Химияны оқыту құралдары: мәні, жіктелуі
жүктеу/скачать 30,75 Kb.
|
| Шығармашылық тапсырмалар
Шығармашылық тапсырмалар - бұл химиялық білім жүйесін, іс-әрекеттің дағдылары мен тәжірибесін меңгеруді талап ететін ең қиын танымдық тапсырмалар. Шығармашылық тапсырмаларды химиялық есептер, дидактикалық ойындар және т.б. түрінде ұсынуға болады. Шығармашылық тапсырмаларға химияны оқыту процесін қызықты әрі өнімді етуге мүмкіндік беретін көптеген химиялық жұмбақтар кіреді. Кейбір химиялық жұмбақтардың мысалдарын келтірейік. Логограф - химиялық жұмбақ, онда құпия сөз оған әріптерді қосу (немесе одан алу) кезінде мағынасын өзгертеді. Мысалдар: Асыл металдың атауынан бірінші буынды алып тастасаңыз үстел ойынының атауын шығады (золото - лото). Асыл газдың атауынан бірінші буынды алып тастасаңыз, өзеннің атын аласыз (радон-Дон). Улы газдың атауынан екінші әріпті алып тастап, ән ұжымы деген сөзді аласыз. (хор - хор) Метаграмма - бұл сөздегі бір әріпті екіншісіне ауыстыру арқылы алуға болатын жұмбақ түрі. Мысалдар: Химиялық элементтің атауынан соңғы әріпті ауыстырып, темір заттарды тарту қабілеті бар физикалық денеге арналған сөзді табыңыз. (магний - магнит) Элемент атауының ортасындағы әріпті ауыстырып, қатыгез билеушіге арналған теңеуді табыңыз. (титан - тиран) Асыл металдың атауынан бірінші әріпті ауыстырып, суы көп жер бедерін білдіретін сөзді табыңыз.(алтын - батпақ) Анаграмма - бұл жаңа сөзден әріптер мен буындарды ауыстыру арқылы, сондай-ақ кері (оңнан солға) оқу арқылы орындалатын жұмбақ түрі. Мысалдар: Химиялық элементтің атауында бірінші әріпті сөздің соңына қарай реттеп, төртбұрыштың бір түрінің атын алыңыз (бром - ромб). Галоген атауында бірінші әріпті сөздің соңына қайта реттеп, пайдалы қазбаны білдіретін сөзді табыңыз (фтор – шымтезек) Инертті газдың атауында бірінші және соңғы әріптерді қайта реттеп, үрмелі пернетақта, яғни музыкалық аспаптың атауын табыңыз (орган - аргон). Шарада - бұл жұмбақ болып тұрған сөз өзіндік сөздерден тұратын жұмбақ түрі. Мысалдар: 1. Сөздің басы-химиялық элемент, соңы-өлең, бірақ өсімдік болмаса да өседі. (сақал) 2. Бірінші буын-славян алфавитінің әрпі, екінші буын-предлог, бүтін-химиялық элементтің атауы (азот). 3. Үшінші топтың химиялық элементінің атауына санды қосу арқылы белгілі композитор мен химиктің фамилиясын алуға болады. (Бор-один) 4. (Г. Б. Вольеров): Аспанда бұлт қалыңдайды, Ия, бұл Балқан астанасы. Өзара байланысқанда, Олар бүкіл класты құрайды (парАфины). жүктеу/скачать 30,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|