Естуінде ауытқуы бар балаларға арнайы білім беру Есту қабілеті бұзылған (санырау) балалардың ерекшеліктері Есту қабілеті бұзылған жағдайда есту бөлігінің дыбыстық қабылдау бөлігінің функциясында бұзушылық орын алса, аудиометрдің дыбысын қабылдау 125-4000 Гц негізгі диапазонында ауытқиды, базалық сөйлеу жиіліктерін 80-85 дБ төмен емес қабылдаудың орташа шегі болады. Мұндай есту жағдайы балаға арнайы аппаратсыз сөйлеуге мүмкіндік бермейді. Әлсіз дамуы немесе есту қабілетінің жетіспеушілігі баланы ең маңызды ақпарат көздерінен айырады, бұл әсіресе ерте жастағы есту қабілетінің жоғалуына әкеліп соқтырады. Психофизикалық дамудың кешігуінің дәрежесі әртүрлі себептерге, есту қабілетінің бұзылуының ауырлығы мен уақытына байланысты. Естудің ертерек және одан да қатты бұзылуы баланың ақыл-ойы мен сөйлеу дамуының кешігуі болып табылады.
Сөйлеудің дамымауы есту қабілеті бұзылған балалардың барлық психикалық процестерінің дамуына теріс әсер етеді, бұл олардың танымдық белсенділігінің ерекшелігін тудырады.
Есту қабілеті төмен балалардың ерекшеліктері Есту қабілеті бұзылған (санырау) айырмашылығы, есту қабілеті нашар балаларға оқу процесінде басқалармен араласып, айналадағы шындықты түсіну үшін жеткілікті түрде тиімді пайдалануға болады. Сондай-ақ есту қабілетінен айырылған, бірақ өз сөзін сақтап қалған ақыл-естімейтін балалар да бар. Бұл балалардың сөйлеу қауіпсіздігінің дәрежесіне бірнеше факторлар әсер етеді: дүл соқтығысудың басталу уақыты, баланың өсу және даму шарттары, қалдық есту деңгейі және баланың ауызша сөйлеуін дамыту бойынша жұмыс сапасы. Дамудың кейінгі сатысында болған дүллілік, әсіресе егер балада оқу және жазу дағдысы болса, лексиканы айтарлықтай бұзбайды.
Есту қабілеті төмен балалар сөйлеу жиілігінің аймағында есту қабілетінің жоғалтылу дәрежесіне байланысты (500-ден 2000 Гц-ке дейін), 75 дБ-нен аспайтын айырмашылығы бар. Есту қабілеті нашар дамыған және бұрмаланған, сөздіктің кедейлігі байқалады, сөздердің дұрыс емес лексикалық мағынасында, грамматикалық құрылымдарда зардап шегеді: санаттардың әртүрлі конфигурациясы, олардың мағынасын дұрыс түсінбеуі және соның салдарынан олардың сөйлеуде дұрыс пайдаланылмауы.
