Химия пәні бойынша лекция конспектілері білім беру бағдарламалары



бет16/28
Дата10.03.2023
өлшемі0,52 Mb.
#72806
түріЛекция
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   28
Байланысты:
лекция.15 дәріс.02.02.23

3 мысал. Төмендегі заттардың сулы ертінділерінің өзара әрекеттесу реакцияларының ионды-молекулалы теңдеуін жазыңыз:
ә) HCl және NaOH;
а) Pв(NO3)2 және Na2S;
б) NaClO және HNO3;
в) K2CO3 және H2SO4;
г) CH3COOH және NaOH.
Шешуі:
Әрекеттесу реакцияларынеың молекулалық теңдеуін жазыңыз:



Бірдей иондарды қысқартқаннан кейін қысқа ионды-молекулалық теңдеу алынады:

10 дәріс
Тұздар гидролизі. Гидролиз константасы мен дәрежесі.Тотығу-тотықсыздану реакциялары


ТҰЗДАР ГИДРОЛИЗІ
Тұз иондарының су иондарымен әрекеттесіп нашар диссоцияланатын өнім (әлсіз қышқыл және әлсіз негіздің молекулаларын, тұздардың қышқылдық аниондарын немесе негіздік катиондарын) түзетін және реакция ортасы (рН) өзгеріп жүретін химиялық алмасу реакциясын гидролиз дейді.
Гидролиз нәтижесінде әлсіз қышқыл мен негіздер, қышқылдық тұз аниондары немесе негіздік тұздың катиондары түзіле алады. Температураны жоғарлатқанда және ерітіндіні сұйылтқанда гидролиз жақсы жүреді. Құрамында әлсіз негіздің немесе әлсіз қышқылдың иондары бар тұздар ғана гидролизденеді. Күшті қышқыл мен күшті негіз тұздары гидролизге түспейді.


Гидролиздің түрлері


1 мысал. Тұздар гидролизінің молекулалық және ионды-молекулалық теңдеулерін жазыңыз:
а) KNO2; б) Na2CO3; в) NH4Cl; г) ZnCl2; д) .
Шешуі:
а) калий нитритының гидролизін қарастырайық. KNO2-ні суда еріткенде ол K+ және NO иондарынан диссоциациаланады.
Тұз әлсіз қышқыл HNO2 және күшті негіз КОН-тан түзілген, демек гидролизге әлсіз қышқылдың анионы NO қатысады. NO ионы судың сутек иондарымен байла
нысып нашар диссоциацияланатын молекула HNO2 түзеді. Калий ионы судың гидросид ионымен байланыса алмайды, себебі КОН күшті негіз:


;


ионды-молеула түрінде:


.


Гидроксид ионының болуы реакция ортасының негіздік екенін көрсетеді:





ә) көп негізді әлсіз қышқыл мен күшті негіздің тұзы да анионы бойынша гидролизденеді, бірақ бірнеше сатымен, негізінде бірінші сатысында қышқылдық тұз бен негіз түзе жүреді. Тәжірибе жүзінде әлсіз қышқыл гидролиз нәтижесінде түзілмейді. Na2CO3 тұзы Na+ және CO иондармен диссоциацияланады. CO иондары судың сутек иондарымен байланысып H2CO3 молекуласын емес HCO ионын түзеді, себебі HCO дисоциацияға H2CO3 молеукуласына қарағанда қиынырақ түседі:






б) NH4Cl әлсіз негіз бен күшті қышқыл тұзы, демек гидролиз катионы бойынша жүреді:




в) көп зарядты металдың әлсіз негізі мен күшті қышқыл тұзы гидролизге бірінші сатысы бойынша негіздік тұзбен қышқыл түзе жүреді. Мысалы:




Zn(OH)2 молекуласы түзілмейді, себебі иондары Zn(OH)2 молекуласына қарағанда әлсіз электролит;
г) әлсіз қышқыл мен әлсіз негіз тұздары катионы және анионы бойынша гидролизденеді. Гидролиз өте жақсы жүреді. Реакция ортасы қышқыл мен негіздің салыстырмалы күшіне байланысты және көбіне бейтарап ортаға жақын болады. FeCl3 катионы, K2CO3 анионы бойынша гидролизденеді:



.


Егер тұздың ерітінділері бір ыдыста болса, онда олар бір-біріне гидролиздің жақсы жүруіне септігін тигізеді, H+ және OH- иондары әлсіз электролит су молекуласын түзеді. Мұндай жағдайда тепе-теңдік оңға қарай ығсады және әр алынған тұздың гидролизі Fe(OH)3 және тағы да түзіп аяғына дейін жүреді. Ионды-молекулалық теңдеулері:







Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет