Химия және химиялық технология факультетінің Ғылыми кеңесінде бекітілді
Алкил-қышқылды байланысты және олефиндерден тура синтез арқылы эфир алу реакциясы
жүктеу/скачать 1,27 Mb.
|
| Алкил-қышқылды байланысты және олефиндерден тура синтез арқылы эфир алу реакциясы. Жоғарыда қарастырған ацил-қышқылды байланысты реакциядан басқа алкил-қышқылды байланыстың түзілуі және ыдырауы нәтижесінде эфирлену және күрделі эфир түзілуіп жүруі мүмкін.Оларда жиі аралық карбокатионның пайда болуы жүреді,және оларға алкил-қышқылды байланыстың поляризациялануы немесе карбкатионның тұрақтылығынан болатын спирттер мен қышқыл компоненттерінің құрылысы тән.Осы себепті кейбір күрделі эфирлер әсіресе күкірт эфирі және арилсулфоқышқылы белгілі алкилдеуші агент болып табылады.
Карбон қышқылдары жағдайында күрделі үшіншілік спирт эфирлері синтезі кезінде изоолефиндер түзіледі. H RCOO(CH3)-3↔RCOO< +H+↔+RCOOH↔ C(CH3)3-+H+↔(CH3)2C=CH2 C(CH3)3 Процестің кері бағыты карбон қышқылдары мен олефиндерден тура синтез арқылы эфир алуға негізделген.Реакция эндотермиялық және экзотермиялық мінездемесін олефиндердің гидратациясы және спирттердің эфирленуінің есебіне қарауға болады: RCH=CH2+H2O→RCOOH-CH3+RCOOH→RCOO-CHR-CH3+H2O Олефиндердің реакцияласу қабілеті аралық тұрақты карбкатиондарға бағынышты және қатар бойынша өзгереді. (CH3)2C=CH2>CH3-CH=CH2>CH2=CH2 Реакцияласу қабілеті төмен этилен,тепе-теңдік процесс жүруіне сай келмеген жағдайда өте жоғары температура қажет етеді.Сондықтан реакцияны көбіне пропилен және оның гомологтарына қолданылады. Типтік мысал ретінде жеңіл қайнайтын этилацетат эфирің техникалық схемасын қарастырамыз.(37 суретте берілген).Напорлы бактен 1 сірке қышқылы,этанол және катализатор ретінде күкірт қышұылынан тұратын бастапқы реагенттер қоспасы расходаметр арқылы үздіксіз реакцияға түседі.Ол бірінші жылу алмастырғышқа 2 түседі, сосын реакциялық колоннадан шығатын бу арқылы қыздырады және сосын жоғары эфиризатор тарелкесіне 4 барады.Куб колонкасының көмегімен этил ацетатпен бірге спирт буынан түзілген өткір бу және су колоннадан айдалады,ал сұйықтық тарелкамен төмен қозғалып сумен молаяды.Реакциялық массаның эфиризаторға келу уақытын және бастапқы реагенттер қатынасын,кубтық сұйықтық аз мөлшерде реагирленбеген сірке қышқылыннан тұратындай етип алады (онда әліде күкірт қышқылы қалады).Бұл сұйықтықты кубтан шығарады және бейтараптап канализацияға жібереді. жүктеу/скачать 1,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|