3-тәжірибе. Альдегидкесапалық реакция Жұмыс барысы: 0,5мл формальдегид ерітіндісіне 0,5мл фуксинкүкіртті қышқылды құяды. Біраз уақыттан кейін қызыл - күлгін түстің пайда болғанын көруге болады.
4-тәжірибе. Күміс айна реакциясы Жұмыс барысы: Пробиркаға 2 тамшы күміс нитраты ерітіндісі, 1 тамшы аммиак ерітіндісі, содан кейін 2 тамшы формальдегид құяды. Қоспаны спирт шамында тез және абайлап қыздырады, бірақ қайнауға жеткізбеу керек. Пробирка қабырғасында күмістің айна қабаты түзілгенде, қыздыруды тоқтатады.
1.Қандай реакция жүреді? Реакция теңдеуін жазу керек.
5-тәжірибе. Ацетонның қасиетін зерттеу. Йодоформ алу реакциясы Жұмыс барысы: реакцияға ацетонның әлсіз ерітіндісін қолданады (0,5%).Пробиркаға калий иодидіндегі йод ерітіндісінің (Люголь ерітіндісі) 1 тамшысына түссізденгенше NaOH құяды, сосын бірнеше тамшы ацетон ерітіндісін қосады. Йодоформның ашық-сары тұнбасы түзіледі және оған тән иіс сезіледі. Йодоформды алу реакциясы барлық кетондарға тән бе?
6-тәжірибе. Ацетонның еріткіштік қасиеті Жұмыс барысы: Пробиркаға 5-6 тамшы ацетон құйып, оған кинопленканың кішкене бөлігін салады. Шыны таяқшамен араластырып, пленканың еріуін бақылау керек. Кинопленканың екі бөлігін ацетонмен ылғалдап, бір-бірімен жапсыру керек. Ацетонның еріткіштік қасиеті туралы түйін жасау қажет.
7-тәжірибе. Ацетонның натрий бисульфитімен реакциясы Жұмыс барысы: Жұқа шыныға 1 тамшы қаныққан натрий бисульфиті (NaHSO3)ерітіндісін, содан кейін 1 тамшы ацетон қосып, шыны капиллярдың балқытылған ұшымен араластырады.
Микроскоп арқылы әр түрлі дұрыс пішінді кристалдарды көріндер.
1)Ацетонның натрий бисульфитімен қосылу реакциясының теңдеуін жазыңыздар.
2)Микроскоппен байқаған кристалдың суретін салыңдар.
8-тәжірибе. Уротропинді алу және оның гидролизі Пробиркаға фенолфталеин тамызып, оған 0,5мл-ден формальдегид ерітіндісін қосады. Жоғалмайтын малина түс пайда болғанға дейін тағы бірнеше тамшы аммиак ерітіндісін қосу керек. Бұл ерітіндіден бірнеше тамшыны шыныға ауыстырып, ақырындап спирт шамында ерітіндіні буландырады, сонда уротропин (гексаметилентетраамин) кристалдары пайда болады. Уротропин ерітіндісін екі пробиркаға бөліп, біреуіне араластырып отырып 1-2 тамшы натрий гидроксидін, екіншісіне 1 тамшы НСІ (қайнатады) қосады. Гидролиз өнімін бөлінген иісі арқылы анықтайды.
Тапсырма: 1.Уротропин синтезінің теңдеуін жазу керек. Алынған өнімнің кристалының түсі қандай? Уротропинді алғаш рет кім алды?
1.Уротропиннің сулы ортасының реакциясы қандай?
2.Уротропин гидролизінің теңдеуін құру керек.
