І бөлім. Жалпы фармакология

Rp.: Metoclopramidi 0,1

D.t.d. № 50 in tab.

S. 1 түймедақдан күніне 3 рет.

#

Тікелей құсу орталығына және дофаминдік рецепторларды тежейтін дәрі тиэтилперазин (Thiethhylperazin). Бұл әртүрлі құсу кезінде қолданылады.

Психотропты дәрілер - этаперазин, галоперидол

8.9. Гепатопротекторлар

Бұндай дәрілер негізгі бауырдың қызметтік жағдайын біршама жоғарылатады, сондықтан ол (бауыр) қатерлік заттарға үнемі қарсы тұра алады. Бұларды гепатопротекторлар (бауырды қорғайтын заттар) деп атайды. Легалон (Legalonum) шөптен алынған күрделі, белсенділігі мол, антиоксиданттық әсері жақсы. Эссенциале (Essentiale) фосфолипидтерден тұрады, бауырдың торшасын жылдам қалыпына келтіреді. Адеметионин (Ademethionin) жасанды ішкі бауырдың метаболизміне ұқсас, антиоксиданттық және детоксикациялық әсері жақсы.

Бұлар (гепатопротекторлар) жедел және созылмалы бауыр ауруларына қарсы (гепатиттер, цирроз, бауыр дистрофиясы, көптеген улы заттармен бауырға зақымданғанда және әсіресе спирттік ішімдіктен) қолданылады.
8.10. Өт айдайтын дәрілер.

Өт – ішектегі майларды ерітетін өт қышқылдарынан тұрады. Өттің жетіспеушілігі бауырда өттің пайда болуы немесе оның он екі елі ішекке шығуы қиындауынан тууы мүмкін. Олар екі топқа бөлінеді:

1.Өттің түзілуін жақсартатын дәрілер (холеретик).

2.Өттің он екі елі ішекке бөлінуін жақсартатын дәрілер (холагога).

Бұлардың ішінде алғашқы топқа өт қышқылдары мен олардың тұздары жатады:

«Аллохол» (Tabulettae «Allocholum»), «Холензим» (Tabulettae “Cholenzynum” obductae) түймедағы №50, холосас (Cholosasum)-300 ml, оксафенамид (Oxaphenamidum) және т.б. шығарылады. Бұлар өт ауруларында (холецистит, холангит, өт жолының дискинезиясы, өтке тас байланғанда) қолданылады.

Rp.: Tab. «Cholenzymum» obductas № 50

D.S. 1 түймедақтан 1-3 рет.

#

Өтті айдау кезінде өттің он екі елі ішекке бөлінуін жақсарту үшін Одди сфинктерін босататын спазмолитиктер – но-шпа (No-spa), папаверин гидрохлориді (Papaverini hydrochloridum) және М-холиноблокаторлар – атропин тобы қолданылады. Он екі елі ішекке түтік арқылы енгізілетін магний сульфаты - өт қабын рефлекторлы түрде қысқартып, Одди сфинктерін босатады.

Ұйқы безінің секрециясын ішек гармоны секретин және цистокинин қуаттап отырады. Олардың әсерлері төмендегенде немесе жойылған кезде орын басу емі үшін панкреатин (Pancreatinum) қолданады. Бұл ферменттің құрамында трипсин мен амилаза болады. Сондықтан ферменттердің жетіспеуі кезінде, астың қорытылуы бұзылғанда, құрама дәрілері де – панзинорм форте (Panzynorm forte), фестал (Festal), мезим форте (Mezym forte) және т.б. қолданылады.

Ішектің жиырылуы күшейгенде оның қысымы мен қимылдау белсенділігін түсіру үшін М-холиноблокаторлар (атропин тобы) мен ганглиоблокаторлар (бензогексоний, пирилен), миотропты әсері бар спазмолитиктер (папаверин гидрохлориді) қолданылады. Кейде адреномиметиктерді де қолдануға болады.

Ішектің жұмысын жақсарту үшін эфференттік және афференттік иннервацияға, тегіс бұлшық етке әсер ететін дәрілер қолданылады (ацеклидин, прозерин, вазопрессин).

Ішектің жиырылу белсенділігін жоғарылатын іш жүргізетін дәрілер келесі топтарға бөлінеді:

1.Органикалық емес заттар. Іш жүргізетін тұзды дәрілер: магний сульфаты және натрий сульфаты.

2.Органикалық заттар: өсімдік тектес:

а/өсімдік майлары, майсана майы.

б/құрамында антрогликозиді бар дәрілер: итжүзім (крушина)

экстракты (құрғақ), рауғаш (ревень) түймедағы, пішен (сенна) жапырағының тұнбасы.

в/жасанды дәрілер: фенолфталеин, изафенин.