4. Химиялық қасиеттері. Қаныққан көмірсутектермен (алкандармен) салыстырғанда алкендер өте активті. Оларға қосылу, тотығу, полимерлену реакциялары тән. Оның себебі –бір қос байланыстың болуы. Қос байланыстың π – байланысы әлсіз болғандықтан, жеңіл үзіледі де, сол жерімен жоғарыда аталған реакцияларға түседі.
Қосылу реакциялары: Галогендерді қосып алу:
Cl2 – ең жеңіл, ал J2 ең қиын қосылады.
Н2 – ті қосып алу (гидрлеу):
Галогенсутекті қосып алу:
СН2 = СН2 + НСl → СН3 – СН2Сl
хлорэтан
НJ – ең жеңіл, ал НСl ең қиын қосылады.
Этиленнен басқа алкендерге галогенсутектер Марковников ережесі бойынша қосылады.
Асимметриялық қаныққан көмірсутектерге галогенсутектер қосылғанда сутек сутегісі көп көміртек атомына, ал галоген сутегісі аз көміртек атомына қосылады. Мысалы:
СН2 = СН – СН3 + НСl → СН3 – СН – СН3 |
Cl
Бұл құбылыстың себебі: