жеткен. Жас кезінде ол Дания құрамасында талай рет ойнаған. Әрине, Копенгагенде Борды атақты физиктен гөрі талантты футболшы ретінде танитын еді. Сондықтан 1922 жылы Дания газеті оқырмандарына: "Құрметті жанкүйерлер, біздің сүйікті футболшы Нильс Бор Нобель сыйлығының лауреаты атанды" деп хабарлаған екен . Электр зарядталған бөлшектердің өзара әрекеттесуіне жауап беретін электромагниттік күшті XIX ғасырда Майкл Фарадей мен Джеймс Клерк Максвелл терең зерттеген. Фарадей электромагниттік өрістерді зерттеуге мұрындық болды және электродинамика заңдарын тұжырымдады, ал Максвелл бұл заңдарды өзінің әйгілі Максвелл теңдеуінде біріктірді. Бұл теңдеулер жарық сияқты электромагниттік толқындардың таралуын сипаттайды және электр, магнетизм және қазіргі заманғы коммуникациялар туралы біздің түсінуіміз үшін негіз болып табылады. жүктеу/скачать 9,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|