Ылым министрлігі


Орташа шаманы ықшамдалған жолмен есептеу



бет31/85
Дата02.03.2023
өлшемі1,66 Mb.
#71225
түріБағдарламасы
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   85
Орташа шаманы ықшамдалған жолмен есептеу. Деңгей аралықтары бірдей өзгермелі сандық қатарлар берілген болса, онда орташа шаманы есептеу үшін жоғарыда келтірілген математикалық қасиеттерге сүйенеміз. Ол үшін барлық белгілерді (õ) тұрақты бір (À) санға азайтып, одан шыққан шамаларды деңгей аралығының айырма санына бөлу арқылы арифметикалық орташа шаманы ықшамдалған жолмен есептеуге болады. Оны нақты мысалмен көрсетуге болады.
1–кесте. Тексеруге алынған өнімнің орташа ылғалдылығы

Алынған өнімнің ылғалдылығы,
% есебімен

Алынған өнімнің саны, дана (f)

Деңгей аралығының ортасы

х-А
А=45


d=2



40-42
42-44
44-46
46-48
48-50

Барлығы:


11
25
50
9
5

100


41
43
45
47
49

-


-4
-2
0
2
4

-


-2
-1
0
1
2

-


-22
-25
0
9
10

-28


Бұл жерде алдымен А-ның шамасын табамыз. Оны табу үшін жиіліктің (f) ең үлкен мәні орналасқан, өзгермелі қатардың деңгей аралығының ортасын аламыз. Ол 45-ке тең (À=45). Содан кейін деңгей аралығының тұрақты айырма санын анықтаймыз, ол 2-ге тең (d=2). Енді ықшамдалған жолдың бірінші мезетін m1, әрпімен белгілейді және мына формула арқылы есептейді:

Содан соң, ықшамдалған жолмен орташа шаманы есептеу үшін бірінші мезеттің орта шамасына (m1=-0,28) деңгей аралығының тұрақты санын (d=2) көбейтіп, оған À-ның мәнін қосамыз (À =45). Онда ықшамдалған орташа шаманың формуласы мынадай түрде жазылады және есептеу тәсілі төмендегідей:
бұдан
Сонымен, жай және ықшамдалған жолмен есепьелген орташа шаманың екі мәні де бірдей көрсеткішті көрсетуде. Бірақ екінші тәсіл біріншімен салыстырғанда жедел есептелінеді және жеңілдеу болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет