Ылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,66 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 кесте -Бригада жүмысшыларынық алған айлық
| 2 сұрақ. Орташа сызықтық ауытқу. Оны ауытқудың нақты (абсолюттік) арифметикалық орташа шамасы деп те атайды. Яғки орташа сызықтық ауытқу деп әрбір белгінің (х) жеке мәнінен арифметикалық орташа шаманы ( ) алып, одан шықкан ауытқу қосындыны ∑ белгі санына - (n) немесе әр қатардағы ауытқу көрсеткіштерін жиіліктеріне f көбейтіп, ал оның қосындысын ∑ f сол жиіліктің жалпы жнынтығына ∑f бөлгеннен шыққан шаманы айтады. Бұл орташа сызықтық ауытқуды жай және салмақталған тәсілмен есептеу болып саналады.
Статистикада орташа сызықтық ауытқу -әрпімен белгіленеді және ол мына формуламен есептелінеді: жай түрі, салмақталған түрі, Мұнда х - белгілердің жеке сандық мәндері; — белгілердің орташа шамасы; n - белгілердің саны; f — жиілік көрсеткіштерінің жеке мәндері; ∑- жинақтау (қосынды) белгісі. Статистикалық өзгерме көрсеткіштерін есептеу кезінде кейбір математикалық қасиетгердің қолданылу тәсілдеріне өзгеріс енгізуге тура келеді. Мысалы, белгілердің орташа шамадан ауытқу қосындысы әрқашан нөлге тең болады. Сондықтан олардық бірін-бірі жойып жібермеуі үшін жақшаны түзу сызықпен көрсетеміз. Бұл - әр қатардағы ауытқудың математикалық таңбаларына (+-) қарамай, олардың нақты (абсолюттік) шамасын қосу арқылы есептеу керек деген ұғым. Оған мысал ретінде төмендегі (2-кесте) көрсеткіштер келтірілген: 2 кесте -Бригада жүмысшыларынық алған айлық еңбекакы мөлшері (теңге)
Берілген мәліметтер бойынша орташа сызықтық ауытқуды есептеу үшін алдымен арифметикалық орташа шаманы табамыз. Ол арифметикалық орташа шаманың жай түрінің формуласы бойынша есептеледі: тенге Енді орташа сызықтық ауытқуды жай түрі бойынша есептейміз және ол 360 теңгеге тең болды: = 1800/5=360 тенге 3 сұрақ. Егер белгі мәндерінің жиілік көрсеткіштері берілсе, онда орташа сызықтық ауытқуды есептеу үшін салмақталған түрі колданылады. Мысалға2-кестенің көрсеткіштерін келтірейік: жүктеу/скачать 1,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|