УДК 811.512.122’36
ББК 81.2 Каз-2
И 83
Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналады
БАС РЕДАКТОР
Арын Е.М.
ҚҮРАСТЫРУШЫ, ЖАУАПТЫ РЕДАКТОР
Құдабаев А. Ж.
РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ:
Айтбаев Ө., Әбілқасымов Б., Жанпейісов Е., Жанұзақов
Жүнісбеков Ә., Қалиев Ғ., Қайдар Ә., Құсайынов К., Нақысб
Оралбае
Ш., Сарбалаев Ж
Серғалиев М
ҚАЗАҚ ТІЛ БІЛІМШ Щ АНТОЛОГИЯСЫ
И 83
Казіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматика.
ІІавло-
дар: С. Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті,
2010. -1 8 0 б.
І8ВИ 978-601-238-072-9
Ұсынылып отырган оқу құралында жоғарғы оқу орындарын-
да негізгі пән ретінде жүретін «Қазіргі қазақ тілі» курсының
көлемі жағынан аса ірі саласы — грамматикалық ұғымдар сөз
болады. Грамматикалық ұғымдардың грамматикалық мағына,
грамматикалық
форма,
грамматикалық
категория
сияқты
құбылыстардың тілдегі орны, олардың бір-бірімен езара сәйкестігі,
байланысы мен ерекшеліктері салыстырыла талданады.
Осы кітап зиялы қауымға, ғалымдарға, аспиранттарға, қазақ тіл
білімін терең білгісі келетін жалпы көпшілікке арналады.
Еңбек материалдары 1992 жылы «Ана тілі» баспасы басып
шығарған автор еңбегінің негізінде алынды.
.
—
УДК 811.512.122’36
и
С.Торайғы
ББК 81.2 Каз-2
ІЗВИ 978-601-238-072-9
© Исаев С.
.
Құрастьфушы А.Ж.Құдабаев
С. Торайғьфов атынд. ПМУ 2010
А Л Ғ Ы С Ө З
ҚАЗАҚ ТІЛ БІЛІМІ - қазақ тілінің әр жақтары (дыбыс
жүйесі мен сөздік құрамын, грамматикалық құрылымы) мен
салаларын (фонетика,
лексикология, грамматика) олардың да-
муын, оз ара байланысын, ішкі заңдылықтарын жан-жақты
зерттейтін ғылым саласы. Қазіргі қазақ тілі — саяси,
ғылыми
көркем әдебиет, публицистика, күнделікті радио мен теледи-
дар хабарларында қолданылып жүрген Қазақстан Республика-
сының мемлекеттік тілі.
Қазақ тілінің өсуі мен дамуын қазақ тіл білімі түрғысынан
ғана емес, жалпы түркология ғылымы түрғысынан алып
қарағанда, шығып жатқан ғылыми еңбектерінің саны жағынан
болсын, жаңа әдістерді қолдану, ғылыми
проблемаларды шешу,
мамандар даярлау жағынан болсын, әлемдік түркологияда
алдыңғы қатарға шықты.
Тіл білімінің жаңа саласы статистика, қолданбалы лингвис-
тика әдістерін түркология
ғылымында алғаш қолданған да
Қазақстан ғалымдары болатын.
Бүгінгі кезде үлттық тілге деген сүраныстың көптігіне бай-
ланысты осы еңбекті шығару ісі қолға алынды.
Сіздердің қолдарьгңызға тиген «Қазақ тіл білімінің
антологиясы» атты сериялық басылым үлттық тілдің дамуына
мол үлес қосқан ғалымдардың еңбектерін белгілі жүйемен топ-
тастыруды жөн көрдік.
Қазақ тіл білімі антологиясының басты мақсаты -
классикалық үлгідегі жазылған ғылыми еңбектердің,
тілдік
зерттеулердің,
ғылыми
ой-түжырымдардың
көрсеткішін
кейінгі жас ғалымдарға, үрпағымызға үлгі ету. Талдаудың,
пайымдаудың, дәлелдеудің сан қырлы төсілдеріне бойлатудың
нақты мүмкіндігін үсыну.
Қай елдің болмасын рухани мүрасын танып - талдаудың,
бағалаудың ғылыми қалыптасқан шарттары бар. Мүндағы
3
ғылыми ізденістер осы талаптардың биігінен көріне алған.
Қазақ тіл ғылымындағы жетекші ойлар — тіл
салаларының
барлық бастау көзінің бұлағы.
Бұл антолоғияны құрайтын ғалымдардың еңбектері қазіргі
кезде кітапханалардың сирек қорларьгада өте аз әрі санаулы
болғандықтан және кейбіреулері тіпті жетіспейтіндіктен қайта
жинақтап, жариялату ісі қолға алынды.