«Инклюзивті білім беру» пәнін оқыту мақсаты жалпы білім беретін мекемелерде білім алуда ерекше
жүктеу/скачать 0,88 Mb. Pdf көрінісі
|
УМК Инклюзивті білім беру НОВЫЙ 2023 (1)
| Глоссарий
№ Жаңа түсінік Мазмұны 1. Қатер тобындағы бала (балалар) Ерте қолға алынбағандықтан әлеуметтік және медициналық- педагогикалық түзеу арқылы қолдау көрсетілмегендіктен , дене және (немесе) психикалық дамуында кенжелеп қалу ықтималдығы жоғары болатын үш жасқа дейінгі бала (балалар). 2. Дене кемістігі Ағзасы (ағзалары) дамуының және (немесе) жұмыс істеуінің ұзақ уақыт бойы әлеуметтік, медициналық, педагогикалық түзеу арқылы қолдауды кажет ететіндей созылмалы бұзылуы. 3. Психикалық кемістік Адамның психикасы дамуының және (немесе) жұмыс істеуінін уақытша немесе тұрақты кемістігі, соның ішінде: сенсорлық бұзылыстардың салдары; сөйлеу бұзылыстары; эмоция-еркі жағынан бұзылыстары; ми зақымдануының салдары; ақыл-ой дамуынын бұзылыстары, соның ішінде ақыл-ой жағынан кенжелеп қалу; психикалық дамуының тежелуі және осыған байланысты оқып-үйренудегі өзіндік қиындықтар. 4. Күрделі кемістік Дене және психикалық кемістігінің кез-келген ұштасуы. 5. Ауыр кемістік Мемлекеттік (оның ішінде арнаулы) білім беру стандартарына сәйкес білім беру қолжетімді болмайтын және оқыту мүмкіндіктері өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын, қоршаған дүние туралы қарапайым білімдерді және қарапайым еңбек дағдыларын немесе аясы тар кәсіби даярлықты меңгерумен шектелетін дәрежедегі психикалық және (немесе) дене кемістігі. 6. Қиял Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының адам миында бейнеленіп, өңделіп, жаңаруында көрінетін психикалық процесс. 7. Қабылдау Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының сезім мүшелеріне тікелей әсер етуінен миымызда тұтастай бейнеленуі. 8. Топ Ортақ қызығушылықтары, мақсаттары мен құндылық бағдарлары бойынша біріккен адамдар жинағы. 9. Доминанта Нақты бір мезетте жүйке орталықтарының қызметіне ықпал жасап, уақытша үстемдік етуімен психикалық болмысқа бағыт- бағдар беретін қозу ошағы . 10. Инстинкт Соқыр сезім, санасыз ұмтылу деген мағынаны білдіреді, ол тұқым қуалаушылық арқылы ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады. 11. Сана Адамның барша психикалық қызметіне ортақ қасиетті бейнелеудің ерекше формасы. 12. Интериоризация Сыртқы нақты іс әрекеттің саналық ішкі әрекетке айналуы. 13. Экстериоризация Ішкі іс әрекеттің сыртқы әрекетке ауысуы 14 Индуктивті ой қорытындылары Жеке факторлардың негізінде қорытынды жасау, жалпы пікір айту. 15. Дедуктивтік ой Жалпы ережеден жеке қорытынды жасау. қорытындылары 16 Логикалық ойлау Ой қорытындыларының обьектив пікірлерге негізделетін процесі. 17 Логика Дұрыс ойлаудың формалары мен заңдары туралы ғылым. 18. Идентификация Дара адамның өзін басқа адамдармен теңестіре, қоғам талабына сайболу ниетімен қалыптасып бару процесі. 19 Фоббия Шындыққа сәйкес келмейтін қорқынышты көріністермен аласұруды айтамыз. 20. Социограмма– топтағы адамдардың бір-бірімен қарым-қатынасын көрсететін карта. 21. Тест – белгілі тапсырма беру арқылы оның ақыл-ой сапаларын сынап көрсететін әдіс. 22. Фенотип өмір сүру барысында қалыптасқан жүйке жүйесінің типі. 23. Ерте қолға алу (ерте қолдау) Психикалық - дене бұзылыстары скринингін, медициналық психологиялық-педагогикалық диагностиканы, емдеуді, дамыта окытуды қамтитын, сәби жастағы (үш жасқа) дейінгі балаларды әлеуметтік және медициналық - педагогикалык түзеу арқылы қолдау. 24. Әлеуметтік бейімдеу Нысаналы әлеуметтік және медициналық -педагогикалық қолдау арқылы қолдау процесінде кемтар балалардың қоғамда қабылданған құндылықтарды, мінез-құлық ережелері мен нормаларын игеруі мен қабылдауы және еңбекке даярлануы жолымен әлеуметтік орта жағдайларына белсенді түрде икемделуі. мағынаны білдіреді ) дамудың төменгі сатысында тұрған жануарларда кездесетін мінез-құлықтың қарапайым нәсілдік формасы. 25. Интеллект – (латын сөзінен енген «ақыл» деген мағына білдіреді ) жануарлар психикасының ең икемді түрі. 26. Эволюция – (латын тілінен енген «біртіндеп даму» деген мағынаны білдіреді) бүкіл тіршіліктің тарихи тұрғыдан біртіндеп дамуы. 27. Детерминизм – (латын сөзінен енген «белгілеу, анықтау» деген мағынаны білдіреді) тек сана құбылыстарының пайда болу, даму жолдарын ғана емес, табиғаттағы заттардың барлығының шығу тегі заңдылықтарына бағынуы. 28. Негавитизм – (латын тілінен енген «теріс» деген мағынаны білдіреді) 29. Инфантилизм – ересек адамдардың жан дүниесінен балалық қылықтардың байқалуын айтамыз. 30. Тест – белгілі тапсырма беру арқылы оның ақыл-ой сапаларын сынап көрсететін әдіс. 31. Фенотип – өмір сүру барысында қалыптасқан жүйке жүйесінің типі. 32. Филогенез жүктеу/скачать 0,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|